Tiêu điểm
Vì sao RCEP chưa thể ‘cán đích’?
Chênh lệch lớn trình độ phát triển dẫn tới mâu thuẫn trong ưu đãi thuế quan được nhận định là nguyên nhân khiến đàm phán RCEP kéo dài.

Được khởi xướng vào tháng 11/2012, Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) khởi động đàm phán vào năm 2013 nhằm mục đích thiết lập nền tảng hợp tác kinh tế sâu sắc hơn giữa 10 nước ASEAN với các đối tác, bao gồm Úc, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc.
Nếu được ký kết, RCEP dự kiến sẽ tạo ra khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới với khoảng 3,5 tỷ dân, chiếm tới 30% GDP toàn cầu.
Mức độ bao phủ của RCEP lớn hơn khá nhiều so với Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) với phiên bản mới là Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP).
Tại hội thảo “RCEP: Tình hình đàm phán và những vấn đề doanh nghiệp cần quan tâm”, bà Nguyễn Quỳnh Nga, Phó vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) cho biết, tính đến nay, hiệp định này đã trải qua 25 phiên đàm phán chính thức, nhiều phiên giữa kỳ, 13 phiên đàm phán cấp Bộ trưởng và 2 hội nghị cấp cao.
Theo dự kiến, RCEP sẽ kết thúc đàm phán trong năm nay.
Hiện Hiệp định đã kết thúc đàm phán 6 nội dung, bao gồm hợp tác kinh tế kỹ thuật; doanh nghiệp vừa và nhỏ; các biện pháp vệ sinh kiểm dịch; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và thủ tục đánh giá sự phù hợp; mua sắm của chính phủ; thủ tục hải quan và thuận lợi hóa thương mại.
Tính đến nay, tiến trình đàm phán đã kéo dài 6 năm và RCEP không ít lần lỡ hẹn do những bất đồng chưa được giải quyết.
Ông Phạm Tuấn Anh, Phó vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ Tài chính) cho biết hầu hết hiệp định thương mại (FTA) Việt Nam tham gia có 2 quá trình, bao gồm đàm phán mang tính mô hình, đưa ra mục tiêu, tham số về thuế quan và đàm phán chi tiết.
Theo ông, RCEP hiện chưa đưa ra được mô hình chung mà mới chỉ thống nhất các tham số giả định, biểu hiện nỗ lực cố gắng đạt được.
Quá trình đàm phán thứ hai – đàm phán chi tiết mang tính chủ đạo, mang lại tính linh hoạt dù còn nhiều khó khăn.
“Khi đàm phán từng lĩnh vực thì sẽ cân đối trong lĩnh vực đó còn trong giai đoạn cuối, phải cân bằng lợi ích ở phạm vi rộng hơn”, ông Tuấn Anh phân tích.
RCEP bao trùm lên một khu vực rộng lớn nhưng đi kèm với đó là thách thức do sự chênh lệch trình độ đáng kể.
Đại diện Bộ Tài chính lấy ví dụ Việt Nam, nhận định sự bổ trợ trong cơ cấu xuất nhập khẩu với một số đối tác như New Zealand, từ đó dẫn đến cam kết thuế quan cao. Tuy nhiên, một số nền kinh tế khác trong RCEP lại là đối thủ cạnh tranh trực tiếp, có lợi thế mạnh giống Việt Nam.
Điều này đòi hỏi sự xem xét, cân bằng lợi ích không chỉ trong một thời điểm.
Không chỉ vậy, RCEP còn bao trùm lên 3 quốc gia đang được xếp loại kém phát triển và mặc dù có những ưu đãi, đối xử đặc biệt, sự chênh lệch lớn trình độ phát triển vẫn kéo theo những thách thức lớn.
Kết quả là có những nhóm nước giành ưu đãi thuế cho tất cả nhưng cũng có những nước chỉ giành ưu đãi cho một số đối tác cụ thể, tạo ra khó khăn và chưa thể giải quyết mâu thuẫn.
“Đây là lý do căn bản các cuộc đàm phán kéo dài”, ông Tuấn Anh nhấn mạnh.
Tuy vậy, không ít kỳ vọng được đặt vào hiệp định thương mại này khi việc hài hòa các quy định tạo ra chuỗi giá trị khu vực mới, hỗ trợ doanh nghiệp tận dụng tốt ưu đãi.
Tuyên bố của các nhà lãnh đạo cấp cao RCEP tháng 11/2018 cho biết đàm phán RCEP năm 2018 đã đạt được tiến bộ đáng kể, hướng tới giai đoạn đàm phán cuối cùng.
"Các bên tiếp tục quá trình đàm phán để kết thúc đàm phán trong năm 2019 với một hiệp định RCEP tiến bộ, toàn diện, chất lượng cao và mang lại lợi ích cho tất cả các bên tham gia".
Định hướng các nguyên tắc đàm phán RCEP cũng kỳ vọng Hiệp định sẽ có mức độ cam kết sâu rộng hơn với những tiến bộ đáng kể hơn so với các FTA ASEAN+ hiện hành, trong khi ghi nhận sự phát triển khác nhau của các bên tham gia.
Căng thẳng thương mại dâng cao ‘đốt’ nóng RCEP
Những cánh cửa cần được mở khóa trước thềm EVFTA
Để Hiệp định thương mại tự do Liên minh châu Âu và Việt Nam (EVFTA) dự kiến kí kết cuối năm nay đi vào hoạt động trơn tru và hiệu quả, cả hai bên đều đang tích cực hỗ trợ và giải quyết những giai đoạn cuối cùng.
Doanh nghiệp chưa tận dụng được ưu đãi trong VKFTA
Theo đánh giá của các chuyên gia, sau hơn 2 năm có hiệu lực, việc tận dụng các ưu đãi trong hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc vẫn chưa thực sự đạt được kỳ vọng của cả hai bên.
Gỡ vướng cho các dự án chờ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất
Trong thời gian chờ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia, các dự án sẽ được tháo gỡ các vướng mắc để triển khai sớm theo quy định.
Nông sản Việt gõ cửa thị trường Halal 2,2 tỷ dân
Xuất khẩu Halal mở ra thị trường 2,2 tỷ người, song đòi hỏi doanh nghiệp Việt cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để chinh phục thị trường tiềm năng này.
HoREA đề xuất phương án giảm 'gánh nặng' tiền sử dụng đất cho người dân
Nhiều cơ quan kiến nghị Chính phủ sửa đổi Luật Đất đai 2024, với trọng tâm là giảm tiền sử dụng đất nhằm giảm gánh nặng cho người dân.
Bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh tìm chìa khoá thích ứng
Công cụ số hóa mở ra như lời giải giúp nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ vận hành dễ dàng hơn sau khi bỏ thuế khoán.
Bình ổn thị trường vàng: Đã đến lúc lập sàn vàng quốc gia?
Theo các chuyên gia kinh tế, lập sàn giao dịch vàng là giải pháp quan trọng để đưa thị trường vàng về quỹ đạo minh bạch và ổn định
Năng suất lao động Việt Nam ì ạch: Lý giải từ GS. Trần Văn Thọ
Năng suất lao động kém đang là rào cản lớn cho khát vọng bứt phá của Việt Nam, mà nguyên nhân đến từ cả quá trình công nghiệp hóa lẫn khu vực tư nhân.
Thế giới không đáng sợ: AA Corporation liều và thắng
Ra nước ngoài khi vẫn chỉ là một doanh nghiệp nhỏ và không có kinh nghiệm quốc tế, AA Corporation mang theo hành trang ba chữ: tự tin, tự lực và tự cường.
Khám phá sức hút của SeASoul - thẻ Visa 2in1 kết hợp đặc biệt giữa SeABank và ca sỹ Mỹ Tâm
SeASoul là thẻ Visa 2in1 đánh dấu sự kết hợp đặc biệt giữa SeABank và ca sỹ Mỹ Tâm. Hơn một chiếc thẻ thông thường, thẻ SeASoul mang đến trải nghiệm tài chính cảm xúc cho khách hàng với những quyền lợi vượt trội và hành trình sẻ chia giá trị cộng đồng đầy ý nghĩa.
Sếp MoMo: Cần cơ chế IPO đặc thù cho công ty công nghệ
Theo ông Nguyễn Bá Diệp, chiếu theo quy định hiện hành, một doanh nghiệp muốn IPO, đầu tiên là phải có lời, thứ hai là phải xóa bỏ tất cả các khoản lỗ lũy kế. Với điều kiện này, gần như các công ty công nghệ lớn trên thế giới đều không làm được, chứ chưa nói tới doanh nghiệp tại Việt Nam.
Bế mạc triển lãm 'thành tựu đất nước 80 năm' - triển lãm của những kỳ tích
Tối 15/9, tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam, triển lãm với chủ đề “80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” bế mạc sau gần 20 ngày diễn ra.
Sunshine Group tiên phong đưa livestream đặt giá bất động sản lên sóng truyền hình
NobleGo - nền tảng livestream đặt giá mua nhà ứng dụng AI do Sunshine Group phát triển cán mốc 20 phiên đầu tiên với kỳ vọng minh bạch hóa giao dịch, thúc đẩy thanh khoản thị trường.
Ba sáng kiến giúp doanh nghiệp từ 'ao làng' vươn ra 'biển lớn'
Doanh nghiệp Việt đã đi xa bằng xuất khẩu nhưng để thật sự vươn tầm quốc tế, mũi nhọn chiến lược cần chuyển từ tăng kim ngạch sang tạo giá trị và vị thế.