Việt Nam 'lội ngược dòng' về đổi mới sáng tạo

Tăng hai bậc về chỉ số đổi mới sáng tạo

Trong khi các hệ sinh thái khởi nghiệp hàng đầu trên thế giới có nhiều dấu hiệu suy giảm, chỉ số đổi mới sáng tạo của Việt Nam vẫn tăng trưởng so với năm ngoái, đạt được nhiều tiến bộ về đổi mới sáng tạo.

Điển hình, Trung tâm đổi mới sáng tạo San Francisco đã trở nên tương đối đắt đỏ và thiếu an toàn với các công ty khởi nghiệp. London, hệ sinh thái xếp thứ 3 toàn cầu, cũng đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng hậu Brexit.

Sự phát triển của Bắc Kinh và Thượng Hải trong những năm qua đều bị hạn chế bởi sự cô lập của Trung Quốc khỏi hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu và các chính sách trừng phạt của chính phủ đối với các tập đoàn công nghệ lớn.

Ngược lại, trong năm vừa qua, tại Việt Nam, hoạt động đổi mới sáng tạo đang trở nên hết sức sôi động với sự kiện khánh thành Trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), khiến nơi đây trở thành một trong những nơi thu hút vốn đầu tư, hợp tác, kinh doanh hàng đầu của các doanh nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam và trên thế giới.

Bên cạnh đó, tại các thành phố trực thuộc trung ương như Đà Nẵng và TP.HCM, các trung tâm đổi mới sáng tạo cũng đang trong tiến trình xây dựng và hoàn thiện. Các địa phương khác trên cả nước cũng đã và đang thành lập, xây dựng các đề án thành lập các trung tâm hỗ trợ khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo nhằm hỗ trợ và thúc đẩy hoạt động này cụ thể và mạnh mẽ hơn trên quy mô rộng lớn hơn.

Về bức tranh tổng quan, với sự quan tâm, đầu tư vào đổi mới sáng tạo trong suốt những năm qua, theo Báo cáo chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2023 do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới công bố, Việt Nam đã tăng hai bậc so với năm 2022, đạt xếp hạng 46/132 quốc gia và nền kinh tế.

Với mức xếp hạng này, Việt Nam đang duy trì vị trí thứ hai trong nhóm các quốc gia thu nhập trung bình thấp, xếp sau Ấn Độ. Trong khu vực ASEAN, Việt Nam chỉ xếp sau Singapore, Malaysia và Thái Lan.

Theo tổ chức này, Việt Nam là một trong bảy quốc gia thu nhập trung bình đạt được nhiều tiến bộ nhất về đổi mới sáng tạo trong thập kỷ qua và cũng là một trong ba quốc gia giữ kỷ lục có thành tích vượt trội so với mức độ phát triển trong 13 năm liên tiếp!

Vững vàng trong thu hút vốn đầu tư khởi nghiệp

Trong bối cảnh tổng số vốn đầu tư cho hoạt động khởi nghiệp trên thế giới đang giảm mạnh, tổng số vốn đầu tư khởi nghiệp của Việt Nam không xê dịch quá lớn.

Theo báo cáo đổi mới sáng tạo mở của BambuUp, trong tám tháng đầu năm, trên toàn cầu, tổng vốn đầu tư mạo hiểm cho khởi nghiệp giảm 46,4% so với cùng kỳ năm 2022. Điều này đồng nghĩa với việc mỗi tháng, tổng số vốn đầu tư cho các startup giảm đến 13,6 tỷ đô la.

Trong khi đó, mặc dù cũng có sự suy giảm, trong chín tháng đầu năm, tổng giá trị các thương vụ đầu tư mạo hiểm giảm xuống không nhiều, chỉ 13%, thể hiện Việt Nam vẫn vững vàng là một trong những quốc gia vẫn có sức hút lớn về đầu tư khởi nghiệp.

Theo đánh giá của BambuUP, trong năm 2023, các startup Việt Nam không có sự thay đổi quá lớn. Tuy nhiên, có một điểm tích cực đó là các doanh nghiệp Việt dường như đã quan tâm hơn tới đổi mới sáng tạo mở với mong muốn hợp tác với các đối tác bên ngoài.

Cụ thể, 73% số doanh nghiệp Việt được khảo sát lên kế hoạch áp dụng đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực tiếp thị và bán hàng trong tương lai, tăng 48% so với năm 2022. Trong khi đó, với các doanh nghiệp này, lĩnh vực nghiên cứu và phát triển vẫn tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch đổi mới sáng tạo của họ với số lượng doanh nghiệp quan tâm, thực hiện lên tới 51%.