Bạch Thái Bưởi sinh ra trong một gia đình nghèo, nhưng đã vươn lên trở thành một trong bốn người giàu có nhất Việt Nam trong những năm đầu thế kỷ XX. Ông là một nhà yêu nước cũng như là người đặt nền móng cho sự thay đổi xã hội đương thời.
Trong cuộc chiến tranh thương mại những năm đầu thế kỷ XX, ông đánh bại các nhà tư bản Pháp, thương nhân Trung Quốc, tạo ra một bước chuyển biến lớn mang tầm quốc gia dân tộc với tinh thần “Người Việt dùng hàng Việt” và “ Người Việt Nam đi tầu Việt Nam”.
Du thuyền Heritage Cruises hạ thuỷ tháng 6 vừa qua tại Hải Phòng lấy cảm hứng từ con tàu Bình Chuẩn của 'vua tàu thuỷ' Bạch Thái Bưởi.Mặc dù cha mẹ ông rất nghèo nhưng vẫn cố gắng cho ông đi học cả chữ quốc ngữ và tiếng Pháp. Mỗi ngày, Bạch Thái Bưởi vớt củi khô trên nhánh sông Nhuệ, bán đi và khi đủ vốn liếng thì bắt đầu kinh doanh.
Chàng trai Bạch Thái Bưởi luôn có niềm say mê với máy móc. Năm 1894, khi vừa tròn 20 tuổi, ông chuyển sang làm việc cho một xưởng máy thuộc hãng thầu công chính, nơi ông được học và tiếp xúc với máy móc thiết bị tiên tiến cũng như quy trình quản lý sản xuất. Chỉ một thời gian ngắn sau đó, ông đến Pháp để tham gia một triển lãm ở Bordeaux.
Trở về nước sau chuyến đi Tây du này, một cơ hội mới mở ra khi công ty đường sắt Đông Dương cần một lượng lớn gỗ bắt đầu xây dựng cây cầu Paul Doumer - tức cầu Long Biên bây giờ và nhiều tuyến đường sắt khác. Những năm sau đó, Bạch Thái Bưởi cố gắng kiếm thật nhiều tiền và tích lũy cho mình vốn kiến thức sâu rộng bắt đầu sự nghiệp kinh doanh độc lập.
Năm 1928, Bạch Thái Bưởi đầu tư vào khai thác mỏ. Ở thời điểm đó, hầu hết mỏ than đều được người Pháp quản lý, tuy nhiên ông vẫn cố gắng lấy được giấy phép khai thác than đá tại Uông Bí và Quảng Yên tại tỉnh Quảng Ninh. Ngoài ra, ông cũng tiến hành xây dựng một cảng biển, thuê chuyên gia người Pháp, sử dụng đội ngũ công nhân viên người Việt có năng lực.
Chúa sông Bắc Kỳ
Bạch Thái Bưởi nhận ra rằng tuyến đường thủy giữa Nam Định - Hà Nội và Nam Định - Bến Thủy luôn luôn trong tình trạng đông đúc và tắc nghẽn, và nếu cơ hội phát triển thì sẽ là một thuận lợi lớn đối với khu vực này.
Năm 1909, Marty - chủ một hãng tàu Pháp chuyên chở hàng hóa trên sông Bắc Kỳ - sắp hết hạn hợp đồng với nhà nước bảo hộ Pháp. Với đầu óc kinh doanh nhạy bén, Bạch Thái Bưởi đã nhìn ra cơ hội vốn có và mạnh tay thuê lại ba con tàu của họ và đổi tên thành Phi Long, Phi Phượng và Fai Tsi Long (Bái Tử Long).
Ông đã phải đối mặt với một cuộc cạnh tranh hết sức gay gắt với tàu chở hàng hóa của Trung Quốc. Trong khi người Pháp đã thất bại trong việc cạnh tranh với tàu Trung Quốc, thì Bạch Thái Bưởi lại làm khá tốt, tạo đà để ông mở rộng thêm tuyến chạy qua Hải Phòng chỉ trong vòng vỏn vẹn hai năm.
Nhà sáng lập Lux Group Phạm Hà trong nhà máy đóng tàu Nam Phát trước khi hạ thuỷ Heritage Cruises.Ngoài trụ sở văn phòng chính ở Nam Định, ông còn mở thêm một chi nhánh nữa ở Bến Thủy vào tháng 6/1914, một chi nhánh nữa ở Hà Nội vào tháng 8, nơi mà bây giờ vẫn còn được nhìn thấy ngay trước cột Đồng Hồ gần cầu Long Biên (bây giờ là phố Trần Quang Khải). Đoàn tàu của Bạch Thái Bưởi bắt đầu kiểm soát tuyến đường thủy tại Hà Nội, Hải Phòng, Nam Định, Tuyên Quang.
Năm 1916, Bạch Thái Bưởi chính thức bắt đầu tạo dựng cơ ngơi của mình trên bờ sông Tam Bạc, Hải Phòng, với tên là công ty “Giang Hải Luân thuyền Bạch Thái”.
Từng ấy năm trôi qua, công ty mở thêm nhiều chi nhánh, đội tàu của ông mở rộng từ khởi điểm 3 tàu giờ đã lên đến con số 30 tàu. Sức chứa của mỗi con tàu cũng dao động khá nhiều, rơi vào từ 55 hành khách cho tới 1.200 hành khách.
Vươn ra biển lớn
Với tư duy kinh doanh nhạy bén, Bạch Thái Bưởi vượt qua các cuộc cạnh tranh lớn với tàu buôn của người Hoa, Pháp khiến cho những nhà kinh doanh cùng thời đã đặt cho ông cái tên “Chúa sông Bắc Kỳ”. Tuy nhiên, tham vọng của Bạch Thái Bưởi không dừng ở đó, ông muốn đưa đội tàu của mình vươn ra biển lớn.
Cột mốc quan trọng tiếp theo là khi Bạch Thái Bưởi cho chạy thành công con tàu Bình Chuẩn - con tàu lớn nhất Việt Nam tại thời điểm đó, hoàn toàn do người Việt thiết kế, đóng mới và vận hành. Ngày 7/9/1919, Bạch Thái Bưởi hạ thủy thành công và chạy thành công con tàu Bình Chuẩn đi từ Hải Phòng đến Sài Gòn đúng một năm sau đó.
Đây là con tàu đỉnh cao của sự nghiệp kinh doanh đường thủy nội của Bạch Thái Bưởi, mở ra một sản phẩm mới, một thị trường hoàn toàn mới. Người đương thời ca tụng ông là “Vua Tầu Thủy Việt Nam” sau khi ra đời tầu Bình Chuẩn và tinh thần Bình Chuẩn, chấn hưng thương trường, cổ động thực nghiệp thời bấy giờ.
Với khối lượng tài sản khổng lồ, ông nhanh chóng thâu tóm được thị trường du ngoạn đường thủy nội địa và chạy ra các nước trong khu vực. Với đà phát triển hiện lúc bây giờ, dường như không gì ngăn cản nổi Bạch Thái Bưởi, ông bắt đầu lập kế hoạch mở rộng sự nghiệp kinh doanh của mình.
Nhưng không may, ông qua đời ở tuổi 58 năm 1932 tại Hải Phòng sau cơn đau tim. Ông được chôn cất tại mỏ than Uông Bí, Quảng Yên (bây giờ là tỉnh Quảng Ninh). Cho đến tận ngày nay, vẫn có một cảng biển mang tên Bạch Thái Bưởi tại Uông Bí.
Lấy cảm hứng từ con tàu di sản
Tháng 6 vừa qua, tại nhà máy đóng tàu Nam Phát ở Hải Phòng, Công ty Du thuyền Di sản đã hạ thuỷ chiêc du thuyền đầu tiên trong lộ trình đội tàu 10 chiếc, tại chính nơi mà chắt cụ Bạch Thái Bưởi – chị Bạch Quế Hương cho biết cũng là nơi hạ thuỷ tàu Bình Chuẩn.
Du thuyền Heritage Cruises dài 75m, rộng 13m10, với 4 tầng, chỉ có 20 phòng suite, hai nhà hàng, một bể bơi bốn mùa, ba quầy bar, hai phòng spa, một thư viện và nhiều tiện ích khách cho trải nghiệm nghệ thuật dành cho giới thượng lưu muốn khám phá văn hoá, lịch sử, mỹ thuật và tinh hoa ẩm thực giữa di sản thiên nhiên. Con tàu sẽ đưa du khách khám phá quần đảo Cát Bà từ tháng 8 tới.
Vẻ đẹp hoang sơ của quần đảo Cát Bà.Anh Phạm Hà, CEO của Du thuyền Di sản Heritage Cruises tâm sự: “Tôi có một giấc mơ là có đội du thuyền riêng, giấc mơ từ trải nghiệm cá nhân và ký ức thời ấu thơ, để đưa những người Việt Nam và du khách nước ngoài khám phá đất nước tươi đẹp của chúng ta bằng đường thuỷ.”
“Sự ngưỡng mộ của tôi dành cho cụ Bạch Thái Bưởi đã tạo động lực thôi thúc tôi, và thế là Du thuyền Di Sản Heritage Cruises được ra đời. Chúng tôi cố gắng vận dụng những giá trị đạo đức và tinh thần quý tộc thành tín, đạo nghĩa và trách nhiệm của cụ, để làm sống dậy di sản của quốc gia, dân tộc để giới thiệu đất nước và con người cho du khách”.
Những vị khách trên Du thuyền Di Sản Heritage Cruises sẽ theo dấu chân của ‘vua tàu thuỷ’ Bạch Thái Bưởi cùng khám phá lại sông Hồng và các nhánh sông Hồng. Đây là như là bước khởi đầu cho giấc mơ của anh Hà, giấc mơ muốn giới thiệu một đội tàu chạy dọc khắp các bờ biển cùng nhau khám phá, chiêm ngưỡng vẻ đẹp thiên nhiên của đất nước.
“Động lực và sự ủng hộ nhiệt tình của chị Bạch Quế Hương, chắt nội của cụ Bạch Thái Bưởi khiến chúng tôi cảm thấy vô cùng tự hào và có một niềm tin lớn vào thành công của đội tàu ở Hải Phòng”, anh Hà chia sẻ.
Chị Quế Hương đã chia sẻ rất nhiều câu chuyện bí mật về cụ Bạch Thái Bưởi, điều này giúp ích rất lớn cho đội ngũ Du thuyền Di Sản Heritage Cruises trong việc biên soạn cuốn sách về cụ dự định sẽ xuất bản trong đợt sắp tới.
“Chị Hương cũng giúp đỡ chúng tôi rất nhiều trong việc xây dựng một kho tàng lịch sử, một thư viện nổi trên mặt biển về cuộc đời và sự nghiệp của cụ Bạch Thái Bưởi. Chúng tôi sẽ viết tiếp câu chuyện du thuyền cảm hứng từ di sản với tinh thần quý tộc của tiền nhân là thành tín, đạo nghĩa và trách nhiệm”, anh Hà khẳng định.
