Chỉ số nhà quản trị mua hàng toàn phần lĩnh vực sản xuất của Việt Nam (PMI) do IHS Markit công bố, đã giảm mạnh từ từ 49,0 điểm của tháng 2 về 41,9 điểm trong tháng 3.
Dữ liệu mới nhất báo hiệu mức giảm mạnh về sức khỏe lĩnh vực sản xuất và là kết quả đáng chú ý nhất trong hơn chín năm thu thập dữ liệu tính đến nay. Mức độ giảm đã mạnh hơn mức kỷ lục được ghi nhận trong tháng 7/2012.
Đại dịch Covid-19 đã khiến cả số lượng đơn đặt hàng mới và sản lượng đều giảm đáng kể trong tháng 3 với tốc độ nhanh nhất trong lịch sử chỉ số. Tổng số lượng đơn đặt hàng mới giảm gần tương đương với số lượng đơn đặt hàng xuất khẩu mới.
Khoảng 42% số người trả lời khảo sát cho biết sản lượng ngành sản xuất đã giảm vào thời điểm cuối quý I. Sự suy giảm mạnh được ghi nhận ở tất cả ba lĩnh vực là hàng hóa tiêu dùng, hàng hóa trung gian và hàng hóa đầu tư cơ bản.
Số lượng đơn đặt hàng mới giảm mạnh do dịch Covid-19 đã khiến các công ty phải giảm số lượng nhân viên tháng thứ hai liên tiếp. Mặc dù việc làm giảm, các công ty vẫn có thể giảm lượng công việc tồn đọng vì số lượng đơn đặt hàng mới giảm.
Các nhà sản xuất cũng giảm hoạt động mua hàng trong tháng 3 khi hoạt động mua hàng hóa đầu vào giảm với tốc độ kỷ lục. Kết quả là tồn kho hàng mua đã giảm với mức độ chưa từng có.
Thiếu hàng hóa đầu vào khiến thời gian giao hàng của nhà cung cấp tiếp tục bị kéo dài. Trên thực tế, hiệu quả hoạt động của người bán hàng đã kém đi ở mức tồi tệ nhất trong lịch sử khảo sát do ảnh hưởng của Covid-19 lên chuỗi cung ứng. Đặc biệt, tình trạng chậm chễ của những người bán hàng Trung Quốc đã được nhắc đến.
Chi phí đầu vào tăng nhẹ trong tháng 3 với tốc độ chậm nhất trong thời gian bốn tháng. Ở những nơi tăng giá đầu vào, các thành viên nhóm khảo sát nêu nguyên nhân là do khan hiếm nguyên vật liệu. Mặc khác, tình trạng thiếu lực cầu hàng hóa đầu vào và giá dầu giảm dẫn đến một số người trả lời khảo sát báo cáo giảm chi phí đầu vào.
Mức độ lạc quan trong kinh doanh giảm về mức thấp nhất kể từ khi chỉ số này được bổ sung vào khảo sát vào tháng 4/2012 khi có các quan ngại về ảnh hưởng của Covid-19. Hơn một phần tư các công ty dự báo sản lượng giảm trong năm tới.
Chỉ chưa đến 39% số người trả lời khảo sát dự kiến sản lượng sẽ cao hơn mức hiện tại, với kỳ vọng phục hồi khi tình hình dịch bệnh được kiểm soát.
Ông Andrew Harker, Phó giám đốc IHS Markit, cho rằng không có gì ngạc nhiên khi đại dịch Covid-19 đã có ảnh hưởng nghiêm trọng lên lĩnh vực sản xuất của Việt Nam trong tháng 3, với dữ liệu PMI cho thấy mức giảm tồi tệ nhất của các điều kiện kinh doanh kể từ khi khảo sát bắt đầu khoảng hơn chín năm trước.
Nhiều trong các tham số khảo sát đã đạt mức thấp kỷ lục và mức độ lạc quan trong kinh doanh đã giảm. “Vấn đề then chốt hiện tại là sẽ mất bao lâu để cộng đồng quốc tế có thể kiểm soát đại dịch. Khi điều này xảy ra, các nhà sản xuất dự báo sản lượng sẽ tăng trở lại”, ông nhận định.
Tại khu vực ASEAN, tình trạng suy giảm được ghi nhận ở tất cả quốc gia khảo sát với sự suy thoái đáng kể nhất ở Singapore. Philippines cũng ghi nhận tình trạng suy giảm trong tháng 3 với chỉ số toàn phần ở mức 39,7 điểm và nằm dưới ngưỡng không thay đổi 50 điểm lần đầu tiên kể từ khi khảo sát bắt đầu vào tháng 1/2016.
Myanmar có các điều kiện hoạt động suy giảm tháng thứ hai liên tiếp. Chỉ số toàn phần (45,3 điểm) là thấp nhất kể từ khi khảo sát bắt đầu vào tháng 12/2015 khi sản lượng, số lượng đơn đặt hàng mới và hàng tồn kho đều giảm ở mức kỷ lục.
Indonesia đã rơi trở lại vào vùng suy giảm sau khi có ghi nhận tăng trưởng trong tháng 2. Chỉ số toàn phần trong tháng 3 (45,3 điểm) là mức thấp nhất từ trước đến nay và cho thấy sự suy giảm mạnh của sức khỏe lĩnh vực sản xuất. Thái Lan cũng có các điều kiện hoạt động giảm ở mức đáng kể khi cả sản lượng và số lượng đơn đặt hàng mới đều giảm nhanh hơn.
Ông Lewis Cooper, chuyên gia kinh tế tại IHS Markit, đánh giá các nhà sản xuất ASEAN đã thấm đòn của đại dịch vi rút Corona trong tháng 3.
“Về tổng thể, tháng 3 chứng kiến kết quả hoạt động kém nhất của lĩnh vực sản xuất ASEAN như từng được thống kê, khi hậu quả của đại dịch Covid-19 đã hiện hữu, và thực sự có nhiều khả năng những hậu quả này sẽ còn kéo dài vài tháng tới, thậm chí còn lâu hơn nữa”, ông cho hay.
