Bộ Tài chính: Giảm biên độ hay ngừng giao dịch không 'cứu' được thị trường chứng khoán

Bộ Tài chính vừa có văn bản trả lời Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam (VFCA) về những kiến nghị hỗ trợ thị trường chứng khoán Việt Nam vượt qua khó khăn, thách thức gây ra bởi đại dịch Covid-19.

Theo đó, Bộ tài chính cho biết về cơ bản chính phủ và các cơ quan quản lý thị trường chứng khoán (TTCK) trên thế giới đều cho rằng, giải phát kỹ thuật can thiệp vào TTCK không giúp ngăn đà giảm giá của thị trường, mà còn ảnh hưởng tới lòng tin của giới đầu tư.

Chính vì vậy, các nước chưa có bất kỳ động thái can thiệp kỹ thuật. Thay vào đó, sự khẳng định duy trì hoạt động thông suốt, an toàn và minh bạch của TTCK trong giai đoạn dịch là ưu tiên hàng đầu.

Trong trường hợp cần thiết, Bộ Tài chính có thể xem xét áp dụng các giải pháp kỹ thuật, chẳn hạng như điều chỉnh biên độ dao động giá. Giải pháp này đã từng được áp dụng trong các giai đoạn biến động của TTCK, gần đây nhất là đợt khủng hoảng tài chính năm 2008. Việc siết biên có tác dụng như giải pháp "cấp cứu" thị trường, nhằm chặn ngay đà giảm giá. Nhưng hiệu quả không lâu, chỉ mang tính ngắn hạn và không có tác dụng trong việc chặn xu thế giảm điểm của thị trường.

Đối với giải pháp tạm ngừng giao dịch, theo Bộ Tài chính, đó là giải pháp mang tính cực đoan, chỉ áp dụng trong trường hợp rất đặc biệt. Thị trường Philippines đã từng làm như vậy hồi tháng 3 với lý do dịch bệnh, song đã phải mở cửa lại sau 2 ngày trước áp lực của nhà đầu tư.

Thay vì đưa ra các biện pháp mang tính cực đoan, Bộ Tài chính hướng đến các biện pháp mang tính hỗ trợ, khuyến khích nhà đầu tư hơn.

Nhằm hỗ trợ TTCK trước tác động của dịch Covid-19, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 14/2020 sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 127/2018, theo hướng giảm giá và miễn hoàn toàn không thu đối với 15 loại dịch vụ chứng khoán tại Sở Giao dịch Chứng khoán và Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), có hiệu lực từ 19/3/2020 đến hết 31/8/2020.

Về kiến nghị của VFCA về kéo dài thời hạn hỗ trợ giá dịch vụ, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 70/2020 ngày 17/7/2020, kéo dài hiệu lực thi hành của Thông tư số 14/2020 đến hết ngày 30/6/2021.

Bên cạnh đó, theo kiến nghị của VFCA về việc thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước để tạo thêm nguồn cung cho TTCK, Bộ Tài chính cho biết, vấn đề thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước đang rất được Chính phủ, Thủ tướng đặc biệt quan tâm và chỉ đạo sát sao. Tuy nhiên, tiến độ thực hiện còn chậm so với kế hoạch đặt ra.

Theo các quyết định được ban hành trước đó, giai đoạn 2016 - 2020 sẽ thực hiện cổ phần hóa tại 128 doanh nghiệp, thoái vốn tại 348 doanh nghiệp. Nhưng đến tháng 5/2020, mới có 36/128 doanh nghiệp được cổ phần hóa (đạt 28% kế hoạch) và 99/348 doanh nghiệp thực hiện thoái vốn (đạt 28% kế hoạch).

Một trong những nguyên nhân chính khiến tiến độ thực hiện bị chậm chễ, là do diễn biến khó lường của dịch bệnh đã làm hoạt động sản xuất, kinh doanh và các hoạt động khác của xã hội bị đình trệ. Khiến việc triển khai công tác cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước gặp khó khăn. Dự báo, việc triển khai theo kế hoạch giai đoạn 2016 - 2020 đến cuối năm nay là khó khả thi.

Về giải pháp niêm yết, đăng ký giao dịch trên TTCK của doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, Ủy ban Chứng khoán nhà nước, Bộ Tài chính đã có kiến nghị các giải pháp thúc đẩy hoạt động này với Thủ tướng, trong Báo cáo Thủ tướng Chính phủ, đồng thời xử phạt các DNNN chậm niêm yết sau khi cổ phần hóa.

Về kiến nghị của VFCA triển khai các cơ chế mới nhằm thúc đẩy thanh khoản của TTCK, Bộ tài chính cho biết hiện nay quy định đối với việc thanh toán cho giao dịch trong ngày và thanh toán chứng khoán chờ về đã có trong Thông tư 203/2015 ngày 21/12/2015 và được kế thừa trong dự thảo Thông tư thay thế Thông tư này.

Về hệ thống, chức năng giao dịch trong ngày và thanh toán chứng khoán chờ về đã được tích hợp vào chức năng của hệ thống công nghệ thông tin mới do Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc triển khai (hệ thống KRX) và sẽ được áp dụng sau khi hệ thống mới đi vào vận hành, dự kiến cuối năm 2020.

Hệ thống KRX đã mở rộng thêm một số tính năng vay, cho vay chứng khoán mới bao gồm cho vay với mục đích thương mại bên cạnh vay hỗ trợ thanh toán, hỗ trợ giao dịch ETF như hiện nay.

Việc triển khai các hoạt động vay, cho vay mới so với quy định hiện nay sẽ được VSD áp dụng sau khi có hướng dẫn thực hiện của cơ quan quản lý và phù hợp với phạm vi chức năng hệ thống KRX sau khi đi vào hoạt động.

Bên cạnh đó, Ủy ban Chứng khoán nhà nước đang nghiên cứu quy định về cơ chế hoạt động bù trừ, thanh toán chứng khoán cơ sở theo mô hình CCP trong quá trình hoàn thiện dự thảo các văn bản pháp lý liên quan như Nghị định hướng dẫn Luật Chứng khoán 2019, Thông tư thay thế Thông tư 05/2015.