Các dự án điện tái tạo vướng mắc vẫn chờ tháo gỡ

Tình trạng này xuất phát từ việc mới chỉ có 15 tỉnh thành báo cáo về các vấn đề liên quan theo yêu cầu kế hoạch. Trước đó, đầu tháng 1 vừa qua, Bộ Công thương đã yêu cầu UBND 27 địa phương hoàn thành xử lý khó khăn cho các dự án trước 20/1.

Do đó, Bộ Công thương mới đây tiếp tục thúc UBND các tỉnh hoàn thành rà soát, báo cáo cũng như chủ động giải quyết các vướng mắc, khó khăn cho những dự án nêu trong Kế hoạch triển khai Nghị quyết của Chính phủ về tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện tái tạo ban hành tháng 12/2024.

Kế hoạch triển khai nghị quyết đã đề cập cụ thể các dạng vướng mắc, khó khăn của những dự án điện tái tạo – được chỉ rõ trong Kết luận 1027 của Thanh tra Chính phủ hồi tháng 4/2023 - và phương án xử lý tương ứng.

Cụ thể, về vấn đề quy hoạch, Thanh tra Chính phủ nêu Bộ Công thương phê duyệt bổ sung và tham mưu Thủ tướng phê duyệt 154 dự án điện mặt trời với tổng công suất gần 14.000MW không có căn cứ, cơ sở pháp lý quy hoạch.

Trên quan điểm và nguyên tắc tháo gỡ được Chính phủ đồng ý, Bộ Công thương đề xuất giải pháp Thủ tướng cập nhật danh mục dự án ĐMT trong cơ cấu nguồn ĐMT đến năm 2030 theo Quy hoạch điện VIII và Kế hoạch thực hiện tương ứng.

Trình tự thực hiện theo hướng: loại bỏ các trường hợp vi phạm quy định về an ninh quốc phòng, quy hoạch các công trình, dự án trọng điểm quốc gia, rà soát hiệu quả kinh tế - xã hội để lưỡng dụng quy hoạch, trên cơ sở UBND các tỉnh cung cấp thông tin để Bộ Công thương rà soát, báo cáo Thủ tướng.

Tương tự giải pháp “lưỡng dụng quy hoạch” cũng được xác lập để xử lý các vướng mắc về thủ tục đất đai như: khởi công khi chưa được giao/cho thuê đất, xây dựng dự án trên đất rừng tự nhiên phòng hộ, chưa phù hợp với khu vực dự trữ khoáng sản titan, chồng lấn đất thủy lợi, dự án nằm trong quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến quặng bauxit.

Theo đó, với những dự án vi phạm quy hoạch về khoáng sản, thủy lợi, quốc phòng, UBND các tỉnh được trao thẩm quyền chủ trì, phối hợp bộ ngành và tổ chức, cá nhân liên quan đánh giá hiệu quả kinh tế - xã hội giữa thực hiện quy hoạch và thực hiện dự án để điều chỉnh quy hoạch bị chồng lấn cho phù hợp hoặc tích hợp và thực hiện đồng thời cả dự án điện tái tạo và quy hoạch liên quan.

Tiếp theo, với các dự án đang hưởng giá FIT nhưng không đáp ứng điều kiện quy định, giải pháp xử lý là xác định lại giá mua điện theo quy định, thu hồi lại các khoản giá FIT ưu đãi đã hưởng không đúng thông qua bù trừ thanh toán tiền mua điện.

Thẩm quyền giải quyết được trao cho Tập đoàn Điện lực Việt Nam – EVN. Với dự án không được hưởng giá FIT, EVN báo cáo cơ quan thẩm quyền ban hành quy định về giá mua bán điện để làm căn cứ bù trừ thanh toán tiền mua điện cho các bên liên quan.

Đối với vấn đề hàng loạt dự án ĐMT mái nhà xây dựng trên đất nông, lâm nghiệp với công suất lớn dưới mô hình đầu tư trang trại nuôi trồng, giải pháp xử lý là dự án không được hưởng giá FIT và xác định lại giá mua bán điện theo quy định nếu có vi phạm về đất để làm trang trại.

Thời hạn để UBND các tỉnh và EVN báo cáo kết quả giải quyết tất cả những vướng mắc, vi phạm nêu trên là trước 10/1/2025, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên nêu rõ trong báo cáo Phó thủ tướng Nguyễn Hòa Bình hôm 24/12/2024.