Chiến lược hạ tầng số để toàn dân có mạng cáp quang và 5G

Hạ tầng số được phổ cập tại Việt Nam

Phó thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình vừa ký quyết định phê duyệt chiến lược hạ tầng số đến 2025 và định hướng đến 2030.

Chiến lược hạ tầng số đến năm 2025 đề ra tầm nhìn về một Việt Nam siêu kết nối với khát vọng phổ cập cáp quang đến từng gia đình.

Không dừng lại ở đó, mục tiêu của chiến lược còn tham vọng phủ sóng 5G trên toàn bộ các tỉnh thành, từ những khu công nghệ cao sôi động, các trung tâm nghiên cứu đổi mới sáng tạo, cho đến cảng biển, sân bay quốc tế nhộn nhịp.

Song song với đó, ít nhất hai tuyến cáp quang biển quốc tế sẽ được đưa vào hoạt động, mở đường cho những trung tâm dữ liệu hỗ trợ AI hiện đại, đạt chuẩn "xanh" với hiệu suất sử dụng năng lượng không vượt quá 1,4.

Từ kết nối Internet vạn vật (IoT) đến định danh số cho mỗi công dân, năm 2025 sẽ chứng kiến sự bùng nổ của không gian số. Hơn một nửa dân số trưởng thành dự kiến sẽ sở hữu chữ ký số, mở ra kỷ nguyên mới về giao dịch điện tử an toàn và hiệu quả.

Các nền tảng công nghệ số tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, blockchain và dữ liệu lớn sẽ không còn là xu hướng tương lai xa xôi, mà trở thành những mạch máu hạ tầng, thúc đẩy sự phát triển bền vững của xã hội số.

Một Việt Nam siêu kết nối

Đến năm 2030, viễn cảnh về một Việt Nam siêu kết nối sẽ trở thành hiện thực khi mọi người dân đều có thể truy cập cáp quang với tốc độ từ 1Gbps trở lên, và mạng 5G sẽ phủ sóng tới 99% dân số.

Bên cạnh đó, đất nước sẽ bước vào cuộc đua 6G với kế hoạch xây dựng, sẵn sàng thử nghiệm và triển khai mạng di động thế hệ tiếp theo.

Sáu tuyến cáp quang biển mới sẽ được triển khai, đẩy tổng dung lượng thiết kế trên biển lên ít nhất 350 Tbps.

Đặc biệt, chiến lược hạ tầng số đến năm 2030 nhấn mạnh việc Việt Nam sẽ tự chủ xây dựng và hoàn thiện ít nhất một tuyến cáp quang biển và một tuyến cáp quang quốc tế trên đất liền, bảo đảm hệ thống cáp có dung lượng dự phòng gấp ba lần nhu cầu thực tế, tạo nền tảng vững chắc cho hạ tầng kết nối quốc gia.

Từ đây, những trung tâm dữ liệu siêu lớn (Hyperscale Data Center) sẽ mọc lên để phục vụ các ứng dụng AI, đồng thời đáp ứng nhu cầu trong nước và sẵn sàng trở thành trung tâm số khu vực.

Khi ấy, mỗi người dân trung bình sẽ sở hữu bốn kết nối IoT và trên 70% dân số trưởng thành sẽ sử dụng chữ ký số hoặc chữ ký điện tử, tạo ra một xã hội số hoá toàn diện, nơi công nghệ là chất xúc tác cho mọi lĩnh vực đời sống.

Hạ tầng số là hạ tầng của nền kinh tế. Hạ tầng số của Việt Nam bao gồm bốn thành phần chính: Hạ tầng viễn thông và Internet; hạ tầng dữ liệu; hạ tầng vật lý - số; hạ tầng tiện ích số và công nghệ số như dịch vụ, phải có dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng, phổ cập, bền vững, xanh, thông minh, mở và an toàn đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế số, xã hội số, Chính phủ số, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Những nhiệm vụ trọng tâm

Để đạt được những mục tiêu trên, chiến lược đưa ra các nhiệm vụ trọng tâm đối với từng hạ tầng. Với hạ tầng viễn thông, có thể hình dung một tương lai mà Internet len lỏi vào từng ngóc ngách cuộc sống, từ gia đình, doanh nghiệp đến cơ quan, tổ chức.

Tất cả đều được phủ sóng bằng cáp quang tốc độ cao và wifi thế hệ mới, mang lại trải nghiệm mượt mà với độ trễ gần như bằng không.

Chặng đường phát triển viễn thông của Việt Nam không chỉ dừng lại ở kết nối trong nước, mà còn mở rộng quy mô ra tầm quốc tế. Các tuyến cáp quang biển, đất liền và vệ tinh sẽ tiếp tục được đầu tư mạnh mẽ, với khả năng kết nối đa dạng và an toàn.

Các doanh nghiệp viễn thông sẽ cùng hợp tác để sử dụng chung các tuyến cáp quang quốc tế, tối ưu hóa dung lượng và tiết kiệm nguồn vốn, đồng thời tiến hành triển khai ít nhất hai tuyến cáp quang biển do Việt Nam làm chủ.

Ngoài ra, bức tranh của tương lai không thể thiếu sóng 5G lan tỏa tới các khu vực trọng điểm: từ những trung tâm hành chính công đến các khu du lịch nổi tiếng, từ hệ thống giao thông đến các khu vực nông thôn xa xôi.

Tất cả đều sẽ được kết nối thông qua mạng 5G hiện đại, tạo nên một hệ sinh thái giao thức Internet thế hệ mới, IPv6, cho toàn bộ mạng lưới quốc gia.

Với hạ tầng dữ liệu, chiến lược nhấn mạnh đây cũng sẽ là một nền tảng vững chắc cho tương lai số hóa.

Các trung tâm dữ liệu đạt tiêu chuẩn quốc tế sẽ mọc lên khắp nơi, từ trung tâm siêu lớn đến trung tâm dữ liệu biên. Hệ thống này không chỉ hỗ trợ trí tuệ nhân tạo (AI) mà còn phục vụ nhu cầu dữ liệu trong nước và vươn tầm ra khu vực.

Hạ tầng vật lý và số sẽ được tích hợp một cách thông minh, từ giao thông, năng lượng đến các hệ thống đô thị. Cảm biến và công nghệ số sẽ trở thành một phần không thể thiếu trong các hệ thống này, nâng cao năng suất lao động, tối ưu hóa sử dụng tài nguyên và giảm thiểu thời gian triển khai.

Cuối cùng, hạ tầng tiện ích số và công nghệ số sẽ thay đổi cách tương tác với thế giới kỹ thuật số; định danh số, xác thực số, thanh toán số và hóa đơn số sẽ trở thành tiêu chuẩn trong giao dịch trực tuyến.

Các nền tảng công nghệ số như dịch vụ sẽ được tối ưu hóa, tiêu thụ ít năng lượng hơn và dữ liệu hơn, nhưng vẫn đủ sức mạnh để tự động hóa và thông minh hóa mọi hoạt động từ kinh tế đến xã hội. Blockchain, IoT và AI sẽ không chỉ là những khái niệm mà sẽ trở thành động lực cốt lõi của nền kinh tế số toàn diện.