Chuyển đổi số là chìa khóa để mở ra trang mới cho mô hình kinh tế hợp tác

Nhật Hạ Thứ bảy, 24/09/2022 - 09:18

Nếu không quyết liệt đổi mới gắn với chuyển đổi số đối với mô hình kinh tế hợp tác, hợp tác xã thì mô hình này sẽ tụt hậu và không thích ứng được với nền kinh tế hiện đại.

Chuyển đổi số là xu thế tất yếu

Tại Diễn đàn Kinh tế hợp tác, HTX hôm nay, Thủ tướng nhận định, “Chuyển đổi số là chìa khóa để mở ra trang mới trong phương thức quản lý, hoạt động của mô hình kinh tế hợp tác, hợp tác xã (HTX)”.

Chuyển đổi số là xu thế tất yếu, đòi hỏi khách quan của sự phát triển và được xác định là yêu cầu bắt buộc. Đích đến của việc này là công khai, minh bạch, bình đẳng, giảm chi phí đầu vào, hạ giá thành sản phẩm, giảm thủ tục hành chính, giảm phiền hà cho nhân dân và doanh nghiệp.

Chuyển đổi số là chủ trương, định hướng lớn của Đảng và Nhà nước. Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 52-NQ/TW về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trong đó nhấn mạnh yêu cầu cấp bách để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số.

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Tinh thần là chuyển đổi số một cách toàn diện, với sự tham gia của người dân, doanh nghiệp và Nhà nước, nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm và có lộ trình thích hợp.

Do đó, nếu không quyết liệt đổi mới gắn với chuyển đổi số đối với mô hình kinh tế tập thể, HTX thì mô hình này sẽ tụt hậu và không thích ứng được với nền kinh tế hiện đại, kinh tế tri thức, kinh tế số, xã hội số, Thủ tướng nhấn mạnh.

Tại Nghị quyết số 20-NQ/TW, Trung ương đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 sẽ có 45.000 HTX với 8 triệu thành viên; 340 liên hiệp HTX với 1.700 HTX thành viên trong đó có trên 5.000 HTX ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.

Đến năm 2045, các tổ chức kinh tế tập thể đều áp dụng công nghệ, nhất là chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất kinh doanh, dịch vụ.

Đây là những mục tiêu đòi hỏi quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động mạnh mẽ, quyết liệt, hiệu quả. Chuyển đổi số sẽ là công cụ quan trọng để phát triển và chuyển đổi mô hình kinh tế HTX một cách linh hoạt, phù hợp, đạt hiệu quả cao, tiết giảm chi phí, tối ưu nguồn lực; góp phần thay đổi phương thức sản xuất, giải phóng tối đa sức lao động, gia tăng giá trị sản phẩm, giúp các HTX tiếp cận nhanh với thị trường và gắn với chuỗi giá trị, theo Thủ tướng.

Tình trạng chuyển đổi số tại các hợp tác xã

Hiện nay, cả nước mới có khoảng 28.000 HTX, hơn 100 liên hiệp HTX và khoảng 100.000 tổ hợp tác, trong đó, HTX nông nghiệp chiếm khoảng 66%.

Tuy nhiên, theo báo cáo tổng kết 10 năm thi hành Luật HTX 2012, có hơn 1.700 HTX ứng dụng công nghệ, chỉ có 240 HTX sử dụng phần mềm quản lý và sản xuất thông minh, chiếm tỷ trọng rất thấp trong 28.000 HTX.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số ở khu vực kinh tế hợp tác, HTX đang ở giai đoạn bước đầu, HTX ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số còn nhỏ lẻ, manh mún mới tập trung ở một số khâu như quản lý HTX, sản xuất (công nghệ tưới tiêu, chế biến...), truy xuất nguồn gốc (dán tem, mã QR…), thương mại điện tử…

Bên cạnh đó, nhận thức về tầm quan trọng của chuyển đổi số nói chung và chuyển đổi số cho khu vực kinh tế hợp tác, HTX nói riêng chưa thật sự sâu rộng, nhất là người đứng đầu. Thể hiện rõ qua việc chưa quyết liệt chỉ đạo, ưu tiên nguồn lực cho công tác vô cùng quan trọng này.

Hoạt động chuyển đổi số ở một số nơi còn mang nặng tính hình thức, phong trào, chưa thực chất, hiệu quả. Chưa xác định chuyển đổi số là nhân tố quan trọng quyết định sự thành công hoặc kém hiệu quả của mô hình kinh tế này.

Chuyển đổi số là chìa khóa để mở ra trang mới cho mô hình kinh tế hợp tác
Thủ tướng Phạm Minh Chính tại diễn đàn ngày 23/9. Ảnh: Nhật Bắc

Chất lượng nguồn nhân lực phục vụ chuyển đổi số còn hạn chế. Đặc biệt, chất lượng nguồn nhân lực quản trị HTX còn thiếu số lượng và yếu về chất lượng. Trong đó, số lượng cán bộ quản lý HTX có trình độ sơ cấp, trung cấp chiếm khoảng 46,6%; trình độ cao đẳng, đại học chỉ chiếm 22%; còn tới trên 31% cán bộ quản lý HTX chưa được đào tạo qua các trường lớp giáo dục nghề nghiệp.

Hệ thống công nghệ thông tin và hạ tầng số chưa đồng bộ, chưa đáp ứng nhu cầu chuyển đổi số, gây khó khăn rất lớn cho việc kết nối liên thông giữa các HTX, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước. Dịch vụ viễn thông và internet ở khu vực nông thôn (nơi có số lượng HTX chiếm tới trên 70% số lượng HTX của cả nước) phát triển chậm. Trang thiết bị phục vụ chuyển đổi số (hệ thống máy tính, thiết bị đầu cuối…) của các HTX còn thiếu, lạc hậu.

Nguồn lực tài chính, đầu tư cho khu vực kinh tế tập thể, HTX còn hạn chế, trong đó có đầu tư cho chuyển đổi số.

Cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển KTHT, HTX đã cơ bản đầy đủ và tương đối toàn diện. Tuy nhiên các cơ chế, chính sách hỗ trợ kinh tế hợp tác, HTX chuyển đổi số còn ít. Nhiều mối quan hệ phi truyền thống mới phát sinh trên nền tảng số chưa được quy định, hoặc quy định chưa đầy đủ.

Kinh tế hợp tác, HTX hiện phát triển chưa tương xứng tiềm năng. Tốc độ phát triển của khu vực này chỉ bằng 1/2 tốc độ tăng trưởng kinh tế chung của cả nước. Tỉ trọng của khu vực kinh tế kinh tế hợp tác, HTX trong GDP của đất nước đang có xu hướng giảm.

8 nhóm giải pháp đẩy mạnh chuyển đổi số

Để đẩy mạnh chuyển đổi số tại khu vực này, Thủ tướng đã đưa ra 8 nhóm giải pháp.

Đầu tiên, thay đổi nhận thức, tư duy về chuyển đổi số trong hoạt động quản lý nhà nước về kinh tế hợp tác, HTX trong bối cảnh nền kinh tế số, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm và nhân tố cốt lõi gắn với đổi mới quản lý và phương thức hoạt động của mô hình kinh tế này.

Xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên ngành về HTX, liên thông với các cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành khác; tập trung xây dựng một số nền tảng số để phục vụ, hỗ trợ cho HTX về thông tin thị trường, khoa học công nghệ; trao đổi, tư vấn pháp luật, chính sách; đào tạo; sàn giao dịch điện tử; hợp tác quốc tế...

Hai là, xây dựng, hoàn thiện thể chế, tạo khuôn khổ pháp lý phù hợp, thúc đẩy sáng tạo, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động, có tầm nhìn dài hạn để kinh tế hợp tác, HTX phát triển nhanh và bền vững. Các bộ, ngành, địa phương rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, đề xuất, sửa đổi các quy định còn bất cập, cản trở phát triển của kinh tế tập thể, HTX.

Bộ Kế hoạch và đầu tư tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi Luật HTX năm 2012 và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan, đặc biệt nội dung chuyển đổi số phải là một nội dung cốt lõi, làm nền tảng; thể chế hóa Nghị quyết 20 về nội dung chính sách đặc thù cho khu vực kinh tế hợp tác, HTX trong bối cảnh nền kinh tế số.

Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn nghiên cứu trình cấp có thẩm quyền ban hành các cơ chế, chính sách, các quy định cho việc thực hiện truy xuất nguồn gốc nông sản bằng công nghệ số để kết nối cung cầu, bảo vệ nhà đầu tư chân chính cũng như bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

Ba là, có chính sách hỗ trợ, thu hút nguồn lực, ứng dụng khoa học - công nghệ, chuyển đổi số, mở rộng thị trường cho khu vực kinh tế tập thể, bảo đảm thống nhất, đồng bộ như xây dựng các chương trình, đề án, dự án chuyển đổi số để hỗ trợ về kỹ thuật, tài chính và đội ngũ tư vấn giúp các HTX thực hiện chuyển đổi số.

Bộ Kế hoạch và đầu tư khẩn trương hoàn thiện và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình hỗ trợ chuyển đổi số trong khu vực doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh.

Trong đó có các cơ chế đặc thù cho HTX; xây dựng và phát triển một số nền tảng cơ sở dữ liệu dùng chung và bước đầu miễn phí; đào tạo, tập huấn, nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý HTX về chuyển đổi số, đào tạo kỹ năng số cho thành viên và người lao động trong HTX; xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm áp dụng công nghệ hiện đại từ đầu vào đến đầu ra của sản phẩm.

Trong dài hạn, ngay khi Luật HTX năm 2012 được sửa đổi, các bộ ngành, địa phương xây dựng và trình cấp có thẩm quyền phê duyệt Chương trình tổng thể phát triển kinh tế tập thể trên phạm vi toàn quốc và bảo đảm nguồn lực để thực hiện Chương trình.

Bộ Khoa học và công nghệ khẩn trương hướng dẫn các tổ chức kinh tế tập thể có dự án ứng dụng, nâng cao trình độ khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được vay vốn trung và dài hạn từ Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia và của các bộ, ngành, địa phương.

Bốn là, UBND các tỉnh, thành phố tập trung chỉ đạo, đề ra định hướng, triển khai cơ chế chính sách tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc tạo điều kiện cho kinh tế tập thể phát triển tại địa phương.

Xây dựng các mô hình HTX hoạt động hiệu quả, phù hợp, tiết giảm chi phí, tối ưu hóa nguồn lực; liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm theo chuỗi giá trị; ứng dụng công nghệ cao và thúc đẩy chuyển đổi số.

Lồng ghép các nguồn vốn từ Chương trình phục hồi và phát triển knh tế-xã hội và 3 chương trình mục tiêu quốc gia thực hiện ở địa phương để thúc đẩy chuyển đổi số HTX và mô hình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) một cách hiệu quả nhất.

Năm là, HTX với tư cách là các tổ chức kinh tế tự chủ, phải chủ động thực hiện điều chỉnh phương thức hoạt động sản xuất kinh doanh, chuyển đổi số mạnh mẽ để tồn tại và phát triển, không trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước, gắn với tăng cường năng lực quản trị HTX theo hướng công khai, minh bạch, chủ động, thích ứng bối cảnh, xu hướng phát triển mới;

Đồng thời, nghiên cứu, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chuyển đổi số phù hợp; tăng cường học hỏi kinh nghiệm quý, bài học hay, mô hình chuyển đổi số hiệu quả; góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ gắn với tích cực, chủ động hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả.

Sáu là, hệ thống liên minh HTX cần tiếp tục đổi mới hoạt động, thể hiện tốt vai trò là cầu nối giữa Đảng và Nhà nước với khu vực kinh tế tập thể. Bám sát tình hình, nắm rõ những khó khăn, nhu cầu của HTX để phản ánh đến các cấp có thẩm quyền.

Về thúc đẩy chuyển đổi số trong các HTX, liên minh HTX các cấp phải vào cuộc sâu hơn, khảo sát và tư vấn phương án chuyển đổi số phù hợp cho các HTX; hướng dẫn các thủ tục để giúp các HTX tăng khả năng tiếp cận các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Bảy là, các cơ quan chức năng, Liên minh HTX và các địa phương cần quan tâm, đầu tư, làm tốt công tác truyền thông chính sách về khu vực kinh tế hợp tác, HTX.

Tám là, các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn chủ động, tích cực thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp, phối hợp chặt chẽ, kịp thời xử lý các vấn đề vướng mắc, phát sinh để hỗ trợ khu vực kinh tế này phát triển, trong đó có chuyển đổi số.

Doanh nghiệp nhỏ khó chuyển đổi số

Doanh nghiệp nhỏ khó chuyển đổi số

Tiêu điểm -  2 năm
Nhiều doanh nghiệp nhỏ băn khoăn về tiến trình chuyển đổi số, bởi các thông tin về công nghệ số khá mơ hồ, đồng thời những hạn chế về nguồn nhân lực và tài chính cũng đang là rào cản rất lớn.
Doanh nghiệp nhỏ khó chuyển đổi số

Doanh nghiệp nhỏ khó chuyển đổi số

Tiêu điểm -  2 năm
Nhiều doanh nghiệp nhỏ băn khoăn về tiến trình chuyển đổi số, bởi các thông tin về công nghệ số khá mơ hồ, đồng thời những hạn chế về nguồn nhân lực và tài chính cũng đang là rào cản rất lớn.
Bà chủ Ba Huân: 10 năm trước FPT từng ngỏ lời hỗ trợ chuyển đổi số

Bà chủ Ba Huân: 10 năm trước FPT từng ngỏ lời hỗ trợ chuyển đổi số

Doanh nghiệp -  2 năm

"Chuyển đổi số trước hết là ở con người, người vận hành. Đến nay, tôi tự tin đội ngũ Ba Huân có thể đáp ứng được, có thể bắt tay anh Trương Gia Bình làm công nghệ", Chủ tịch Ba Huân chia sẻ.

Chuyển đổi số ở Việt Nam bước vào giai đoạn tăng tốc

Chuyển đổi số ở Việt Nam bước vào giai đoạn tăng tốc

Tiêu điểm -  2 năm

Chủ tịch VINASA đánh giá, tiến trình chuyển đổi số Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc từ cơ quan, đến doanh nghiệp, người dân, tạo đà cho sự phát triển toàn diện của Việt Nam.

Ngân hàng cạnh tranh khốc liệt ‘hút’ nhân sự chuyển đổi số

Ngân hàng cạnh tranh khốc liệt ‘hút’ nhân sự chuyển đổi số

Tiêu điểm -  2 năm

Các vị trí về công nghệ thông tin – một trong những nền tảng quan trọng trong việc chuyển đổi số, luôn khan hiếm ứng viên.

Doanh nghiệp nhỏ khó chuyển đổi số

Doanh nghiệp nhỏ khó chuyển đổi số

Tiêu điểm -  2 năm

Nhiều doanh nghiệp nhỏ băn khoăn về tiến trình chuyển đổi số, bởi các thông tin về công nghệ số khá mơ hồ, đồng thời những hạn chế về nguồn nhân lực và tài chính cũng đang là rào cản rất lớn.

Chuyển đổi số cần thiết thực như ngành gỗ

Chuyển đổi số cần thiết thực như ngành gỗ

Tiêu điểm -  2 năm

Thực tế hiện nay, bên cạnh những doanh nghiệp chuyển đổi số thành công, thì cũng không ít đơn vị gặp thất bại. Một số làm chuyển đổi số theo phong trào, hoặc chưa hiểu hết về chuyển đổi số dẫn đến việc áp dụng, ứng dụng chưa mang lại hiệu quả.

Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn

Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn

Tiêu điểm -  20 giờ

Mặc dù vốn đầu tư nước ngoài toàn cầu có xu hướng chững lại, ngành bán dẫn ghi nhận mức đầu tư kỷ lục và thu hút sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn tại Việt Nam.

Tổ hợp hóa dầu miền Nam: Ròng rã hành trình 2 thập kỷ

Tổ hợp hóa dầu miền Nam: Ròng rã hành trình 2 thập kỷ

Tiêu điểm -  1 ngày

Trong bối cảnh Tổ hợp hóa dầu miền Nam dừng hoạt động chưa hẹn ngày về, chủ đầu tư thông báo sẽ rót nửa tỷ đô để tối ưu hiệu năng, tính cạnh tranh của dự án.

Cơ chế đặc thù cho điện hạt nhân: Chưa cụ thể hóa chủ đầu tư

Cơ chế đặc thù cho điện hạt nhân: Chưa cụ thể hóa chủ đầu tư

Tiêu điểm -  1 ngày

Cơ chế đặc thù phục vụ triển khai dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận chưa cụ thể hóa danh tính chủ đầu tư như Chính phủ đề xuất.

Ba rủi ro lớn từ kinh tế toàn cầu và thách thức với mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam

Ba rủi ro lớn từ kinh tế toàn cầu và thách thức với mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam

Tiêu điểm -  2 ngày

Mặc dù kinh tế toàn cầu còn nhiều thách thức, Việt Nam vẫn có cơ hội tăng trưởng cao, nếu cải cách hiệu quả và đầu tư vào các động lực tăng trưởng mới.

Sứ mệnh của công nghệ cao trong kỷ nguyên vươn mình

Sứ mệnh của công nghệ cao trong kỷ nguyên vươn mình

Tiêu điểm -  2 ngày

Đổi mới sáng tạo, công nghệ cao chính là yếu tố cốt lõi đưa đất nước vươn mình, phát triển theo chiều sâu để đạt tăng trưởng hai con số trong giai đoạn mới.

Các địa điểm kinh doanh của Vikki đồng loạt mở cửa với diện mạo mới

Các địa điểm kinh doanh của Vikki đồng loạt mở cửa với diện mạo mới

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Vikki Digital Bank đồng loạt mở cửa chào đón khách hàng tới giao dịch tại tất cả các điểm kinh doanh trên toàn quốc với diện mạo mới. Khách hàng tấp nập trong không gian giao dịch thân thiện, với những trải nghiệm các dịch vụ tài chính tiện lợi.

TPBank kích hoạt loạt ưu đãi lãi suất cho vay chỉ từ 4,7%

TPBank kích hoạt loạt ưu đãi lãi suất cho vay chỉ từ 4,7%

Tài chính -  3 giờ

Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, TPBank triển khai loạt gói vay tín dụng với lãi suất hấp dẫn chỉ từ 4,7%.

Những ý tưởng xanh đột phá vô địch 'Gửi tương lai xanh 2050'

Những ý tưởng xanh đột phá vô địch 'Gửi tương lai xanh 2050'

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Cuối tuần qua, lễ trao giải mùa đầu tiên của cuộc thi "Gửi tương lai xanh 2050" đã vinh danh 216 cá nhân và 20 tập thể xuất sắc nhất, với các sáng kiến ấn tượng về môi trường và phát triển bền vững.

Những con số biết nói của Phú Quốc mùa du lịch Tết 2025: Cơ hội vàng cho bất động sản nghỉ dưỡng

Những con số biết nói của Phú Quốc mùa du lịch Tết 2025: Cơ hội vàng cho bất động sản nghỉ dưỡng

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Khẳng định vị thế của hòn đảo đẹp thứ hai thế giới, Phú Quốc đã thu hút một lượng lớn du khách trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ vừa qua. Đây cũng là chỉ báo cho một tương lai tươi sáng của thị trường bất động sản đảo ngọc, đặc biệt là dòng sản phẩm nghỉ dưỡng đa lợi thế tại Bắc đảo.

Everland Group nỗ lực kiến tạo hệ sinh thái du lịch Vịnh Bái Tử Long

Everland Group nỗ lực kiến tạo hệ sinh thái du lịch Vịnh Bái Tử Long

Bất động sản -  4 giờ

Là nhà phát triển bất động sản bền vững, Everland Group không chỉ đầu tư các tổ hợp khách sạn, khu nghỉ dưỡng quy mô lớn mà còn nỗ lực kiến tạo hệ sinh thái du lịch khép kín tại các vùng đất mới giàu tiềm năng về du lịch, trong đó có Vân Đồn và Vịnh Bái Tử Long.

Trường mầm non Happy house tại Richland Residence đi vào hoạt động

Trường mầm non Happy house tại Richland Residence đi vào hoạt động

Nhịp cầu kinh doanh -  6 giờ

Trường mầm non Happy House có quy mô gần 4.000m2 được đầu tư trang thiết bị hiện đại phù hợp với lứa tuổi nhằm đáp ứng nhu cầu học của 200 học sinh.

Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn

Động lực mới hút đầu tư ngành bán dẫn

Tiêu điểm -  20 giờ

Mặc dù vốn đầu tư nước ngoài toàn cầu có xu hướng chững lại, ngành bán dẫn ghi nhận mức đầu tư kỷ lục và thu hút sự tham gia của nhiều tên tuổi lớn tại Việt Nam.