Con đường cho lãnh đạo thời AI

Khi làn sóng công nghệ đổ bộ khắp thế giới, các doanh nghiệp, không chỉ trong lĩnh vực công nghệ mà cả những ngành, nghề khác, cũng không nằm ngoài cuộc đua ứng dụng.

Gã khổng lồ thanh toán Mastercard đã tung ra mô hình trí tuệ tổng quát độc quyền, cho phép các ngân hàng đánh giá các giao dịch thanh toán đáng ngờ tốt hơn. 

Doanh nghiệp này đã đầu tư hơn 7 tỷ USD vào công nghệ an ninh mạng và AI trong khoảng 5 năm qua, trong đó có cả một số thương vụ mua lại công ty an minh mạng.  

Trong lĩnh vực sản xuất, hãng ô tô Ford đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các cơ sở sản xuất để giảm thiểu các lỗi, từ đó giảm thiểu việc thu hồi xe. 

Với nhiều ngành, nghề khác, sự phổ biến của AI đã giúp gia tăng năng suất, mở ra các mô hình mới, như gia sư trực tuyến trong giáo dục hay xây dựng các hành trình du lịch được cá nhân hóa.

AI ngày càng hiện diện nhiều hơn đang buộc các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải trở thành những con người mới – những người không chỉ có kiến thức về quản trị doanh nghiệp mà còn phải am hiểu cách công nghệ vận hành và ứng dụng trong bộ máy.

Nghiên cứu của McKinsey từng đánh giá, tới năm 2030, với các nhà quản lý, kiến thức chuyên môn về công nghệ sẽ có nhu cầu cao nhất (chiếm hơn 50%), theo sau là các kỹ năng về xã hội và cảm xúc (25%) và khả năng nhận thức nâng cao (10 – 12%).

Một bài viết gần đây của MIT Sloan Management Review từng lưu ý rằng, các chuyên gia về công nghệ từ lâu đã than phiền về kiến thức hạn chế của nhiều giám đốc điều hành về chức năng cơ bản của công nghệ thông tin. Đổi lại, nhiều giám đốc điều hành (thường là vô thức) đã từ chối phát triển hiểu biết về công nghệ thông tin, tập trung thời gian và sự chú ý vào việc kinh doanh.

Tích hợp AI vào hoạt động kinh doanh đã thay đổi cơ bản bối cảnh lãnh đạo, GS. Cristian Randieri tại Đại học eCAMPUS, viết trên tờ Forbes. 

Trước đây, các mô hình lãnh đạo truyền thống phụ thuộc rất nhiều vào trực giác và kinh nghiệm của con người, nhưng các nhà lãnh đạo hiện nay còn phải ra quyết định dựa trên dữ liệu. Các công cụ AI cho phép các nhà lãnh đạo phân tích khối lượng lớn dữ liệu, dự báo xu hướng và đưa ra quyết định sáng suốt.

Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa rằng, các nhà lãnh đạo phải phát triển các năng lực mới để quản lý hiệu quả các công nghệ AI cũng như các nhóm nhân lực làm việc với AI.

Dù vậy, chỉ chưa đầy 1/3 doanh nghiệp Việt được hỏi cho biết có thể triển khai AI toàn diện, theo kết quả từ khảo sát "Mức độ sẵn sàng về AI" do Cisco AI Readiness Index công bố cuối năm 2023. 

Điều này phản ánh những thách thức lớn mà doanh nghiệp gặp phải trong quá trình ứng dụng AI, đặc biệt là những hạn chế về chuyên môn công nghệ của các lãnh đạo, sự phụ thuộc vào đội ngũ kỹ thuật, từ đó dẫn tới nguy cơ bỏ lỡ lợi thế cạnh tranh. 

Hóa giải thách thức

Một trong những chìa khóa để phát triển trong thế giới tràn ngập AI hiện nay là học tập liên tục, GS. Cristian Randieri nhấn mạnh. 

Đồng quan điểm, tại hội thảo “Ứng dụng AI trong doanh nghiệp và công bố chứng chỉ lãnh đạo công nghệ Paris” mới đây, TS. Armand Derhy, Giám đốc Trường Kinh doanh & công nghệ Paris, nhấn mạnh: "Dữ liệu lớn, an ninh mạng và AI đang thay đổi các ngành công nghiệp trên toàn cầu. Các nhà lãnh đạo thời AI không chỉ cần hiểu về những công nghệ này mà còn phải biết cách ứng dụng hiệu quả vào chiến lược phát triển của doanh nghiệp”.

Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) cũng từng khuyến nghị, các CEO và lãnh đạo thời AI phải lên kế hoạch và thay đổi trong bối cảnh mới với sự tin tưởng và cởi mở, tích hợp các nguyên tắc quản trị tốt vào quá trình phát triển và áp dụng, củng cố các rào cản đạo đức và xây dựng khả năng phục hồi trong toàn bộ lực lượng lao động.

“Kỷ nguyên lãnh đạo mới này đòi hỏi sự tin tưởng và minh bạch từ trên xuống và sẽ là thành phần quan trọng cho sự tăng trưởng”, WEF nhấn mạnh.

Không chỉ phải tuân thủ các quy định, chuẩn bị cho lực lượng lao động trong doanh nghiệp trước những thay đổi, các nhà lãnh đạo còn phải quản lý những rủi ro liên quan, bảo vệ tương lai của công ty để tiếp tục đổi mới. 

Để đạt được điều đó, WEF khuyến nghị, cần tạo ra các chiến lược quản trị AI hiệu quả dựa trên năm trụ cột, bao gồm khả năng giải thích, sự công bằng, hiệu suất mạnh mẽ, sự minh bạch và quyền riêng tư. 

Với sự giám sát của con người, chiến lược này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo các hệ thống AI đáng tin cậy.