Ngày 22/9, Ngân hành Nhà nước đã quyết định tăng các lãi suất chủ chốt bao gồm: Tăng lãi suất tái cấp vốn từ 4% lên 5%, tăng lãi suất tái chiết khấu từ 2,5% đến 3,5%, và tăng lãi suất cho vay qua đêm trong thanh toán điện tử liên ngân hàng và cho vay bù đắp thiếu hụt vốn trong thanh toán bù trừ từ 5% lên 6%.
Động thái này cho thấy NHNN đang phát đi tín hiệu thắt chặt tiền tệ để giảm áp lực lên “phòng tuyến” tỷ giá trong khi xuất nhập khẩu và nguồn vốn FDI đóng vai trò then chốt cho tăng trưởng nền kinh tế Việt Nam. Kéo theo đó, mặt bằng lãi suất huy động và cho vay của Việt Nam đều nhích thêm từ 0,5-1% so với đầu năm nay.
Trong báo cáo triển vọng kinh tế vĩ mô ba quý đầu năm 2022, Chứng khoán Ngân hàng Công Thương (CTS) dự báo NHNN khả năng cao sẽ nâng lãi suất điều hành thêm 0,5-1%, tùy thuộc vào tình hình tỷ giá và lạm phát tại Việt Nam và trên thế giới và giữ nền lãi suất này sang đến năm 2023.
Việc tăng lãi suất điều hành đã làm giảm áp lực lên dự trữ ngoại hối. Cụ thể, giai đoạn cuối tháng 6 đến đầu tháng 7/2022, NHNN đã hút tiền về có thời điểm đạt gần 190 nghìn tỷ trên kênh tín phiếu và thị trường mở. Ngoài ra, trên kênh ngoại hối tính đến ngày 28/9/2022, NHNN đã hút về gần 150 nghìn tỷ đồng và dự trữ ngoại hối của Việt Nam đã hạ xuống mức 89 tỉ USD, tương đương 12 tuần nhập khẩu và vẫn nằm trong ngưỡng an toàn trên 80 tỷ USD.
Tính đến 30/9, tỷ giá USD đạt trên 24.000 VND/USD, tăng hơn 4% so với đầu năm 2022. CTS nhận định NHNN sẽ tiếp tục kiên trì chính sách nâng lãi suất nhằm mục tiêu ổn định tỷ giá, phòng tuyến cuối cùng trước khi lạm phát tràn vào Việt Nam.
Tuy nhiên, việc NHNN đẩy cao nền lãi suất có thể khiến hoạt động sản xuất của doanh nghiệp gặp khó.
Theo đánh giá của CTS, đà tăng của hoạt động sản xuất trong nước tiếp tục tích cực bởi chi phí sản xuất do nguyên vật liệu, kim loại, lương thực và dầu thô có tín hiệu giảm sâu. Nhưng mức tăng trưởng này có thể sẽ chững lại kể từ đầu năm sau 2023 khi các doanh nghiệp sẽ gặp trở ngại tiếp cận vốn khi NHNN đẩy cao nền lãi suất. Tuy nhiên, nhóm phân tích đưa ra dự báo xác suất cao lạm phát thực sự có thể sẽ hạ cánh tại Việt Nam trong bối cảnh vĩ mô thế giới suy giảm mà tăng trưởng nền kinh tế gần như đạt đỉnh.
Đánh giá về động thái tăng lãi suất của NHNN, Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) cho rằng động thái tăng lãi suất của NHNN nhằm đối phó với áp lực lên VND hơn là nỗ lực kìm hãm nhu cầu vốn để chống lại áp lực lạm phát trong bối cảnh chỉ số CPI của Việt Nam vẫn trong tầm kiểm soát.
Song song với việc tăng lãi suất, NHNN tiếp tục đẩy mạnh hoạt động phát hành tín phiếu và công cụ OMO reverse repos để hút 8 tỷ đồng ra khỏi hệ thống, kết hợp bán USD đưa tổng lượng tiền rút ra ước đạt 52 tỷ đồng nhằm đối phó với áp lực tỷ giá USD/VND đang tăng
ACBS cho rằng NHNN sẽ khó duy lãi suất liên ngân hàng thấp trong thời gian tới vì FED có thể sẽ có thêm 2 đợt tăng lãi suất nữa từ giờ cho tới cuối năm, gây áp lực mất giá lên tỷ giá USD/VND và NHNN sẽ phải giữ chênh lệch lãi suất giữa VND và USD liên ngân hàng dương nhằm hỗ trợ tỷ giá USD/VND.
Nhóm phân tích nâng nhẹ kỳ vọng rằng lãi suất điều hành của NHNN có thể tăng dần trong khoảng 50 - 75 điểm phần trăm từ đây cho tới cuối năm 2022.
