Dịch nCoV gieo sầu cho ngành hàng không

Quý 4 vừa qua, Vietjet Air ghi nhận doanh thu đạt 13.925 tỷ đồng và lợi nhuận đạt 538.8 tỷ đồng, lần lượt giảm 24,5% và 64,9% so với cùng kỳ. Doanh thu và lợi nhuận của Vietjet Air giảm so với cùng kỳ sau khi thị trường xuất hiện thêm hãng hàng không mới Bamboo Airways.

Đồng thời, hãng đã tạm hoãn ghi nhận doanh thu thương mại tàu bay (chỉ nhận bàn giao 2 máy bay Airbus so với cùng kì 2018 là 9 máy bay) từ năm 2019 sang 2020 và 2021.

Tương tự Vietjet Air, hãng hàng không quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines) cũng phải đối mặt với năm 2019 không mấy suôn sẻ. Riêng quý 4, công ty ghi nhận lỗ hoạt động kinh doanh và chỉ ghi nhận lãi nhờ thu từ hoạt động khác. Vietnam Airlines cho biết kết quả kinh doanh kém do doanh thu bình quân của hành khách nội địa giảm 17,7%; quốc tế giảm 8,1% khiến lợi nhuận chung suy giảm.

Những khó khăn của ngành hàng không đã bắt đầu xuất hiện từ năm 2019, khi cạnh tranh trở nên gay gắt bởi sự xuất hiện của các hãng hàng không mới và lượng khách du lịch tới Việt Nam có dấu hiệu chững lại.

Bước sang năm 2020, ngành này được dự báo tiếp tục gặp nhiều khó khăn trước tác động của dịch nCoV. Trước tình hình phức tạp của dịch bệnh, nhiều nước trong đó có Việt Nam đã nhanh chóng có những biện pháp ngăn chặn sự lây lan.

Cụ thể, Chính phủ đã yêu cầu Bộ GTVT ngừng cấp phép các chuyến bay đi - đến giữa vùng có dịch tại Trung Quốc và Việt Nam và một số địa phương cũng đã quyết định sẽ ngưng tiếp nhận khách Trung Quốc, Hà Nội đã tạm ngừng cấp thị thực cho khách Trung Quốc và đã từng ở Trung Quốc trong 2 tuần qua. Sau đó, Vietjet Air và Vietnam Airlines đều đã quyết định ngừng khai thác các đường bay tới Trung Quốc.

Trong Báo cáo đánh giá tác động của dịch nCoV, Công ty chứng khoán KB Securities Việt Nam (KBSV) nhận định, hoạt động kinh doanh của ngành hàng không nói riêng và ngành du lịch dịch vụ chịu ảnh hưởng nặng nề từ dịch nCOV tương tự như đại dịch SARS.

Giai đoạn 1999 – 2002 là giai đoạn khởi sắc của ngành hàng không các quốc gia khu vực Đông Á – Thái Bình Dương với CAGR hành khách 3 năm đạt 9,9%. Tuy nhiên, đại dịch SARS diễn ra khiến tổng lượng khách du lịch bằng đường hàng không năm 2003 chỉ còn duy trì tăng trưởng 0,7% do ảnh hưởng của SARS ( riêng Việt Nam giảm 1,7%) và hồi phục mạnh mẽ trở lại năm 2004, tăng 39%

KBSV cho rằng, tác động của dịch nCOV đối với Việt Nam sẽ khó lường hơn do Việt Nam nằm ngay sát Trung Quốc và tốc độ lây lan của dịch nCOV lớn hơn SARS. Thứ 2 là do tỷ trọng khách du lịch Trung quốc/Tổng lượng khách quốc tế đang tăng dần qua các năm, chiếm 32% năm 2019 do các hãng hàng không liên tục mở mới các chuyến bay đến các tỉnh Trung Quốc.

Công ty chứng khoán KB Securities Việt Nam dự kiến, lượng hành khách quốc tế đến Việt Nam sẽ không có tăng trưởng trong năm 2020.

Cụ thể, đơn vị này đưa ra các kịch bản về thời gian kéo dài của dịch nCOV tác động đến tăng trưởng hành khách quốc tế tại Việt Nam với giả định tăng trưởng khách hàng Trung Quốc giảm 75% và hành khách từ các quốc gia khác không tăng trưởng trong các tháng diễn ra dịch.

Vì vậy, các hãng hàng không khó có tăng trưởng trong năm 2020. Trong các năm gần đây, động lực tăng trưởng của các doanh nghiệp chủ yếu đến từ việc mở mới đường bay quốc tế sau khi thị trường trong nước có dấu hiệu bão hòa. 

Với kịch bản lượt khách quốc tế không có tăng trưởng 2020 do ảnh hưởng của dịch nNOV cùng với việc cạnh tranh giá vé tăng cao khi hàng loạt các hãng máy bay mới tham gia thị trường, Vietnam Airlines và Vietjet Air sẽ gặp rất nhiều khó khăn để duy trì đà tăng trưởng doanh thu từ vận tải hành khách và hoạt động phụ trợ trong năm 2020.  

Công ty chứng khoán của Hàn Quốc kì vọng thời gian kéo dài dịch nCOV sẽ ngắn hơn so với dịch SARS (6 tháng) do Trung Quốc và cộng đồng quốc tế đã có những phản ứng nhanh chóng hơn.