Doanh nghiệp Việt đối mặt sáu thách thức lớn trong nền kinh tế số

Với tổng dân số hơn 90 triệu người, trong đó có hơn 58 triệu người dùng internet, hơn 125 triệu thuê bao di động, hơn 3.000 doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, nhiều doanh nghiệp thành công trong các ngành CNTT, phần mềm, ứng dụng công nghệ số..., Việt Nam đang được đánh giá là một trong những quốc gia có tiềm năng lớn để phát triển nền kinh tế số. 

Tại Việt Nam, xu thế số hóa đã xuất hiện ở nhiều lĩnh vực, từ thương mại, thanh toán cho đến giao thông, giáo dục, y tế,...Trong đó, tỷ trọng của thương mại điện tử trong tổng doanh số thị trường bán lẻ của Việt Nam chiếm 3,6%, đây là một con số khá khiêm tốn so với mức trung bình của khu vực châu Á - Thái Bình Dương (14,5%).

Tại Diễn đàn doanh nghiệp trong nền kinh tế số, Chủ tịch Phòng thương mại và công nghiệp Việt nam (VCCI) Vũ Tiến Lộc đánh giá, Việt Nam hiện có thể khai thác rất nhiều cơ hội lớn từ nền kinh tế số, phát triển công nghệ số giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu một cách thuận tiện với chi phí thấp.

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, ông Lộc cho biết nền kinh tế số cũng đang tạo ra không ít thách thức lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Một trong những thách thức lớn nhất là vấn đề thị trường. Theo Chủ tịch VCCI, hiện nay nhiều doanh nghiệp nước ngoài đã chiếm lĩnh được thị trường, có mặt trong nhiều ngành nghề của nền kinh tế. Tầm ảnh hưởng, sức mạnh và việc ứng dụng công nghệ số hóa của các doanh nghiệp số như Facebook, Google, Microsoft trong xã hội hiện nay là rất lớn.

Ông Lộc cho rằng nếu không thể nắm bắt được và hòa mình vào xu thế thời đại này, doanh nghiệp Việt Nam có thể thua cuộc ngay trên chính sân nhà hay lùi dần xuống những bậc thấp hơn và ít giá trị gia tăng trong các chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng toàn cầu. 

Thứ hai, vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực công nghệ thông tin đang là một trong những thách thức lớn đối với lĩnh vực kinh tế số của Việt Nam. 

Cụ thể, theo Báo cáo của Vietnamworks, nhu cầu nhân sự ngành công nghệ thông tin Việt Nam đang ở mức cao nhất trong lịch sử với gần 15.000 việc làm được tuyển dụng trong năm 2016; dự báo đến cuối năm 2018, ngành này sẽ thiếu hụt khoảng 70.000 nhân sự và con số này sẽ tăng lên 500.000 trong năm 2020. 

Thứ ba, môi trường pháp lý phù hợp cho nền kinh tế số vẫn chưa hoàn thiện. Lãnh đạo VCCI cho rằng một khung pháp lý phù hợp sẽ giúp thúc đẩy quá trình chuyển đổi giữa nền kinh tế và nền kinh tế số diễn ra mau chóng và mạnh mẽ hơn ở Việt Nam, trong đó có luật văn bản điện tử, luật giao dịch điện tử và luật chữ ký số để hỗ trợ giao dịch điện tử. 

Thứ tư, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, trình độ công nghệ kỹ thuật còn nhiều bất cập mà hệ quả là kinh tế số dựa trên nền tảng Internet vẫn chứa đựng nhiều nguy cơ về bảo mật, an toàn thông tin, tính riêng tư của dữ liệu. Khi kỹ thuật số trở nên phổ biến, doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc làm thế nào để ngăn chặn và giải quyết vấn đề tấn công qua mạng.

Thứ năm, các chi phí, dịch vụ kho vận cao và kém so với nhiều nước trong khu vực đã và đang hạn chế sự phát triển của thương mại điện tử ở Việt Nam. Bên cạnh đó là thách thức trong việc xây dựng niềm tin của người tiêu dùng vào mua sắm trực tuyến. 

Thách thức cuối cùng mà Chủ tịch VCCI chỉ ra là khả năng thích ứng với nền kinh tế số của các doanh nghiệp Việt Nam còn hạn chế, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, nhất là những phiền toái về truy cập Internet và truyền dẫn băng thông rộng, tính an toàn và bảo mật thông tin cá nhân cũng như các kiến thức cơ bản về phát triển, sự hiện diện trực tuyến và chi phí đắt đỏ của các thiết bị công nghệ thông tin.