Dự án điện tái tạo chờ tháo gỡ: EVN chưa tròn vai!

Thứ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hoàng Long đánh giá, các báo cáo của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) trong tháng 4 và tháng 5 vừa qua về kết quả làm việc đối với các dự án điện tái tạo có khó khăn, vướng mắc theo Nghị quyết 233 chủ yếu tổng hợp ý kiến của các chủ đầu tư mà chưa thể hiện được vai trò, trách nhiệm liên quan của EVN.

Cụ thể, theo quy định pháp luật về điện lực, việc thỏa thuận, ký hợp đồng mua bán điện và công nhận ngày vận hành thương mại (COD) của các dự án điện mặt trời, điện gió thuộc thẩm quyền của EVN.

Đặc biệt, Kết luận 1027 của Thanh tra Chính phủ xác định: "trách nhiệm đối với những khuyết điểm, vi phạm công nhận COD và mua điện các nhà máy điện mặt trời, điện gió theo giá cố định đang áp dụng thuộc về các chủ đầu tư dự án, Công ty Mua bán điện và EVN".

Tiếp theo, kế hoạch triển khai Nghị quyết 233 của Chính phủ cũng thống nhất xác định EVN là cấp thẩm quyền giải quyết và đầu mối chủ trì, phối hợp với các chủ đầu tư liên quan.

Như vậy, EVN là cơ quan có thẩm quyền và trách nhiệm giải quyết vướng mắc về COD để xác định hưởng giá FIT, có trách nhiệm phối hợp với các chủ đầu tư để đưa ra phương án quyết định và thống nhất về hưởng giá FIT cho các dự án điện tái tạo, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Long nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, Bộ Công thương cho rằng, việc EVN nêu nguy cơ dẫn tới khiếu kiện quốc tế trong trường hợp áp dụng phương án tạm thanh toán tiền mua điện với các dự án liên quan và "không có đủ thông tin để đánh giá tác động tổng thể của phương án trên đối với đến kinh tế - xã hội, ảnh hưởng môi trường đầu tư trong nước và quốc tế do đây là vấn đề vĩ mô, cần có hỗ trợ đánh giá từ các cấp quản lý nhà nước cao hơn" là chưa đủ cơ sở.

Mới nhất, cuối tháng 5 vừa qua, cuộc họp giữa Cục Điện lực (Bộ Công thương) với 36 đại diện doanh nghiệp, hiệp hội (trong đó có Tập đoàn Super Energy của Thái Lan) tiếp tục nóng khi các nhà đầu tư đều không nhất trí với cách giải quyết theo hướng tạm thanh toán, áp dụng giá tạm với các dự án năng lượng tái tạo của EVN hiện nay.

Trước tình hình này, theo nguyên tắc tại Nghị quyết 233, Bộ Công thương kiến nghị Thủ tướng xem xét chỉ đạo EVN khẩn trương giải quyết vướng mắc, thống nhất với chủ đầu tư về COD, hưởng giá FIT và báo cáo bộ trước 5/6.

Về đánh giá của EVN "rủi ro về khiếu kiện, tranh chấp là hoàn toàn có thể xảy ra trên diện rộng, trong đó có khiếu kiện của Tập đoàn Super Energy", Bộ Công thương đề nghị giao Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp EVN và các cơ quan liên quan nghiên cứu đánh giá, sớm cáo cáo Thủ tướng.

Ít ngày trước, như TheLEADER thông tin, EVN cho biết, 39 nhà máy/phần nhà máy điện trong tổng số 159 trường hợp có văn bản chấp thuận kết quả nghiệm thu sau ngày COD) đã báo cáo đề nghị cơ quan quản lý nhà nước kiểm tra công tác nghiệm thu trước ngày COD.

Trong đó, 21 trường hợp gửi văn bản chính thức đến Công ty Mua bán điện - EPTC kèm tài liệu qua đường văn thư và 18 trường hợp gửi tài liệu đến EPTC qua email, zalo.

Tuy nhiên EVN khẳng định không có điều kiện để xác minh tính chính xác của các thông tin trên. Nguyên nhân, theo EVN, tập đoàn không phải là đơn vị thụ lý các văn bản của chủ đầu tư tại thời điểm đề xuất/báo cáo cơ quan quản lý nhà nước đề nghị kiểm tra công tác nghiệm thu.

Những dự án điện tái tạo có một phần/toàn bộ vốn đầu tư Thái Lan ghi nhận một số nhà máy ĐMT điển hình như: Solar Farm Nhơn Hải, Bách Khoa Á Châu 1 (99,94%), Hòa Hội (80%), TTC số 1,2 (90%), Trí Việt 1 (99,94%), Xuân Thọ 1 và 2 (92%), Bình Nguyên (100%), Dầu Tiếng 2 (96,25%), Phan Lâm, Văn Giáo 1 và 2 (100%), Thịnh Long – AAA Phú Yên, Phong Điền II (99,95%), Xuân Thiện Thuận Bắc giai đoạn 1 và 2 (100%), Tân Châu 1, Lộc Ninh 2…