Trong báo cáo mới nhất gửi Bộ Giao thông vận tải, Cục Hàng không Việt Nam dự báo tình hình ngành hàng không năm 2021 sẽ cải thiện so với năm trước, đặc biệt vào nửa cuối năm nay khi việc tiêm vắc xin phòng Covid-19 được đẩy nhanh tại Việt Nam và trên thế giới, đặc biệt tại nhiều thị trường trọng điểm của hàng không Việt Nam như Đông Bắc Á, châu Âu.
Cơ quan này đánh giá quá trình tiêm vắc xin rộng rãi sẽ tạo miễn dịch cộng đồng, để từng bước mở lại hoạt động vận chuyển hàng không quốc tế vào cuối quý III, đầu quý IV/2021.
Cùng với đó, trong nửa đầu năm nay, về hạ tầng cảng hàng không, ngành hàng không đã hoàn thành đúng tiến độ và đưa vào khai thác giai đoạn 1 dự án cải tạo đường cất, hạ cánh tại cả hai Cảng hàng không quốc tế Nội Bài và Tân Sơn Nhất.
Giai đoạn 2 dự án cải tạo đường cất hạ cánh 1B Cảng hàng không quốc tế Nội Bài hiện cũng đang được gấp rút thi công, và dự kiến sẽ hoàn thành đúng kế hoạch trong tháng 7/2021. Khi hoàn thành sửa chữa, hai sân bay lớn nhất nước được kỳ vọng sẽ đáp ứng nhu cầu khai thác trở lại của các hãng hàng không.
Với những điều kiện trên, Cục Hàng không dự báo thị trường hàng không Việt Nam sẽ bắt đầu phục hồi từ giữa quý III/2021, với sản lượng thông qua các cảng hàng không của Việt Nam năm nay ước đạt trên 70 triệu hành khách.
Thời gian qua, các hãng hàng không Việt Nam đã dùng phần lớn nguồn lực đội tàu bay vào khai thác các đường bay nội địa. Số liệu từ Cục Hàng không cho thấy với hai đợt dịch bùng phát Covid-19 vào đúng thời điểm bắt đầu giai đoạn cao điểm bay nội địa là Tết Nguyên đán và nghỉ hè (30/4 – 1/5), đặc biệt khi TP.HCM thực hiện giãn cách xã hội vào cuối tháng trước, hoạt động vận chuyển hành khách nội địa bằng đường hàng không sụt giảm nghiêm trọng.
Cụ thể, sản lượng hằng ngày chỉ còn 20 – 30% so với giai đoạn tháng 3 – 4/2021. Thậm chí, các ngày trong hai tuần đầu tháng 6 chỉ bằng 5 – 10% lượng vận chuyển trung bình tháng 4/2021.
Nửa đầu năm nay, sản lượng thông qua các cảng hàng không của Việt Nam ước đạt 26,8 triệu lượt hành khách, giảm 19,4% so cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, ghi nhận 145.000 khách quốc tế, giảm gần 98% và 26,7 triệu khách nội địa, tăng 1,4%.
Lượng hàng hóa đạt 668.000 tấn, tăng 12,7% so cùng kỳ 2020, trong đó có 490.000 tấn hàng hóa quốc tế, tăng 18% và 179.000 tấn hàng hóa nội địa, tăng 0,3%.
Cục Hàng không cho biết hiện chỉ còn khoảng 30 hãng hàng không nước ngoài từ các nước Đông Bắc Á, Đông Nam Á, Trung Đông và Pháp khai thác các chuyến bay chở hàng hóa, nhà ngoại giao, chuyên gia, nhà đầu tư, người lao động tay nghề cao, sinh viên nước ngoài đi/đến Việt Nam.
Trong điều kiện các đường bay quốc tế chở khách chưa thể khai thác trở lại, các hãng hàng không Việt Nam đã dùng phần lớn nguồn lực đội tàu bay vào khai thác các đường bay nội địa với năng lực tăng vọt cả về tần suất và số lượng đường bay.
Theo đó, số lượng đường bay nội địa của các hãng hàng không Việt Nam có thời điểm đạt 62 đường bay, tăng 10 đường so với năm 2019.
Với việc đẩy mạnh khai thác thị trường nội địa, trong 6 tháng đầu năm 2021, nhiều giai đoạn số lượng chuyến bay cũng như lượng khách vận chuyển trên các đường bay nội địa đã cao hơn so với cùng thời điểm năm 2019.
Thậm chí, nhiều giai đoạn, các hãng gặp tình trạng không đủ suất bay để tăng tần suất trên nhiều đường bay nội địa, dù Cục Hàng không Việt Nam đã chủ động chia suất bay do các hãng hàng không nước ngoài không khai thác trả lại theo quy định.
Đề xuất hỗ trợ ngành hàng không
Liên quan đến nhóm các giải pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp hàng không trong giai đoạn khó khăn hiện nay, Bộ Kế hoạch và đầu tư đề xuất ban hành cơ chế hỗ trợ lãi suất khoảng 4% cho khoản vay tín dụng trong năm 2021 – 2023 cho các hãng hàng không.
Điều này nhằm giúp các hãng tư nhân giải quyết thanh khoản, duy trì nguồn lực để hoạt động và phát triển, tương tự như gói hỗ trợ của Chính phủ cho Vietnam Airlines.
Đồng thời, bộ này đề xuất Chính phủ chỉ đạo Bộ Giao thông vận tải cho phép kéo dài thời gian giảm 50% phí dịch vụ cất, hạ cánh máy bay và dịch vụ điều hành bay, cùng với thời gian áp dụng mức giá tối thiểu 0 đồng đối với các dịch vụ chuyên ngành hàng không thuộc danh mục Nhà nước quy định khung giá cho đến hết năm 2021.
Cơ quan này cũng cho rằng Bộ Tài chính cần sửa đổi Quyết định số 87 về điều kiện giao dịch ký quỹ, cho phép các doanh nghiệp hàng không và các doanh nghiệp bị ảnh hưởng trực tiếp bởi Covid-19 không bị cắt margin (giao dịch ký quỹ) khi lợi nhuận âm hai quý liên tục.
