Giải bài toán nhu cầu hướng nghiệp của hàng chục triệu người

Quỳnh Chi Thứ bảy, 27/02/2021 - 18:14

Nhu cầu hướng nghiệp của hàng chục triệu người, từ học sinh cho đến những người đi làm, còn chưa được đáp ứng là động lực thôi thúc các chuyên gia cùng bắt tay xây dựng nên Hiệp hội chuyên gia hướng nghiệp quốc tế (ICCA).

Bà Yến Đỗ, Giám đốc điều hành GPO, Chủ tịch Hiệp hội chuyên gia nhân sự quốc tế (ICCA)

Theo số liệu mới nhất của Tổng cục thống kê, dân số Việt Nam đạt gần 98 triệu người. Tính chung năm 2020, lao động từ 15 tuổi trở lên đang làm việc là 53,4 triệu người. Với sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, có nhiều công việc bị mất đi. Tuy nhiên, đi liền với đó là sự ra đời của nhiều công việc mới.

Con người đang sống trong một thế giới VUCA - một thế giới bất định, khó đoán, phức tạp và mơ hồ. Bối cảnh đó buộc con người phải thích nghi với sự thay đổi khó lường của thời cuộc, mà mới đây nhất, cuộc khủng hoảng do đại dịch Covid-19 gây nên là một ví dụ điển hình. 

Đại dịch bất ngờ ập đến không ai đoán trước được, nhiều người đã hy vọng dịch bệnh sẽ kết thúc vào cuối năm 2020. Thế nhưng đến nay đã gần hết quý I/2021 mà tình hình Covid vẫn chưa được khống chế. Trên thế giới, một số nước đã thực hiện chính sách tái cách ly xã hội trên toàn quốc.

Nhiều chuyên gia nhận định, trong tương lai, thế giới sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức còn “khó nhằn” hơn Covid. Trong bối cảnh đó, con người cần trang bị nhiều kỹ năng và năng lực để sinh tồn. Một trong số đó là kỹ năng nhận diện cơ hội nghề nghiệp và tự hướng nghiệp.

Dẫn một báo của một tổ chức nghề nghiệp ở Mỹ, bà Yến Đỗ, Giám đốc điều hành GPO cho biết mỗi người sẽ thay đổi ngành nghề ít nhất ba lần trong đời. Còn việc thay đổi công việc dưới năm lần là chuyện bình thường. Tỷ lệ thay đổi công việc của những người ở độ tuổi 9x trở về sau có xu hướng nhiều hơn, thời gian làm việc ở một doanh nghiệp ngày càng ngắn.

Tại Việt Nam, bà Yến cho biết, số lượng học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở hàng năm từ 5,3 - 6 triệu học sinh, tương đương khoảng 11 nghìn trường. Số lượng tốt nghiệp trung học phổ thông đạt từ 2,5 - 3 triệu học sinh, tương đương ba nghìn trường. Như vậy, có khoảng 40-50% số lượng học sinh tốt nghiệp cấp trung học cơ sở đã đi làm thay vì học tiếp lên cấp ba.

“Các thành phố lớn thường có điều kiện tiếp cận thông tin trong khi những người ở vùng sâu vùng xa còn chưa có điều kiện tiếp cận thông tin, hoặc các bậc phụ huynh cũng không có đủ khả năng và trình độ để hướng nghiệp cho con cái. Điều này dẫn đến việc các em dễ mất phương hướng ở độ tuổi nhạy cảm”, bà Yến nói.

Lên đến bậc học cao hơn là trung cấp, cao đẳng và đại học, Việt Nam có khoảng 2 triệu sinh viên mỗi năm. Như vậy có khoảng 500 nghìn đến 1 triệu học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông tham gia thị trường lao động thay vì tiếp tục sự nghiệp học hành. Theo bà Yến, đa phần trong số này còn chưa được hướng nghiệp.

“Theo góc độ quan sát của tôi, việc hướng nghiệp ở các trường cao đẳng, đại học có thể có nhưng chưa hiệu quả. Hàng năm, tỷ lệ sinh viên không kiếm được việc làm trong vòng một năm sau khi ra trường có xu hướng tăng lên. Cụ thể năm 2019 là 6,8%, năm 2020 là 13% và năm 2021 dự kiến trên 15%”, bà Yến nói.

Dưới góc độ quan sát của các chuyên gia lĩnh vực nhân sự, công tác hướng nghiệp chuyên nghiệp hiện chưa được chú trọng đầu tư bài bản mặc dù Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã rất ủng hộ vấn đề hướng nghiệp quốc gia. Bằng chứng là quyết định 522 của Thủ tướng Chính phủ ký ngày 14/5/2018 đến nay đã gần ba năm nhưng phần thực hiện còn chưa triệt để.

Bộ Giáo dục và đào tạo giao cho các sở, các sở lại giao cho các trường trung học phổ thông thực hiện. Trong khi hiệu quả thực hiện còn tuỳ điều kiện của mỗi trường. Theo bà Yến, đa số trường trung học phổ thông còn chưa có bộ phận chuyên trách, ngoại trừ các trường quốc tế, trường dân lập.

Các trường công lập có thực hiện hướng nghiệp nhưng chủ yếu dưới hình thức hội chợ việc làm, hướng nghiệp tuyển sinh cho các trường đại học thay vì đào tạo cho các đối tượng học sinh để các em tự nhận thức được khả năng và năng lực phù hợp với nhu cầu xã hội để có thể tìm hướng đi và quyết định tương lai cho cuộc đời.

Những kỹ năng nổi bật của nhân sự lý tưởng thời kỳ mới

Bên cạnh đó, đội ngũ chuyên gia hướng nghiệp đang hình thành một cách manh nha, hoạt động tự phát. Đội ngũ này chưa được đào tạo một cách hệ thống và bài bản, cung và cầu còn chưa gặp nhau. 

Nếu mỗi trường cần một giáo viên hướng nghiệp chuyên trách thì toàn quốc sẽ cần có khoảng gần 15 nghìn giáo viên với trình độ hướng nghiệp chuyên nghiệp cho học sinh.

Bên cạnh đó, bà Yến cho rằng, nhu cầu được hướng nghiệp không chỉ dừng lại ở học sinh và sinh viên mà còn là những người đã đi làm, đặc biệt là sau độ tuổi 35. Việc hướng nghiệp giúp họ cập nhật kiến thức xã hội và tìm hướng đi mới khi đứng giữa các ngã rẽ trên đường đời.

“Chúng ta đang sống ở thế giới VUCA, sự thay đổi đến từ cả chủ quan và khách quan. Nhiều khi người đi làm không muốn thay đổi công việc nhưng do Covid hoặc lý do công ty phá sản mà người lao động buộc phải tìm kế sinh nhai khác. Họ bị đặt vào tình thế không biết bước tiếp theo phải làm gì, giữ công việc cũ hay tìm hướng đi mới”, bà Yến nói.

Bà Trần Thị Lan Anh, Phó tổng thư ký Phòng Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), Giám đốc Văn phòng giới sử dụng lao động cho biết, việc định hướng cho người trẻ về vấn đề nghề nghiệp, từ đó chuẩn bị hành trang kiến thức, kỹ năng và thái độ trong cả hành trình làm việc trong đời là một nội dung quan trọng. 

Bởi đó là viên gạch đầu tiên để hướng dẫn học sinh, sinh viên và người lao động trong quá trình học tập, phát triển nghề nghiệp được định hướng tốt nhất, phát huy được thế mạnh của bản thân. Từ đó, đóng góp cho sự phát triển của xã hội, đất nước.

Đó cũng chính là động lực để bà Yến và một số chuyên gia trong lĩnh vực nhân sự cho ra đời Hiệp hội chuyên gia hướng nghiệp quốc tế (ICCA) nhằm thu hút và quy tụ các chuyên gia ở Việt Nam và thế giới có kinh nghiệm trong các ngành nghề, có nhu cầu chia sẻ kinh nghiệp nghề nghiệp của mình cho giới trẻ và trở thành chuyên gia hướng nghiệp quốc tế. Bà Yến đồng thời là chủ tịch của hiệp hội này. 

Hành trang cho quản trị nhân sự 2021

Hành trang cho quản trị nhân sự 2021

Diễn đàn quản trị -  4 năm
Sự thay đổi về điều kiện kinh doanh, tư duy và cách thức trong quản lý đã tạo ra những kiến thức, thử thách và cơ hội vô cùng mới, đa chiều, phân mảnh theo từng nhóm ngành và khu vực kinh tế khác nhau, trong đó bao gồm cả những sự đổi mới đối với hoạt động quản trị nhân lực.
Hành trang cho quản trị nhân sự 2021

Hành trang cho quản trị nhân sự 2021

Diễn đàn quản trị -  4 năm
Sự thay đổi về điều kiện kinh doanh, tư duy và cách thức trong quản lý đã tạo ra những kiến thức, thử thách và cơ hội vô cùng mới, đa chiều, phân mảnh theo từng nhóm ngành và khu vực kinh tế khác nhau, trong đó bao gồm cả những sự đổi mới đối với hoạt động quản trị nhân lực.
Doanh nghiệp Việt 'khát' nhân sự công nghệ cao

Doanh nghiệp Việt 'khát' nhân sự công nghệ cao

Tiêu điểm -  4 năm

Trong đại dịch Covid-19, các doanh nghiệp vẫn tiếp tục tuyển dụng, tuy nhiên tập trung vào các nhân sự chất lượng cao với yêu cầu am hiểu về các công nghệ mới nhằm gia tăng tính cạnh tranh của sản phẩm và dịch vụ.

Quản trị nhân sự thời 4.0 bắt đầu từ đâu?

Quản trị nhân sự thời 4.0 bắt đầu từ đâu?

Diễn đàn quản trị -  4 năm

Vì sao có những doanh nghiệp phát triển nhanh hơn những doanh nghiệp khác, dù xuất phát điểm ban đầu đều như nhau? Vì sao có những doanh nghiệp không có những nhân sự xuất sắc lại phát triển tốt hơn những doanh nghiệp mà nhìn từ bên ngoài gồm toàn những người tài năng?

Tái cấu trúc hệ thống nhân sự trong khủng hoảng đại dịch

Tái cấu trúc hệ thống nhân sự trong khủng hoảng đại dịch

Diễn đàn quản trị -  4 năm

Tái cấu trúc hệ thống nhân sự là cơ sở để doanh nghiệp nâng cao chất lượng và đổi mới quản trị nguồn nhân lực. Trong bối cảnh khó khăn như hiện nay, việc tái cấu trúc hệ thống nhân sự không chỉ là yêu cầu, mà còn là thách thức để doanh nghiệp có thể tái cấu trúc thành công và vượt qua khủng hoảng.

Xu thế 4.0 trong quản lý nhân sự

Xu thế 4.0 trong quản lý nhân sự

Khởi nghiệp -  4 năm

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang tạo ra sự thay đổi nhanh chóng trong cách quản lý, điều hành nhân sự của doanh nghiệp. Và một ứng dụng công nghệ được nhiều đơn vị sử dụng hiện nay trong quản trị nhân sự là HrOnline.

Doanh nghiệp xuất khẩu xoay trục nhờ thương mại điện tử B2B

Doanh nghiệp xuất khẩu xoay trục nhờ thương mại điện tử B2B

Tiêu điểm -  1 giờ

Thương mại điện tử B2B không chỉ mở rộng cánh cửa ra thế giới cho doanh nghiệp mà còn góp phần chuyển đổi mô hình kinh doanh truyền thống sang hiện đại, bền vững hơn.

Doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài: Nặng gánh thủ tục vì Luật Đầu tư

Doanh nghiệp Việt đầu tư ra nước ngoài: Nặng gánh thủ tục vì Luật Đầu tư

Tiêu điểm -  5 giờ

Đối với Luật Đầu tư, VCCI đề xuất bỏ cơ chế yêu cầu phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương và cấp giấy phép đăng ký đầu tư ra nước ngoài.

Triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn u ám trước thời hạn thuế quan

Triển vọng kinh tế Việt Nam vẫn u ám trước thời hạn thuế quan

Tiêu điểm -  5 giờ

Bối cảnh bất định xoay quanh chính sách thuế quan vẫn phủ bóng lên triển vọng kinh tế Việt Nam, với dự báo tốc độ tăng GDP khó đạt mục tiêu.

Mỹ áp thuế hơn 35% với 23 doanh nghiệp Việt xuất khẩu tôm

Mỹ áp thuế hơn 35% với 23 doanh nghiệp Việt xuất khẩu tôm

Tiêu điểm -  1 ngày

Mỹ áp thuế chống bán phá giá 35,29% với 23 doanh nghiệp Việt xuất khẩu tôm sang thị trường này, mức thuế cao nhất trong gần 20 năm qua.

Sovico đề xuất đầu tư tuyến metro số 4 của TP.HCM

Sovico đề xuất đầu tư tuyến metro số 4 của TP.HCM

Tiêu điểm -  2 ngày

Tập đoàn Sovico vừa đề xuất đầu tư tuyến metro số 4 dài hơn 47km từ huyện Hóc Môn đến khu đô thị Hiệp Phước thuộc huyện Nhà Bè.

Doanh nghiệp xuất khẩu xoay trục nhờ thương mại điện tử B2B

Doanh nghiệp xuất khẩu xoay trục nhờ thương mại điện tử B2B

Tiêu điểm -  1 giờ

Thương mại điện tử B2B không chỉ mở rộng cánh cửa ra thế giới cho doanh nghiệp mà còn góp phần chuyển đổi mô hình kinh doanh truyền thống sang hiện đại, bền vững hơn.

Chuyến đi cuộc đời không tìm thấy trên Google bằng du thuyền từ Hạ Long đến Nha Trang

Chuyến đi cuộc đời không tìm thấy trên Google bằng du thuyền từ Hạ Long đến Nha Trang

Ống kính -  3 giờ

Tôi đã có hai chuyến đi dọc ven biển Việt Nam. Một khi còn là cậu bé mười tuổi và một khi đã là doanh nhân, nhà đầu tư và lữ khách của chính cuộc đời mình.

Bất động sản Hải An bước vào chu kỳ tăng trưởng mới

Bất động sản Hải An bước vào chu kỳ tăng trưởng mới

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Khu vực Đông Nam Hải Phòng, với tâm điểm là Hải An đang đứng trước vận hội lớn khi hàng loạt hạ tầng chiến lược trị giá tỷ USD được triển khai, đề xuất. Cùng nền tảng logistics ngày càng hoàn thiện, hai yếu tố này đang tạo ra bước nhảy kép cho thị trường bất động sản tại đây.

VinUni đặt mục tiêu vào top 100 đại học hàng đầu thế giới

VinUni đặt mục tiêu vào top 100 đại học hàng đầu thế giới

Nhịp cầu kinh doanh -  4 giờ

Trường đại học VinUni chính thức công bố chiến lược tăng tốc phát triển giai đoạn 2 với mục tiêu trở thành một trong 100 đại học xuất sắc nhất toàn cầu. Điểm tựa của chiến lược là chương trình “VinUni 500” – mời tuyển 500 nhân sự học thuật tinh hoa thế giới và nguồn kinh phí 9.300 tỷ đồng từ Tập đoàn Vingroup để mở rộng quy mô đào tạo và xây dựng hệ sinh thái nghiên cứu chuẩn quốc tế tại Việt Nam.

Chủ xe VF 9: Động cơ mạnh, nội thất sang, dịch vụ như Bentley mà chi phí bằng 0

Chủ xe VF 9: Động cơ mạnh, nội thất sang, dịch vụ như Bentley mà chi phí bằng 0

Nhịp cầu kinh doanh -  4 giờ

Chiếc SUV điện VinFast VF 9 đã chinh phục trái tim nhiều chủ xe nhờ sự kết hợp hoàn hảo giữa thiết kế sang trọng, vận hành đẳng cấp và chi phí vận hành “như ngửi”.

'Đại gia' chăn nuôi GreenFeed là ai?

'Đại gia' chăn nuôi GreenFeed là ai?

Doanh nghiệp -  5 giờ

GreenFeed đạt 2.106 tỷ đồng lợi nhuận sau thuế năm 2024, tăng 382% so với năm 2023, vượt những ông lớn trong ngành như Dabaco, nông nghiệp Hòa Phát và BAF Việt Nam.

Giá vàng hôm nay 10/6: Giằng co giữa đàm phán thương mại và tham vọng vàng của Trung Quốc

Giá vàng hôm nay 10/6: Giằng co giữa đàm phán thương mại và tham vọng vàng của Trung Quốc

Vàng -  5 giờ

Giá vàng hôm nay 10/6 không thay đổi đối với cả vàng miếng và vàng nhẫn SJC, trong khi thị trường quốc tế có sự hồi phục.