Bộ Tài chính đang dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 65 về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu ra thị trường quốc tế.
Trong đó, đáng chú ý là đề xuất việc cho phép các trái phiếu đã phát hành (còn dư nợ) được gia hạn thêm thời gian lên tối đa là 2 năm nếu được 65% trái chủ đồng ý. Đây được xem là giải pháp mở đường cho thanh khoản hiện nay khi nhiều doanh nghiệp gặp khó trong việc thanh toán trái phiếu đến hạn.
Mặt khác, đề xuất này được đánh giá rất có lợi cho các ngân hàng thương mại – những chủ nợ lớn nhất trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Công ty Chứng khoán Bảo Việt (BVSC) cho rằng, có thể tạm hiểu các quy định mới theo đề xuất của Bộ Tài chính sẽ cho phép cả ngân hàng cũng có thể giãn thời gian thanh toán mà không làm chuyển nhóm nợ. Như vậy, ngân hàng không phải lo lắng về việc trích lập dự phòng cho các lô trái phiếu doanh nghiệp có rủi ro không thể thanh toán khi đáo hạn.
Theo thống kê của FiinGroup, quy mô thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam ước tính khoảng 1,3 triệu tỷ đồng, tương đương khoảng 13% GDP. Trong đó, trái phiếu doanh nghiệp bất động sản chiếm tỷ trọng lớn nhất, khoảng 455 nghìn tỷ đồng, tương đương 34%.
Một phần không nhỏ trong số này do các ngân hàng nắm giữ. Tính đến cuối tháng 6, các ngân hàng đang nắm giữ khoảng 284 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp phi ngân hàng, bao gồm trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản. Con số này chiếm khoảng 2,37% trên tổng tài sản sinh lời của ngành ngân hàng.
Cũng theo dữ liệu thống kê của FiinGroup, áp lực đáo hạn trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản khá lớn trong năm 2023 với hơn 119.000 tỷ và năm 2024 gần 112.000 tỷ đồng.
Trái phiếu doanh nghiệp bất động sản đáo hạn trong 2 năm tới rất lớnViệc giãn thời hạn thanh toán giúp ngân hàng không phải đối mặt với tình trạng nợ xấu được hình thành từ trái phiếu doanh nghiệp. Đây có thể coi là thông tin tích cực với một số ngân hàng đang nắm giữ nhiều trái phiếu doanh nghiệp.
Trước đó, nhận định về rủi ro tín dụng trái phiếu doanh nghiệp, đặc biết là trái phiếu bất động sản đến an toàn hệ thống tín dụng, FiinGroup cũng cho rằng rủi ro không cao. Đây không phải là vấn đề lớn đối với chất lượng tín dụng ngân hàng bởi quy mô còn nhỏ và chất lượng trái phiếu có tính phân hóa và cũng được các ngân hàng đánh giá kỹ lưỡng.
Tuy nhiên, mức độ ảnh hưởng có thể lớn hơn đối với một số ngân hàng có phân bổ tín dụng trái phiếu doanh nghiệp lớn hơn 10% tổng dư nợ tín dụng của mình. Có thể kể tới một số ngân hàng tư nhân như Techcombank, TPBank hay HDBank... Đây cũng là nhóm ngân hàng đã giảm rất mạnh tỷ lệ trái phiếu doanh nghiệp trong quý 3 vừa qua nhằm phòng ngừa các rủi ro doanh nghiệp phát hành không thể đáo hạn, gây tác động xấu đến tình hình tài chính của các ngân hàng.
