Khi rác nhập ngoại nhiều gấp 4 lần rác nội cho ngành tái chế
Phạm Sơn
Thứ tư, 27/04/2022 - 06:59
Công cụ trách nhiệm thu gom, tái chế bắt buộc được kỳ vọng sẽ giải quyết vấn đề đầu vào cho ngành tái chế, trong bối cảnh luồng rác thải nhập khẩu đang bị siết chặt.
Rác nhập khẩu được xử lý thuận lợi hơn cho tái chế.
Từng là điểm đến ưa thích của dòng phế liệu xuyên quốc gia, việc Trung Quốc hạn chế nhập khẩu nhựa đã đã làm đảo lộn luồng di chuyển phế thải toàn cầu. Các hãng tàu lớn như Maersk, MSC… đã ngừng nhận các chuyến hàng rác thải nhựa tới Trung Quốc kể từ năm 2020.
Mới đây, hãng tàu đến từ Pháp CMA CGM đã tuyên bố từ chối tất cả các chuyến hàng vận chuyển rác thải nhựa đến bất kỳ đâu trên thế giới. Lý giải cho động thái này, công ty cho biết việc vận chuyển rác nhựa không còn có giá trị kinh tế khi những “cường quốc nhập khẩu rác”, bao gồm cả Việt Nam, đang có những chính sách hạn chế nhập khẩu mặt hàng này.
Trước đó, một số lượng lớn container vận chuyển rác thải nhựa đã bị chặn và bắt buộc phải quay về điểm xuất phát khi đang trên đường cập cảng Việt Nam. Được biết, Việt Nam là một trong những quốc gia hàng đầu về nhập khẩu rác, “sánh vai” cùng các nước khác trong khu vực như Indonesia, Malaysia…
Điều này tạo ra nghịch lý, khi dù thải ra lượng lớn rác nhựa, Việt Nam vẫn chi hàng tỷ USD mỗi năm để nhập khẩu rác thải nhựa làm nguyên liệu cho ngành công nghiệp tái chế.
Lý giải cho điều này, trao đổi với TheLEADER, một lãnh đạo ngành tái chế cho biết, rác thải nhập khẩu được xử lý, phân loại, đóng thành từng khối lớn, rất dễ để đưa vào dây chuyền quy mô lớn.
Trong khi đó, rác thải nhựa ở Việt Nam vẫn còn tương đối tạp nham, không được phân loại kỹ, dính đủ loại tạp chất, chỉ phù hợp để tái chế ở quy mô nhỏ, tự phát. Đây còn là nguồn cơn của biết bao chuyện buồn ngành tái chế, khi bị lên án về chất lượng sản phẩm, về việc xả thải ra môi trường…
Đâu là giải pháp?
Thực tế, sau khi các quốc gia thành viên đồng thuận việc sửa đổi Công ước Basel về vận chuyển chất thải nguy hại năm 1989, việc buôn bán rác thải nhựa xuyên quốc gia đã được kiểm soát vô cùng gắt gao.
Điều này là cần thiết để bảo vệ các quốc gia đang phát triển khỏi cuộc khủng hoảng rác thải nhựa vốn đang ngày càng nghiêm trọng. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là ngành tái chế sẽ đi về đâu, khi rác nhập khẩu chiếm khoảng 80% đầu vào của ngành này.
Công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) trong Luật Bảo vệ môi trường 2020 được kỳ vọng sẽ tháo gỡ nút thắt này. EPR yêu cầu các doanh nghiệp phải có trách nhiệm thu gom, tái chế hoặc đóng phí tái chế bắt buộc đối với một số loại rác thải phát sinh từ sản phẩm của doanh nghiệp. Các sản phẩm nằm trong danh sách thực thi EPR bao gồm bao bì; săm lốp; ô tô, xe máy; pin và ắc quy…
Công cụ EPR mang hàm ý bắt buộc doanh nghiệp thay đổi thiết kế sản phẩm theo hướng dễ thu gom, tái chế; thiết lập các cơ sở phục vụ hoạt động thu gom, tái chế cũng như bổ sung nguồn vốn cho các hoạt động này.
Song song với đó, các quy định như phân loại rác bắt buộc tại hộ gia đình, thu phí rác thải theo khối lượng… trong luật mới cũng hướng tới việc tạo ra nguồn “rác thải sạch” làm đầu vào cho ngành tái chế.
Một số doanh nghiệp đã và đang có những bước chuẩn bị tương đối bài bản cho việc thực thi công cụ này, có thể kể đến nhóm thành viên Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam) như Coca Cola, Mondelez Kinh Đô… Đây là nhóm doanh nghiệp phải thực thi EPR sớm nhất, kể từ năm 2024.
Một số thành viên của PRO Việt Nam là Nhựa Duy Tân và Tetra Pak cũng rót hàng tỷ USD vào ngành tái chế, cho thấy những tiềm năng hiện hữu của ngành công nghiệp này.
Động lực để doanh nghiệp tuân thủ, thậm chí là thực hiện vượt cả những quy định pháp luật đến từ phía áp lực của xu thế tiêu dùng bền vững. Người tiêu dùng ngày càng đòi hỏi sản phẩm, dịch vụ họ sử dụng không chỉ có chất lượng và giá cả mà còn phải có trách nhiệm.
Nhằm khuyến khích các hành động bảo vệ môi trường, chung tay giảm rác thải và lan tỏa lối sống xanh, Tập đoàn TH tổ chức chương trình thu gom, tái chế vỏ hộp sữa tại 20 cửa hàng TH true mart Hà Nội và TP HCM trong thời gian từ 23/4-5/6/2022.
Các quy định về công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được đặt ra tại Luật Bảo vệ môi trường 2020 và nghị định 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn luật, yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện trách nhiệm thu gom, tái chế bắt buộc. Nếu vi phạm, mức phạt hành chính có thể lên đến 2 tỷ đồng.
Trong bối cảnh ngành vật liệu xây dựng đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng phát triển bền vững, Vicostone đã sớm khẳng định vị thế doanh nghiệp tiên phong ứng dụng ESG trong toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, với mục tiêu kiến tạo tương lai xanh thông qua hoạt động sản xuất có trách nhiệm.
Trong hai ngày tập huấn tại Tuyên Quang, 40 tham dự viên dân tộc thiểu số được trang bị kiến thức về bình đẳng giới trong mối liên hệ với phát triển kinh tế gia đình và kỹ năng phòng ngừa, ứng phó với bạo lực. Khóa học do Quỹ Vì Tầm Vóc Việt tổ chức giúp họ hiểu rõ hơn các vấn đề giới, nhận diện nguy cơ bạo lực gia đình và mang những bài học ấy trở về để gieo sự thay đổi trong chính mái nhà của mình.
Tiêu dùng xanh không còn là lựa chọn, mà là nghĩa vụ tất yếu của cả người dân lẫn doanh nghiệp trên hành trình hướng tới kinh tế tuần hoàn và Net Zero 2050.
Ngành dầu khí Việt Nam được kỳ vọng đóng vai trò tiên phong thúc đẩy chuyển dịch năng lượng tại các đô thị lớn, hình thành hệ sinh thái nhiên liệu sạch toàn diện.
Nikken Sekkei – “ông lớn” kiến trúc Nhật Bản với hơn một thế kỷ tạo tác các công trình biểu tượng – đang mang tinh thần đến Imperia Holiday Hạ Long. Lấy chất liệu từ địa hình kỳ quan và bối cảnh di sản, thiết kế tại đây hứa hẹn tạo nên một dấu ấn mới cho không gian sống bên bờ vịnh.
Dự thảo Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ XIV là một bước tiến mạnh mẽ về nhận thức lý luận và thực tiễn, khi khẳng định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế.
Đợt lũ ở Nam Trung Bộ đang diễn ra, Đắk Lắk và Khánh Hòa là hai địa phương chịu thiệt hại nặng nề nhất về người, lần lượt ghi nhận 16 và 14 người chết.
Xu hướng kinh tế trải nghiệm đang định hình tiêu dùng mới tại Việt Nam, khi khách hàng ưu tiên cảm xúc, giá trị sống và sự phát triển bản thân hơn tài sản vật chất.
HoREA cho rằng thời điểm hiện nay chưa thật sự cần thiết triển khai mô hình trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước thành lập.
