Diễn đàn quản trị
Khóc cười chuyện làm việc với KOL
Chỉ làm việc qua tin nhắn, điện thoại hay trao đổi miệng mà không ký kết các hợp đồng dân sự với người có ảnh hưởng (KOL) là một phương thức tiềm ẩn nhiều rủi ro trong tương lai cho cả thương hiệu và KOL.

Có nhiều năm kinh nghiệm thực chiến trong lĩnh vực tiếp thị (marketing) và đặc biệt là sáu năm làm tiếp thị trong ngành dược, chị Nguyễn Sơn – một trong số những người tham dự sự kiện "Influencer marketing và personal branding: Làm sao cho khéo?" vẫn nhớ mãi về thất bại “đau thương” trong một lần làm việc với người nổi tiếng, người có ảnh hưởng (KOL).
Ngành dược là một ngành rất đặc thù với nhiều thuật ngữ chuyên môn mà những người không trong ngành khó có thể hiểu và phân biệt được.
Đáng chú ý, với hình thức thuê KOL làm đại sứ thương hiệu, đăng bài quảng bá hình ảnh, sản phẩm khá tràn lan như hiện nay, phía KOL chịu khó dành thời gian tìm hiểu những thông tin cơ bản về sản phẩm đã làm hài lòng được nhiều nhãn hàng.
Việc nghiên cứu sâu xa hơn về các thuật ngữ trong ngành dược quả thực không mấy ai làm được.
Nếu những người trong ngành dược dành mối quan tâm lớn và nắm rất rõ hai khái niệm tân dược (thuốc tây) và đông dược (thuốc nam) thì người KOL năm đó mà chị Sơn làm việc cùng dường như đã không hiểu được và cũng không để ý đến điều này khi đọc các điều khoản trong bản hợp đồng.
Họ không biết rằng ngoài công dụng chính, một sản phẩm còn có nhiều công dụng phụ khác. Nghĩa là sản phẩm của đông dược vẫn có những công dụng trùng với sản phẩm của tân dược.
Điều đáng tiếc là thương hiệu đã không dành thời gian nhiều hơn để giải thích cho KOL và phía KOL cũng không tìm hiểu cặn kẽ.
Một vấn đề song song xảy ra, KOL đã ký với thương hiệu khác một hợp đồng 2 – 3 năm và có khoảng ba tháng chuẩn bị trước khi chạy chiến dịch. Trùng hợp là trong vòng ba tháng đó, KOL đã đồng ý ký kết hợp đồng với nhãn hàng của chị Sơn khi doanh nghiệp này tìm đến đặt vấn đề hợp tác. Trong hợp đồng, một bên là tân dược còn một bên là đông dược nên KOL cho rằng hai mảng không liên quan.
Đến khi triển khai, doanh nghiệp của chị Sơn và đơn vị kia mới vỡ lẽ sự tình. Do sản phẩm của hai bên trùng nhau về công dụng nên KOL kia bắt buộc phải chấm dứt hợp đồng với một trong hai nhãn hiệu. Thương hiệu đến từ nước ngoài đã mang hợp đồng ra, ép KOL phải huỷ hợp đồng với bên chị Sơn.
Do đã lên chiến lược truyền thông, chuẩn bị rất nhiều cho các chiến dịch mà phải dừng lại, đồng thời sản phẩm chiến lược “chết lâm sàng”, sau đó bị huỷ bỏ nên doanh nghiệp của chị Sơn chịu thiệt hại rất lớn.
Chị Sơn cho rằng, khi có kế hoạch hợp tác với các KOL, các doanh nghiệp nên tham khảo với các agency (công ty cung cấp các dịch vụ truyền thông, quảng cáo) lớn để lường trước những ưu, nhược điểm dù đã có kinh nghiệm đánh giá các rủi ro liên quan.
Một hợp đồng dân sự là cần thiết
Từ kinh nghiệm làm việc với nhiều KOL, chị Sơn cũng rút ra được nhiều bài học khác. Thông thường, khi làm việc với những KOL ở tầm trung hoặc những người ảnh hưởng ở trong một lĩnh vực nhất định (micro/nano influencer), các thương hiệu chỉ trao đổi qua tin nhắn, thư điện tử hoặc trao đổi qua miệng.
Chị cho rằng, dù làm việc với KOL nào, doanh nghiệp cũng nên có bản hợp đồng khung chặt chẽ bởi lẽ mọi vấn đề phát sinh đều chỉ dựa trên hợp đồng để giải quyết, có những khi đưa vấn đề tình cảm ra cũng không giải quyết được vấn đề.
“Trên thực tế, KOL có một cái quyền lực mềm, thậm chí trước cả doanh nghiệp lớn. KOL vi phạm hợp đồng nhưng thương hiệu không bao giờ dám đưa ra toà vì đến lúc ngã ngũ, doanh nghiệp chịu tổn hại hơn nhiều. Với việc thương hiệu chuẩn bị kỹ càng về mặt pháp lý, KOL thấy doanh nghiệp làm chuyên nghiệp thì họ phải kiêng, đỡ ép nhãn hàng hơn”, chị Sơn nói.
Trước câu hỏi “làm thế nào để tránh các rủi ro khi làm việc với KOL”, ông Lê Quốc Vinh, Chủ tịch Le Bros khẳng định, gần như không thể tránh khỏi rủi ro trong một thế giới kết nối số như hiện nay. Lựa chọn ngày hôm nay có thể đúng nhưng không thể chắc chắn về sự an toàn trong vài tháng tiếp theo. Do đó, khi lựa chọn hợp tác với người nổi tiếng, đặc biệt trong giới showbiz, doanh nghiệp phải chấp nhận có rủi ro nhất định.

Nhưng để có thể giảm bớt rủi ro, ông Vinh nhấn mạnh, thương hiệu nên lập thoả thuận dân sự với KOL – một thứ mà lâu nay ít khi được sử dụng do việc hợp tác chủ yếu được kết nối qua các mối quan hệ thân thiết.
Đồng tình với chị Sơn, ông Vinh cho rằng, nhiều doanh nghiệp đang dùng KOL một cách tự phát thoải mái, chẳng hạn như chỉ nhắn tin qua facebook nhờ đăng bài quảng cáo. Ông Vinh cho rằng, đó là các thoả thuận tiềm ẩn rủi ro trong tương lai cho cả hai bên.
Một loạt người nổi tiếng như Quyền Linh, Hồng Vân, Ngọc Trinh… vừa bị bóc phốt quảng cáo cho các sản phẩm không chất lượng, thậm chí phi pháp. Trong khi đó, hàng loạt thương hiệu cũng “toát mồ hôi hột”, bị ảnh hưởng uy tín thương hiệu và cả doanh thu khi các đại sứ truyền thông, KOL mà mình hợp tác vướng phải lùm xùm, tai tiếng.
Theo ông Vinh, nhiều rủi ro không thể lường trước được. Các thương hiệu phải chuẩn bị sẵn tâm thế và kế hoạch để đối mặt, tránh bị động.
Khi KOL xảy ra khủng hoảng truyền thông, thương hiệu cần có đàm phán và đối thoại ngay với KOL làm đại diện thương hiệu để tìm xem bản chất cuộc khủng hoảng nằm ở đâu, tiến hành ngay các biện pháp loại trừ để hạn chế tổn thất.
Thương hiệu cũng ngừng đăng tải các bài viết có liên quan hoặc sử dụng hình ảnh của đại diện trong một thời gian nhằm mục đích tạm thời không để cho công chúng nhận ra sự liên quan giữa thương hiệu và người đang vướng vào tai tiếng.
Nếu KOL đó không có lỗi như lời buộc tội được lan truuyền trên cộng đồng mạng, thương hiệu phải lên tiếng để bảo vệ hình ảnh của thương hiệu.
Ông Vinh lưu ý, các thương hiệu phải hợp tác với người đại diện và tìm ra giải pháp xử lý khủng hoảng. Việc mặc kệ, im lặng gỡ bỏ hình ảnh của KOL vì nghĩ rằng đó là khủng hoảng của KOL có thể dẫn đến ảnh hưởng lâu dài đối với thương hiệu. Từ nguyên nhân cụ thể, các bên cùng tìm ra giải pháp thể hiện được quan điểm của thương hiệu.
Đáng chú ý, ông Vinh cho rằng, cần nhấn mạnh câu chuyện thái độ của các bên có tham gia vào thương hiệu, bao gồm cả nhân viên của công ty, tạo sức mạnh nội lực bảo vệ thương hiệu
Một vấn đề khác mà nhiều thương hiệu cũng gặp phải khi làm việc KOL là chỉ chú trọng vào các từ khoá liên quan đến công ty. Tuy nhiên, các thương hiệu nên cho các từ khoá liên quan đến KOL vào từ khoá theo dõi hàng ngày để trao đổi thường xuyên và đưa ra tư vấn khi KOL gặp sự cố truyền thông.
Bên cạnh đó, nếu mọi chuyện “trơn tru” sau khi hợp đồng đã ký, doanh nghiệp nên giữ liên lạc thường xuyên với với những KOL có hợp đồng dài hạn. Chẳng hạn, các dịp lễ, Tết mà đại diện ban lãnh đạo có thể qua thăm, tặng quà thì sẽ khiến KOL dành mối quan tâm đặc biệt hơn cho doanh nghiệp so với nhiều thương hiệu mà người này đã ký hợp đồng cùng lúc.
Theo kinh nghiệm của chị Sơn, KOL ở Việt Nam rất quý những thương hiệu dành sự quan tâm đến người thân của họ. Do đó, không phải lúc nào cũng chỉ thăm hỏi, tặng quà cho người làm đại diện nhãn hiệu. Như doanh nghiệp mà chị Sơn làm việc cùng đã đầu tư làm đường vào nhà cho mẹ của một diễn viên, tặng quà 1/6 cho con của người đó. Ngày lễ 8/3, công ty của chị gửi quà tặng cho KOL là nữ, kèm một món quà nhỏ tặng cho chồng của KOL.
“Cũng nhờ vậy mà dù hết hợp đồng nhưng KOL vẫn cho dùng hình ảnh thoải mái mà không ý kiến. Hợp đồng ký 3 năm nhưng sau 2 năm phải rút thì vẫn không có cảm giác qua cầu rút ván nếu suốt 2 năm đó duy trì chăm sóc KOL”, chị Sơn chia sẻ.
4 lưu ý khi dùng KOL trong chiến dịch tiếp thị
Khủng hoảng truyền thông: Thanh gươm Damocles lơ lửng trên đầu doanh nghiệp
Thái độ coi thường và hành động hời hợt chính là hai kẻ thù đe doạ sự tồn vong của doanh nghiệp trong tình huống xảy ra khủng hoảng truyền thông.
Hai bí quyết phòng chống khủng hoảng trong doanh nghiệp
Các chuyên gia về xử lý khủng hoảng truyền thông cho rằng, việc tạo ra dịch vụ từ trái tim và xây dựng trải nghiệm khách hàng tuyệt vời chính là bí quyết để các doanh nghiệp phòng chống khủng hoảng hữu hiệu nhất trong thời đại số.
Xử lý khủng hoảng truyền thông: Quân bài tẩy của Amazon và sữa dê Danlait
Việc sử dụng kênh truyền thông khẩn cấp - thứ vũ khí mà thời buổi truyền thông sở hữu (owned media) lên ngôi mới có chỗ dụng công sẽ phát huy tác dụng khi mạng xã hội và truyền thông chính thống không đáp ứng được yêu cầu.
Khủng hoảng truyền thông mạng xã hội: Bệnh nghiêm trọng nhưng ít ai biết chữa
Mặc dù khủng hoảng truyền thông trên các trang mạng xã hội có xu hướng nổ ra khá nhiều, ảnh hưởng không nhỏ đến tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp song nhiều công ty Việt vẫn chưa thực sự quan tâm.
Đổi mới thể chế kế toán doanh nghiệp
Trong thời gian ngắn, Việt Nam có thể đưa ra các quy định, hướng dẫn kế toán để đáp ứng yêu cầu thực tiễn của Việt Nam và bám sát xu hướng quốc tế.
Đầu tư cho xây dựng thể chế là đầu tư cho phát triển
Thể chế chính sách nhiều vướng mắc đang là rào cản cho công cuộc chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế, theo kiến nghị gửi Chính phủ của Đại học Kinh tế quốc dân.
Khát vọng phụng sự của nhà sáng lập Tập đoàn TH
Khởi nguồn từ tâm niệm vì cộng đồng của nhà sáng lập Thái Hương, Tập đoàn TH đã khơi dậy một hành trình tập thể, nơi mỗi con người đều chung khát vọng “nâng cao tầm vóc Việt”. Mang trong mình tinh thần phụng sự vươn mình cùng đất nước, TH vẫn đang không ngừng nỗ lực đem lại những lợi ích thiết thực cho cộng đồng.
T&T Group: Tận tâm cống hiến – Vươn tầm khát vọng
Hơn ba thập kỷ hình thành và phát triển, T&T đã không ngừng mở ra những cánh cửa mới, tìm không gian phát triển mới cho nền kinh tế Việt Nam. Khi đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, kinh tế tư nhân được xướng tên động lực quan trọng nhất của kinh tế quốc gia, T&T không đứng ngoài cuộc.
Apple chảy máu chất xám trong cuộc chiến với Meta
Cuộc chiến nhân tài giữa Meta và Apple hé lộ xu hướng mới trong chiến lược giữ chân nhân tài trong kỷ nguyên siêu trí tuệ.
Săn vé concert Em xinh 'say hi' siêu dễ cùng TPBank
Tín đồ concert giờ đã có cách săn vé concert Em xinh "say hi" nhanh – gọn – chất với “Vòng quay em xinh” từ TPBank. Chỉ với vài thao tác trên App TPBank, khách hàng vừa tận hưởng tiện ích đỉnh, vừa nắm trong tay cơ hội quẩy hết mình miễn phí tại sự kiện âm nhạc hot nhất tháng 9.
Thành Thành Nam mở rộng quản lý, vận hành tòa nhà văn phòng cho thuê
Sự xuất hiện của toà nhà văn phòng cho thuê tại trung tâm TP.HCM trong danh mục sản phẩm dịch vụ của Thành Thành Nam thể hiện tầm nhìn dài hạn trong chiến lược phát triển của doanh nghiệp.
Lợi nhuận CC1 tăng nhẹ
Sáu tháng đầu năm, CC1 ghi nhận doanh thu tăng mạnh so với cùng kỳ, nhưng lãi trước thuế chỉ 48 tỷ đồng, mới hoàn thành 13% kế hoạch năm.
SGI Capital: Dòng tiền đầu cơ kỷ lục đẩy giá tài sản lên cao
Môi trường lãi suất thấp và chính sách nới lỏng mở ra cơ hội lớn cho thị trường chứng khoán Việt Nam. Tuy vậy, rủi ro cũng không nhỏ khi dòng tiền đầu cơ và margin kỷ lục có thể đẩy giá tài sản lên cao, gây lạm phát và nợ xấu.
SHB triển khai hàng loạt ưu đãi chi tiêu ngoại tệ, trả góp ưu việt
Nhằm đồng hành cùng khách hàng trong mùa cao điểm du lịch, mua sắm, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) triển khai loạt chương trình ưu đãi dành cho chủ thẻ tín dụng quốc tế, nổi bật với hai gói khuyến mãi gồm chi tiêu ngoại tệ hoàn tiền hấp dẫn và trả góp 0% lãi suất kèm nhiều quyền lợi thiết thực.
Thanh khoản cao nhất mọi thời đại, thị trường chứng khoán Việt Nam đã vượt xa chuẩn cận biên
Thị trường chứng khoán Việt Nam đang ở giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ, ghi nhận nhiều dấu hiệu tích cực cả về điểm số, thanh khoản và dòng vốn.
Doanh nghiệp xuất khẩu loay hoay mở rộng thị trường
Doanh nghiệp xuất khẩu có nhiều cơ hội mở rộng thị trường khi Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định thương mại. Nhưng tận dụng hiệu quả vẫn đối mặt nhiều rào cản.