Hồ sơ quản trị

Kinh tế Mỹ tốt hơn dưới thời Đảng Dân Chủ hay Cộng Hòa?

Công Hiếu Thứ hai, 04/11/2024 - 21:58

Khám phá từ góc độ thống kê về hiệu suất kinh tế Mỹ dưới các đời tổng thống Dân chủ và Cộng hòa. Phân tích từ Trung tâm Belfer, Harvard Kennedy School.

Gần đây, nhiều thông tin cho thấy hiệu suất kinh tế dưới thời Tổng thống Joe Biden tốt hơn nhiều so với đánh giá của cử tri. Vậy trong lịch sử thì sao? Các số liệu thống kê cho thấy, kể từ sau Thế chiến II, kinh tế Mỹ đã liên tục phát triển mạnh mẽ hơn dưới các tổng thống Đảng Dân chủ so với Đảng Cộng hòa.

Điều này thậm chí còn ít được biết đến, kể cả trong nội bộ Đảng Dân chủ. Một số cuộc khảo sát còn cho thấy nhiều người Mỹ tin rằng chính quyền Cộng hòa mới là người dẫn dắt nền kinh tế tốt hơn.

Việc ít người biết đến thực tế này không hoàn toàn là điều khó hiểu. Ý kiến rằng kinh tế Mỹ hoạt động tốt hơn dưới thời một đảng nào đó có thể nghe như một tuyên bố thiên vị chính trị và không đáng tin cậy. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là dữ liệu lại hoàn toàn ủng hộ điều này.

1. Thống kê nói gì

Kể từ sau Thế chiến II, Đảng Dân chủ đã đạt mức tăng trưởng việc làm trung bình 1,7% mỗi năm khi cầm quyền, so với 1,0% dưới Đảng Cộng hòa.

Tăng trưởng GDP hàng năm dưới các chính quyền Dân chủ đạt trung bình 4,23%, trong khi con số này chỉ là 2,36% dưới các chính quyền Cộng hòa, tạo ra sự khác biệt đáng kể 1,87 điểm phần trăm.

Dữ liệu này bao gồm 19 nhiệm kỳ tổng thống từ Truman đến Biden. Nếu lùi lại xa hơn, bao gồm thời kỳ Đại Suy thoái với Tổng thống Herbert Hoover và Franklin Roosevelt, khoảng cách này còn lớn hơn.

Kết quả tương tự xuất hiện bất kể việc tính nhiệm kỳ bắt đầu từ quý đầu tiên của tổng thống đương nhiệm hay tính vào người tiền nhiệm.

Mỗi nhiệm kỳ trung bình của Đảng Dân chủ chỉ có 1 quý suy thoái trong 16 quý, trong khi trung bình nhiệm kỳ của Đảng Cộng hòa có tới 5 quý suy thoái – một khác biệt đáng kinh ngạc.

2. Nghi ngờ có cơ sở

Ngay cả những người tin rằng Đảng Dân chủ có thể đã áp dụng các chính sách tốt hơn cũng khó lý giải được sự chênh lệch lớn này. Thực tế, nền kinh tế chịu tác động từ nhiều yếu tố không thể dự đoán và các chính sách của tổng thống thường không tác động mạnh mẽ và tức thì đến vậy.

Thêm vào đó, nhiều chính sách có tác động chủ yếu sau thời gian dài hơn một nhiệm kỳ tổng thống. Ví dụ, Tổng thống Jimmy Carter đã bổ nhiệm Paul Volcker làm Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang vào năm 1979 với sứ mệnh đánh bại lạm phát bằng mọi giá.

Chính sách này thành công, mở đường cho thời kỳ “Đại Ổn định” kéo dài 20 năm sau đó, nhưng lại gây suy thoái ngay vào năm 1980, khiến Carter thất bại trong cuộc bầu cử tái nhiệm năm đó.

Thực tế, đây là cuộc suy thoái duy nhất xảy ra khi một tổng thống Đảng Dân chủ tại vị trong 70 năm qua.

3. Có phải chỉ là ngẫu nhiên?

Liệu sự khác biệt trong kết quả kinh tế có thể chỉ là do ngẫu nhiên? Thoạt đầu có thể nghĩ như vậy, nhưng các phương pháp thống kê lại chỉ ra điều ngược lại.

Năm cuộc suy thoái gần đây nhất đều bắt đầu khi một tổng thống Đảng Cộng hòa đang cầm quyền (Reagan, G.H.W. Bush, G.W. Bush hai lần, và Trump). Xác suất xảy ra chuỗi sự kiện này một cách ngẫu nhiên, nếu xác suất suy thoái là ngang nhau cho cả hai đảng, là (1/2)^5, tức là 3,1%.

Điều này tương đương với xác suất tung được 5 mặt “sấp” liên tiếp trong 5 lần tung đồng xu – một khả năng rất thấp. Sự khác biệt này được coi là “có ý nghĩa thống kê ở mức tin cậy 95%”.

Nếu xét xa hơn, có tới 9 trong số 10 cuộc suy thoái gần đây nhất bắt đầu dưới thời tổng thống Cộng hòa. Xác suất để điều này xảy ra ngẫu nhiên là một phần trăm, tức là 0,98%.

Blinder và Watson (2016) cũng chỉ ra một thực tế đáng chú ý khác. Họ xem xét 8 lần chuyển giao quyền lực từ một tổng thống Đảng này sang Đảng kia kể từ sau Thế chiến II. Nếu tính thêm hai tổng thống gần đây nhất là Trump và Biden, thì có 10 lần chuyển giao như vậy.

Trong 5 lần chuyển giao từ tổng thống Dân chủ sang Cộng hòa, tốc độ tăng trưởng đều giảm so với nhiệm kỳ trước; ngược lại, trong 5 lần chuyển giao từ Cộng hòa sang Dân chủ, tốc độ tăng trưởng đều tăng. Không có ngoại lệ nào. Xác suất xảy ra điều này ngẫu nhiên là một phần nghìn, tức là có ý nghĩa thống kê ở mức 99,9%.

Vì vậy, có thể bác bỏ quan điểm rằng hiệu suất kinh tế mạnh mẽ hơn dưới thời các tổng thống Cộng hòa. Nhưng nguyên nhân thực sự khiến nền kinh tế Mỹ phát triển tốt hơn dưới các tổng thống Dân chủ vẫn là một bí ẩn.

Bài báo trên được viết bởi Jeffrey Frankel, đăng tải trên trang Trung tâm Belfer thuộc Harvard Kennedy School.

Việt Nam trong dòng chảy thương mại của khối BRICS

Việt Nam trong dòng chảy thương mại của khối BRICS

Hồ sơ quản trị -  3 tuần

Với tiềm năng tiêu dùng khổng lồ, BRICS trở thành điểm đến lý tưởng cho hàng hóa Việt Nam, nâng cao khả năng cạnh tranh và gia tăng giá trị xuất khẩu.

Lối đi riêng của 'ông trùm' đất cảng Hoàng Huy

Lối đi riêng của 'ông trùm' đất cảng Hoàng Huy

Hồ sơ quản trị -  2 tuần

Âm thầm tích luỹ đất, đầu tư kiểu cuốn chiếu và hạn chế vay vốn, Hoàng Huy vừa tránh được 'cú sốc' trái phiếu, vừa 'hái quả ngọt' từ thị trường bất động sản Hải Phòng.

MISA bổ nhiệm tân tổng giám đốc

MISA bổ nhiệm tân tổng giám đốc

Hồ sơ quản trị -  2 tuần

Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần MISA vừa chính thức bổ nhiệm ông Lê Hồng Quang làm tổng giám đốc nhiệm kỳ 2024 - 2028.

Bamboo Capital thắng lớn tại cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết 2024

Bamboo Capital thắng lớn tại cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết 2024

Nhịp cầu kinh doanh -  3 giờ

Bamboo Capital được vinh danh là doanh nghiệp có báo cáo thường niên và tổ chức đại hội đồng cổ đông thường niên tốt nhất tại cuộc bình chọn doanh nghiệp niêm yết 2024.

Alphanam Group được vinh danh trong 100 nơi làm việc tốt nhất

Alphanam Group được vinh danh trong 100 nơi làm việc tốt nhất

Nhịp cầu kinh doanh -  5 giờ

Được xướng tên trong “Top 100 nơi làm việc tốt nhất Việt Nam 2024” là minh chứng cho cam kết hiện thực hóa mục tiêu ESG, hướng tới tương lai bền vững của Alphanam.

Gen Z làm sếp: Gian nan thử bản lĩnh

Gen Z làm sếp: Gian nan thử bản lĩnh

Diễn đàn quản trị -  5 giờ

Trải qua hàng loạt thử thách theo thời gian, các nhà quản lý gen Z sẽ trưởng thành hơn và sẵn sàng gánh vác những vai trò lớn trong doanh nghiệp.

Doanh nghiệp Mỹ lo gì khi đầu tư vào Việt Nam?

Doanh nghiệp Mỹ lo gì khi đầu tư vào Việt Nam?

Tiêu điểm -  5 giờ

Thách thức về pháp lý, lao động, năng lượng tiếp tục khiến môi trường kinh doanh của Việt Nam kém hấp dẫn với nhà đầu tư Mỹ.

Hạnh phúc của chủ tịch FPT Software và chìa khóa nguồn nhân lực

Hạnh phúc của chủ tịch FPT Software và chìa khóa nguồn nhân lực

Diễn đàn quản trị -  5 giờ

Chủ tịch FPT Software Chu Thị Thanh Hà tiết lộ lý do ngày nào đi làm cũng là ngày hạnh phúc nhờ hai yếu tố văn hóa và con người ở FPT.

Khu công nghiệp sinh thái hướng đến nâng cao hiệu suất

Khu công nghiệp sinh thái hướng đến nâng cao hiệu suất

Phát triển bền vững -  6 giờ

Khu công nghiệp sinh thái có mục đích cao nhất là nâng cao hiệu suất, hiệu quả sản xuất kinh doanh và đem lại tác động tích cực cho môi trường, xã hội.

Việt Nam cam kết đưa phát thải ròng bằng 0 trước năm 2050

Việt Nam cam kết đưa phát thải ròng bằng 0 trước năm 2050

Tiêu điểm -  6 giờ

Việt Nam cam kết phấn đấu thực hiện mục tiêu phát thải ròng bằng 0 trước năm 2050, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết tại Hội nghị G20.