"Long Thành rất có thể trở thành thành phố nghĩa trang"
Tại phiên thảo luận của Quốc hội về báo cáo nghiên cứu khả thi dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, nhiều đại biểu Quốc hội cho rằng, đây là dự án trọng điểm quốc gia mang tính cấp bách nên cần phải đẩy nhanh tiến độ xây dựng thực hiện. Tuy nhiên, không vì tính cấp bách mà bỏ qua sự thận trọng trong triển khai xây dựng.
Liên quan đến việc đền bù giải phóng dự án, nhiều đại biểu đề nghị cần rà soát chi tiết các loại đất đảm bảo sự công khai minh bạch, tránh việc tái lấn chiếm đất đai, trục lợi chính sách dẫn đến khiếu kiện như từng xảy ra ở nhiều dự án quan trọng khác.
Bên cạnh đó, cần rà soát lại vì diện tích đất tái định cư đã vượt quá nhu cầu, có phương án hỗ trợ hợp lý, tránh tình trạng người dân không đủ tiền mua nhà tái định cư cũng như việc thiết kế phải đồng bộ với hạ tầng để người dân có cuộc sống tốt hơn.
Cụ thể, Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường, Đoàn TP. Hà Nội nhận định, kinh nghiệm trên thế giới cho thấy khi hình thành một sân bay quốc tế với lưu lượng từ 25 triệụ cho đến 50 triệu hành khách sẽ kéo theo sự phát triển của các trung tâm thương mại, trung tâm logistics, các trung tâm về cư trú cho những người lao động khu vực này,hình thành mô hình thành phố sân bay.
Sân bay quốc tế Long Thành quy hoạch với lưu lượng lên tới 100 triệu hành khách, cách TP. Hồ Chí Minh 40 km, cách Biên Hòa 30 km, cách Vũng Tàu 70km, nằm ở trung tâm vùng kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ. Bên cạnh đó, nước ta đang trong quá trình đô thị hóa nhanh, với tỷ lệ đô thị hóa hiện nay chưa đạt 40%; do vậy, khu vực sân bay Long Thành sẽ hình thành các đô thị mới theo hướng dịch vụ thuộc địa bàn các xã Lộc An, Bình Sơn, Bình An.
Việc hình thành một khu tái định cư tại Bình Sơn với quy mô 289,79 ha sẽ có nguy cơ phá vỡ quy hoạch để hình thành một thành phố sân bay hiện đại trong tương lai tại khu vực này.
"Theo tôi chỉ nên quy hoạch một khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn và điều chỉnh lại quy mô của những lô đất đã quy hoạch để tái định cư với diện tích từ 250 đến 300m2. Với điều kiện đó chỉ cần một khu tái định cư này chúng ta sẽ có đủ 5.196 lô đất để phục vụ cho tái định cư 1 lần", ông Cường đưa ý kiến..
Cũng theo ông Cường, Chính phủ cần sớm xúc tiến quy hoạch ngay một thành phố Long Thành song song với xây dựng sân bay Long Thành. Việc làm này không chỉ mang lại nguồn thu hàng trăm ngàn tỷ, mà còn giúp cho việc hình thành một trung tâm phát triển hiện đại ở khu vực Đông Nam Bộ.
Một vấn đề nữa là cần phải tính toán lại việc quy hoạch khu nghĩa trang tại xã Bình An. Theo báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Nai là tỉnh đã quy hoạch một khu nghĩa trang 50,95 ha tại xã Bình An, trong đó 20 ha là khu nghĩa trang nhân dân phục vụ cho dự án tái định cư này như trong dự án đã trình bày, còn lại 30,95 giao cho Công ty TNHH Hoa Viên - Bình An để kinh doanh.
Trong phạm vi cách thành phố lớn từ 40 - 70km hiện nay thì giá bán mỗi 1m2 đất đặt phần mộ cho người chết còn cao hơn đất xây biệt thự cho người sống. Với vị trí đắc địa như Long Thành, đặc biệt là xã Bình An nằm trong trung tâm phát triển đô thị trong tương lai thì giá đất nghĩa trang có thể cao hơn nhiều so với đất biệt thự hạng sang ở các đô thị lớn .
"Do vậy, nếu quy hoạch nghĩa trang tại Bình An với diện tích lớn gần gấp 3 lần so với nghĩa trang Văn Điển hiện nay, Long Thành sẽ khó trở thành một thành phố sân bay, mà rất có thể trở thành một thành phố nghĩa trang", ông đưa ra khuyến cáo.
Cần tính toán kỹ quy hoạch tái định cư
Theo Đại biểu Quốc hội Dương Trung Quốc, Đoàn Đồng Nai, người dân ở Long Thành rất mong muốn dự án này sớm thực hiện, bởi đã "treo" 12 năm nay; trong khi chính quyền tỉnh Đồng Nai nhiều năm nay đã triển khai nhiều giải pháp để giữ quy hoạch này. Không thể để người dân chờ đợi quá lâu!
Ông Dương Trung Quốc cũng đồng tình với việc điều chỉnh theo những đóng góp ý kiến để cho bảo đảm tính khả thi của dự án này cao; nhưng ông nhấn mạnh đến việc giám sát việc thực thi này.
''Vì chúng ta đã có quá nhiều những dự án lớn mà không phải là đầu voi đuôi chuột mà là đầu chuột đuôi voi. Tức là đưa ra thì rất đơn giản, rất nhẹ nhàng nhưng cuối cùng thì dự án phình ra ghê gớm và tạo ra bức xúc của người dân, tạo ra nợ công", ông Quốc nhấn mạnh.
Theo báo cáo nghiên cứu của dự án, ngay trong giai đoạn 2018 - 2019 dự án xây xong một khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn với diện tích 282 ha và có 4.823 lô đất, trong đó có 98% dành để tái định cư cho 4.727 hộ.
Sau đó sang giai đoạn 2019 - 2020, xây dựng tiếp khu tái định cư Bình Sơn với diện tích 282,79 ha và phân thành 1539 lô đất, trong đó 30% lô đất này dành để tái định cư cho 469 hộ.
Trong khi 4.727 hộ trong khu tái định cư Lộc An - Bình Sơn sẽ được nhận đền bù di dời xong trong giai đoạn 2018 - 2019 thì 469 hộ khu Bình Sơn đến 2020 mới thực hiện di dời tái định cư.
"Khi đó chúng ta sẽ thực hiện đền bù, bồi thường cho những hộ này theo giá trên thị trường hay giá của những người đã nhận ở giai đoạn trước? Đây sẽ là những nguyên nhân gây ra những khiếu kiện khi đền bù tái định cư và cũng là những khó khăn trong giải phóng mặt bằng hiện nay'', ông Cường nhận định.
