Món quà đặc biệt từ Choisy-le-Roi

Choisy-le-Roi được biết đến là thành phố có nhiều kỷ niệm và di tích lịch sử gắn bó với Việt Nam. Nơi đây lưu giữ nhiều dấu ấn về đoàn đại biểu Việt Nam trong suốt thời gian lưu trú và tham gia đàm phán Hiệp định Paris.

Thời còn là Trưởng đoàn đàm phán Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Bộ trưởng Xuân Thủy luôn quan tâm xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với thành phố. Ngay khi vừa đặt chân đến Choisy-le-Roi, ông đã đến thăm ngài thị trưởng, cũng như các nhân viên làm việc ở tòa thị chính.

“Hôm nay, cả Paris đình công, ở đây cũng không ai đến làm việc cả. Nhưng nghe tin đoàn Việt Nam đến thăm, tất cả nhân viên đều đến đông đủ để đón đoàn. Họ mang theo cả gia đình, vợ chồng, con cái”, vị thị trưởng vui vẻ giới thiệu.

Từ đây, trong suốt những năm tháng diễn ra Hội nghị Paris về Việt Nam, đoàn ta và cơ quan hành chính thị trấn thường xuyên làm việc cùng nhau.

Khi có dịp, Bộ trưởng Xuân Thủy cùng những nhà lãnh đạo thành phố đi dạo, thăm các di tích lịch sử, các công viên, cửa hàng… Có khi lại rẽ vào thăm một vài nhà dân. Mỗi khi nhận ra ông Xuân Thủy, người ta lại bắt tay chào mừng.

Tại Choisy-le-Roi, ông Xuân Thủy và cán bộ đoàn Việt Nam đã có nhiều buổi nói chuyện về tình hình đàm phán Hiệp định Paris với nhiều tầng lớp khác nhau. Hầu như không có buổi liên hoan, dịp lễ nào của thành phố mà ông Xuân Thủy không được mời tham dự.

Có lần ngài thị trưởng Choisy-le-Roi gặp tai nạn giao thông, Bộ trưởng Xuân Thủy đã mang quà đến tận nhà thăm hỏi. Điều này khiến người vợ cảm động không sao cầm được nước mắt.

Một lần khác, viên cảnh sát Pháp nọ trong đoàn hộ tống không may gặp nạn và tử vong, ông Xuân Thủy lập tức cử cán bộ tới chia buồn cùng gia đình. Vợ của người cảnh sát òa khóc: “Mất mát này là nỗi đau vô cùng lớn với tôi. Nhưng tôi xem đây là sự đóng góp của chồng cho chiến thắng của nhân dân Việt Nam”.

Ngay hôm sau, Tiểu đoàn trưởng đoàn cảnh sát hộ tống đã đến trụ sở của đoàn Việt Nam. “Tôi xin thay mặt tiểu đoàn đến đây cảm ơn ông và đoàn Việt Nam. Tôi không ngờ các ông có tấm lòng tốt như thế. Nghĩa cử của các ông đã làm cả tiểu đoàn chúng tôi xúc động. Tôi xin phép ông cho cả tiểu đoàn chúng tôi được luân phiên bảo vệ, thay vì chỉ một tiểu đội như trước”, vị Tiểu đoàn trưởng nói.

Ai đã từng sống và làm việc trong đoàn đàm phán Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đều không thể nào quên buổi sáng ngay sau ngày Mỹ buộc phải tuyên bố ngừng vô điều kiện việc ném bom bắn phá và mọi hành động chiến tranh khác tại Việt Nam.

Người đầu tiên thức dậy trong đoàn đã phát hiện trong sân trụ sở tràn ngập hoa và bưu thiếp chúc mừng đoàn Việt Nam tại Choisy-le-Roi. Hội đồng thành phố sau đó đã họp và quyết định công nhận Bộ trưởng Xuân Thủy là “Công dân danh dự” Choisy-le-Roi.

“Sự vinh danh này không những là vinh dự với cá nhân ông Xuân Thủy, mà còn là sự ghi nhận của thị trấn với toàn thể cán bộ, nhân viên đoàn đàm phán tại Paris”, ông Trịnh Ngọc Thái - nguyên Đại sứ Việt Nam tại Pháp, nguyên thành viên đoàn đàm phán Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và là thư ký riêng của Trưởng đoàn Xuân Thủy nhớ lại.

Choisy-le-Roi ngày nay đã trở thành biểu tượng của Hiệp định hòa bình Paris như lời khẳng định của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, qua lời kể của bà Helen Luc - nguyên Thượng nghị sĩ, nguyên Chủ tịch nhóm nghị sĩ hữu nghị Đảng cộng sản Pháp tại Thượng viện Pháp, Chủ tịch danh dự Hội Hữu nghị Pháp - Việt, khi có mặt tại Hà Nội trong những ngày tham gia các sự kiện kỷ niệm 50 năm Hiệp định Paris chia sẻ.

Tại cuộc hội đàm giữa Tổng Bí Thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Pháp Macron tại điện Elysée diễn ra vào tháng 3/2018, một lần nữa địa danh Choisy-le-Roi được nhắc lại như một biểu tượng của hòa bình, cũng như tình hữu nghị Việt - Pháp.

Không những thế, tại khu đô thị mới ở Choisy-le-Roi, người ta đã đặt tên một con ngõ là “Đống Đa” để kỷ niệm quan hệ kết nghĩa với quận Đống Đa, Hà Nội (từ 1973).

Có thể nói, Choisy-le-Roi và ông Xuân Thủy như một mối lương duyên do trời sắp xếp để gắn kết tình hữu nghị hai quốc gia ngày càng bền chặt, và tấm bằng “Công dân danh dự” chính là một minh chứng.