Việc siết chặt hơn các quy định về chào bán trái phiếu riêng lẻ, các chương trình giảm lãi suất của ngân hàng cũng như giãn cách xã hội do Covid-19 đã khiến tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 7 giảm tới 55% so với tháng trước đó.
Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV) cho biết, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 7/2021 chỉ đạt 16.227 tỷ đồng, giảm tới 55% so với tháng trước đó. Trong đó, chỉ tính riêng ACB đã phát hành lượng trái phiếu doanh nghiệp trị giá lên đến 5.500 tỷ đồng.
KBSV nhận định nguyên nhân là do các doanh nghiệp cần huy động vốn nhiều khả năng đã quay lại sử dụng kênh tín dụng khi Luật chứng khoán 2019 và một số nghị định liên quan tới việc siết chặt hơn về quy định chào bán và giao dịch trái phiếu riêng lẻ (trong đó liên quan đến nhà đầu tư) có hiệu lực.
Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nới hạn mức tăng trưởng tín dụng cho các ngân hàng thương mại (NHTM) nên dư địa để các NHTM đẩy mạnh cho vay trong thời gian tới vẫn còn. Cũng cần lưu ý rằng trong tháng 7, phần lớn các NHTM đã giảm lãi suất cho vay 1%/năm để hỗ trợ doanh nghiệp, cá nhân gặp khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh.
Mặt khác, không thể không kể đến ảnh hưởng nặng nề của việc giãn cách xã hội diện rộng, đặc biệt là ở TPHCM và Hà Nội, khiến rất nhiều hoạt động kinh tế bị ngưng trệ.
Thị trường TPDN chững lại sau nhiều tháng liên tiếp sôi động. Trong 6 tháng đầu năm nay, tổng lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành là 208.900 tỷ đồng, tăng 18,3% so với cùng kỳ 2020. Quán quân phát hành vẫn là các doanh nghiệp bất động sản (92.300 tỷ); sau đó đến các ngân hàng (68.200 tỷ đồng); năng lượng và khoáng sản (14.800 tỷ đồng); định chế tài chính phi ngân hàng (11.200 tỷ đồng); phát triển hạ tầng (6.000 tỷ đồng) và các doanh nghiệp khác.
Riêng quý 2, trái phiếu của doanh nghiệp bất động sản phát hành đạt 64.400 tỷ đồng trái phiếu, tăng 28% so với cùng kỳ năm ngoái. Các doanh nghiệp phát hành nhiều nhất trong quý vừa qua là Vingroup, Công ty Golden Hill, BIM Land, Hưng Thịnh Corp, Sunshines Group…
Dù gặp phải lực cản trong ngắn hạn, song thị trường TPDN được dự báo sẽ sớm tăng trưởng trở lại. Công ty chứng khoán SSI nhận định thị trường trái phiếu doanh nghiệp tiếp tục sôi động trong quý 3 từ cả phía cung và phía cầu do việc tiếp cận vốn tín dụng vẫn hạn chế và mức lãi suất hấp dẫn vẫn được duy trì.
Mặc dù vậy, rủi ro thị trường sẽ gia tăng vì hầu hết các doanh nghiệp đều tổn thương do dịch bệnh dai dẳng nên nhà đầu tư cần thận trọng hơn.
Nhóm phân tích nhận đinh lãi suất tiền gửi có thể vẫn giữ ở mức thấp và chỉ tăng nhẹ vào cuối năm, lợi tức từ trái phiếu doanh nghiệp vẫn hấp dẫn so với kênh đầu tư tiền gửi. Bên cạnh đó, thị trường chứng khoán dự báo sẽ kém thuận lợi hơn so với nửa đầu năm nên các nhà đầu tư sẽ quay trở lại kênh đầu tư lãi suất cố định để trú ẩn.
Ngoài ra, hạn mức tín dụng dù được NHNN nới cho các ngân hàng thêm 2-6% nhưng vẫn thấp hơn đề xuất của các ngân hàng và thấp hơn cùng kỳ năm ngoái. Cùng với đó, việc tiếp cận vốn tín dụng giá rẻ, các gói giảm lãi suất từ 0,5-1,5% không hề đơn giản đối với các doanh nghiệp không nằm trong các nhóm ngành được ưu tiên hoặc bị hạn chế về tài sản đảm bảo như các doanh nghiệp bất động sản. Theo đó, nhu cầu huy động vốn vay qua phát hành trái phiếu vẫn cao nên lãi suất phát hành bình quân sẽ vẫn dao động quanh mức 10%/năm.
Mặc dù nhu cầu đầu tư trái phiếu doanh nghiệp cao nhưng rủi ro cũng tăng lên. Dịch bệnh dai dẳng đang khiến cho môi trường kinh doanh của nhóm bất động sản bớt thuận lợi; thanh khoản xu hướng giảm cho thấy sức hấp thụ đang suy yếu dần; các hoạt động triển khai dự án, sự kiện mở bán bị gián đoạn do dịch bệnh; hoạt động đầu tư công các dự án cơ sở hạ tầng đang chậm hơn dự kiến. Các yếu tố này làm tăng chi phí vốn do ứ đọng, ảnh hưởng đến kế hoạch dòng tiền trả nợ gốc lãi trái phiếu của doanh nghiệp.
