Nga vỡ nợ nước ngoài lần đầu sau hơn một thế kỷ, thị trường ảnh hưởng thế nào?

Hường Hoàng Thứ tư, 29/06/2022 - 10:26

Do lệnh trừng phạt liên quan đến cuộc chiến ở Ukraine, Nga đã vỡ nợ lần đầu tiên sau hơn một thế kỷ do không thể trả được tiền lãi trái phiếu cho các chủ nợ.

Nhiều trái chủ đang lo sợ không nhận được tiền lãi suất trái phiếu của Nga (Ảnh: Mint)

Tờ Wall Street Journal đưa tin, Nga đã không trả lãi suất trái phiếu đúng hạn cho các trái chủ với số tiền trị giá 100 triệu USD, bằng đồng đô la Mỹ và đồng euro vào hôm chủ nhật vừa rồi. Reuter đưa tin, một số công dân Đài Loan nắm giữ trái phiếu của Nga cho biết họ cũng không nhận được số tiền lãi trái phiếu đúng hạn vào thời điểm này.

Theo BBC, Nga cho biết nước này đã gửi tiền cho Công ty dịch vụ tài chính Euroclear để đơn vị này gửi lại cho các nhà đầu tư. Nhưng theo Bloomberg, khoản tiền này dường như vẫn chưa được phân phối lại cho các chủ nợ. BBC cũng cho biết rằng Euroclear sẽ không tiết lộ về việc tổ chức này có chặn dòng tiền trả lãi trái phiếu của Nga hay không và họ đơn giản là chỉ tuân theo tất cả các lệnh trừng phạt.

Vào tháng năm, Bộ Tài chính Hoa Kỳ không còn cho phép những khoản thanh toán trái phiếu chính phủ của Nga được chuyển đến các nhà đầu tư Hoa Kỳ mà đã thẳng tay thực hiện lệnh trừng phạt. Đáp lại, Nga cho biết họ sẽ bắt đầu sử dụng đồng rúp để thanh toán các khoản lãi trái phiếu bằng đồng đô la.

Reuter đưa tin vào tuần trước, Moscow cho biết họ đã thanh toán các khoản trái phiếu ngoại biên (eurobond) đến Trung tâm Lưu ký Thanh toán Quốc gia. Nhưng các giao ước trái phiếu không cho phép Nga thanh toán các khoản nợ trái phiếu bằng đồng rúp, có nghĩa là những khoản thanh toán này vẫn được coi là một khoản nợ.

Vì EU đang trừng phạt Cơ quan lưu ký thanh toán quốc gia của Nga, việc các trái chủ làm sao để có thể tiếp cận được những khoản thanh toán bằng đồng rúp này vẫn còn là một câu hỏi chưa có lời giải.

Đây là lần đầu tiên Nga không trả được nợ nước ngoài kể từ năm 1918. Vào thời bấy giờ, khi cuộc Cách mạng Bolshevik kết thúc, lãnh tụ Vladimir Lenin đã từ chối trả món nợ của Sa hoàng.

Nhưng lần này Nga không vỡ nợ vì thiếu tiền trả. Tài chính của Nga hiện đang được duy trì tốt nhờ vào giá năng lượng tăng cao. Thay vào đó, nguyên nhân của “vụ vỡ nợ này” đó là: Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu đã đưa ra các lệnh trừng phạt, mà qua đó, những khoản thanh toán lãi suất trái phiếu của Nga không thể chuyển được qua hệ thống thanh toán quốc tế.

Mặc dù nhiều nước đã dự báo rằng Nga cuối cùng sẽ vỡ nợ trái phiếu nước ngoài khi các hạn chế thương mại quốc tế gia tăng, nhưng Nga vẫn thực hiện các khoản thanh toán trái phiếu rất đầy đủ cho đến chủ nhật tuần qua, ngay cả trong bối cảnh các lệnh trừng phạt đang diễn ra rất rộng và sâu.

Theo Reuters, để giải quyết tình hình, hôm thứ Tư tuần trước, Tổng thống Vladimir Putin đã ký sắc lệnh xử lý những khoản thanh toán trái phiếu nước ngoài theo hướng mới. Điều này báo hiệu rằng Moscow đang xem xét những khoản tiền lãi được trả, kể cả với những khoản thanh toán bằng đồng rúp. Nga còn phải thanh toán một khoản nợ bằng ngoại tệ có trị giá khoảng 40 tỷ USD.

Nga khẳng định đây không phải là một vụ vỡ nợ

Thông thường, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm thường là những bên đưa ra tuyên bố vỡ nợ chính thức, nhưng trong trường hợp này, ba cơ quan xếp hạng lớn (S&P, Moody's và Fitch) đều không xếp hạng đối với tình trạng vỡ nợ của Nga do lệnh trừng phạt.

Hôm thứ Năm tuần trước, hãng tin Bloomberg đưa tin rằng, Nga vẫn đang có hành động đáp trả hoàn cảnh "bất khả kháng" này. Trong khi đó, Bộ trưởng Bộ Tài chính Anton Siluanov gọi tình huống này là một "trò hề".

Trong một email gửi cho Bloomberg vào tuần trước, Bộ trưởng Bộ Tài chính Siluanov cho biết: “Người ta có thể tuyên bố bất cứ điều gì họ thích. Nhưng bất cứ ai hiểu rằng chuyện gì đang xảy ra đều biết rằng đây không phải là một vụ vỡ nợ."

Theo người phát ngôn của điện Kremlin, Nga đã thực hiện các khoản thanh toán trái phiếu vào tháng 5. Và dù những khoản thanh toán đang bị giữ tại Euroclear do những lệnh trừng phạt của phương Tây, đây "không phải là vấn đề của chúng tôi".

Các luật sư nói với Reuters rằng, cho đến cuối ngày thứ Hai, Nga có thể vẫn phải thanh toán vì không có thời hạn chính xác được nêu rõ trong bản cáo bạch của trái phiếu.

Mặc dù nhiều người cho rằng Nga có thể vẫn sẽ chuyển được tiền qua tổ chức tài chính cho các trái chủ, luật sư hàng đầu về nợ chính phủ tại hãng luật Wilk Auslander, ông Jay S. Auslander cho rằng: “Khả năng cao Nga sẽ không thể thanh toán cho các trái chủ, bởi vì sẽ chẳng có ngân hàng nào chịu chuyển tiền".

Tác động của việc Nga vỡ nợ?

Các lệnh trừng phạt của phương Tây đã khiến cho nhiều công ty nước ngoài chạy trốn khỏi Nga và làm gián đoạn quan hệ thương mại và tài chính của nước này với phần còn lại của thế giới. Vụ vỡ nợ sẽ là một phần trong những hành động cô lập và gây gián đoạn thương mại đó.

Những nhà phân tích đầu tư đang thận trọng tính toán rằng, vụ vỡ nợ lần này của Nga sẽ không tác động lớn đến các thị trường và tổ chức tài chính toàn cầu như vụ vỡ nợ trước đó vào năm 1998. Vào thời điểm đó, khi Nga vỡ nợ trái phiếu đồng rúp trong nước, chính phủ Mỹ phải can thiệp và yêu cầu các ngân hàng cứu nguy cho quỹ đầu cơ lớn của Mỹ Long-Term Capital Management, bởi người ta lo sợ rằng một khi quỹ này sụp đổ có thể làm rung chuyển hệ thống tài chính và ngân hàng thế giới.

Vào thời điểm này, những người nắm giữ trái phiếu (chẳng hạn như quỹ đầu tư vào trái phiếu thị trường mới nổi) có thể sẽ thua lỗ nghiêm trọng. Tuy vậy, do Nga chỉ đóng một vai trò nhỏ trong chỉ số trái phiếu thị trường mới nổi, lần vỡ nợ này sẽ không gây thiệt hại lớn cho các nhà đầu tư.

Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế Kristalina Georgieva cho biết, trong khi cuộc chiến đang gây ra những hậu quả tàn khốc về con người và giá lương thực và năng lượng cao hơn trên toàn thế giới, thì việc vỡ nợ trái phiếu chính phủ sẽ “chắc chắn không ảnh hưởng đến hệ thống tiền tệ thế giới”.

Các khoản nợ nước ngoài của Nga khá nhỏ so với quy mô nền kinh tế nước này, do đó một vụ vỡ nợ khó mà có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến quốc gia này. Tuy vậy, vụ vỡ nợ sẽ ảnh hưởng đến mức độ tin cậy tín dụng của Nga, khiến trong tương lai, nước này sẽ khó khăn hơn trong việc đi vay trên thị trường quốc tế.

Tác động của chiến tranh Ukraine đến quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu

Tác động của chiến tranh Ukraine đến quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu

Tiêu điểm -  2 năm

Trong khi những ảnh hưởng tiêu cực của biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, liệu cuộc chiến ở Ukraine có làm cho quá trình chuyển đổi năng lượng xanh toàn cầu diễn ra mạnh mẽ hơn, hay ngược lại?

Liên hợp quốc chuẩn bị cho khủng hoảng kép từ tác động của cuộc chiến ở Ukraine

Liên hợp quốc chuẩn bị cho khủng hoảng kép từ tác động của cuộc chiến ở Ukraine

Tiêu điểm -  3 năm

Trước những tác động khó lường của cuộc chiến ở Ukraine lên thị trường lương thực, năng lượng, tài chính thế giới, Liên hợp Quốc đã thành lập Nhóm Ứng phó Khủng hoảng Toàn cầu (GCRG) với những chương trình hành động cụ thể nhằm giải quyết vấn đề này.

Chiến sự ở Ukraine phơi bày những lỗ hổng về nghiên cứu lương thực toàn cầu

Chiến sự ở Ukraine phơi bày những lỗ hổng về nghiên cứu lương thực toàn cầu

Diễn đàn quản trị -  3 năm

Cuộc chiến giữa Nga và Ukraine có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới nguồn cung lương thực thế giới. Các nhà nghiên cứu phải có những hành động cụ thể ngay từ bây giờ để ngăn chặn được tính chu kỳ của vấn đề này.

Từng quốc gia châu Á được mất thế nào từ cuộc chiến Nga – Ukraine?

Từng quốc gia châu Á được mất thế nào từ cuộc chiến Nga – Ukraine?

Ống kính -  3 năm

Theo báo cáo của Cơ quan Tình báo Kinh tế (EIU), cuộc chiến Nga -Ukraine sẽ gây ảnh hưởng nặng đến lĩnh vực lương thực, du lịch và nguồn cung vũ khí của các nước châu Á-Thái Bình Dương.

Chiến sự ở Ukraine đã gây thiệt hại ít nhất 68 tỷ USD về mặt vật chất

Chiến sự ở Ukraine đã gây thiệt hại ít nhất 68 tỷ USD về mặt vật chất

Ống kính -  3 năm

Trong thực tế, mức độ tàn phá của cuộc chiến ở Ukraine sẽ còn tồi tệ hơn rất nhiều.

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam giữa bất ổn thương mại

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam giữa bất ổn thương mại

Tiêu điểm -  3 giờ

Dù dự báo tăng trưởng GDP thấp hơn, Việt Nam vẫn là một trong những nền kinh tế dẫn đầu về tốc độ tăng tại Đông Nam Á.

Vướng mắc giá FIT cho điện tái tạo: Bộ Công thương thúc EVN xử lý

Vướng mắc giá FIT cho điện tái tạo: Bộ Công thương thúc EVN xử lý

Tiêu điểm -  1 ngày

Bộ Công thương yêu cầu EVN khẩn trương báo cáo giải quyết vấn đề hưởng giá FIT các dự án điện gió, điện mặt trời theo đúng yêu cầu Nghị quyết 233 của Chính phủ.

Thủ tướng đưa ra 3 sứ mệnh cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên chuyển đổi số

Thủ tướng đưa ra 3 sứ mệnh cho doanh nghiệp trong kỷ nguyên chuyển đổi số

Tiêu điểm -  1 ngày

Thủ tướng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp xây chiến lược dài hạn, đổi mới văn hoá, quản trị, tự sáng tạo đột phá thay vì chỉ ứng dụng và làm chủ công nghệ…

Đối diện 'cơn sóng thần' thuế quan, bản đồ nào dẫn lối tránh cho doanh nghiệp Việt?

Đối diện 'cơn sóng thần' thuế quan, bản đồ nào dẫn lối tránh cho doanh nghiệp Việt?

Tiêu điểm -  2 ngày

Giữa những bất định vì thuế quan, các hiệp định thương mại có sẵn là bước đệm giúp doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam chuyển hướng.

Vasep đề xuất 2 gói hỗ trợ cứu xuất khẩu thủy sản trước biến động thuế quan từ Mỹ

Vasep đề xuất 2 gói hỗ trợ cứu xuất khẩu thủy sản trước biến động thuế quan từ Mỹ

Tiêu điểm -  4 ngày

Vasep kiến nghị loạt giải pháp nhằm duy trì xuất khẩu thủy sản trong bối cảnh Mỹ thay đổi chính sách thuế, doanh nghiệp đối mặt nguy cơ giảm đơn hàng và hàng tồn kho.

VPBank bổ nhiệm chủ tịch hội đồng thành viên GPBank

VPBank bổ nhiệm chủ tịch hội đồng thành viên GPBank

Hồ sơ quản trị -  1 giờ

Việc bổ nhiệm dàn lãnh đạo mới là một phần trong lộ trình triển khai phương án chuyển giao bắt buộc GPBank cho VPBank đã được Ngân hàng Nhà nước phê duyệt.

Bất động sản mất hút trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp quí I

Bất động sản mất hút trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp quí I

Tài chính -  2 giờ

Nhóm ngân hàng và chứng khoán gần như độc chiếm thị trường phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong ba tháng đầu năm.

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam giữa bất ổn thương mại

Ngân hàng Thế giới hạ dự báo tăng trưởng GDP Việt Nam giữa bất ổn thương mại

Tiêu điểm -  3 giờ

Dù dự báo tăng trưởng GDP thấp hơn, Việt Nam vẫn là một trong những nền kinh tế dẫn đầu về tốc độ tăng tại Đông Nam Á.

Giá vàng hôm nay trưa 26/4: Trong nước bất ngờ tăng giá

Giá vàng hôm nay trưa 26/4: Trong nước bất ngờ tăng giá

Vàng -  4 giờ

Giá vàng trong nước bất ngờ tăng vào lúc gần trưa nay ở tất cả các nhà bán thêm từ 50.000 – 100.000 đồng/chỉ.

Phá kỷ lục lợi nhuận, Techcombank hướng tới vốn hóa 20 tỷ USD cuối 2025

Phá kỷ lục lợi nhuận, Techcombank hướng tới vốn hóa 20 tỷ USD cuối 2025

Tài chính -  4 giờ

Chủ tịch Hồ Hùng Anh cho biết Techcombank tự tin sẽ lặp lại những kỳ tích như giai đoạn IPO cổ phiếu vào năm 2017.

PAN Group liên tục thay 'ghế nóng' ở công ty thành viên: Chiến lược đầy toan tính

PAN Group liên tục thay 'ghế nóng' ở công ty thành viên: Chiến lược đầy toan tính

Doanh nghiệp -  7 giờ

Thay đổi lãnh đạo ở PAN Group không đơn thuần là sự chuyển giao quyền lực mà còn là chuyển hướng kinh doanh, làm mới bộ máy điều hành và nâng cấp năng lực quản trị toàn diện.

Bùng nổ đại đô thị, nguồn cung nhà ở ngập thị trường

Bùng nổ đại đô thị, nguồn cung nhà ở ngập thị trường

Bất động sản -  7 giờ

Các đại đô thị từ hàng trăm đến hàng nghìn ha đang bùng nổ khắp cả nước, mang đến nguồn cung bất động sản khổng lồ khuấy đảo thị trường.

Đọc nhiều