Tài chính
Ngân hàng quay lại làm sàn vàng: Lần 'tái xuất' này có gì khác biệt?
Điểm mấu chốt tránh rủi ro của mô hình sàn vàng là tập trung vào vàng thật, không dùng đòn bẩy tài chính, hoạt động dưới sự giám sát của cơ quan quản lý.
Nhiều ngân hàng sẵn sàng "nhập cuộc"
Ngân hàng Nhà nước gần đây cho biết đang tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng phương án giao dịch vàng online, có thể thông qua Sở giao dịch vàng quốc gia, sàn hàng hóa hoặc trung tâm tài chính quốc tế.
Đây là bước triển khai Nghị định 232/2025/NĐ-CP, văn bản chấm
dứt cơ chế Nhà nước độc quyền vàng miếng, cho phép doanh nghiệp và ngân hàng đủ
điều kiện tham gia sản xuất, nhập khẩu.
Theo nghị định mới, doanh nghiệp muốn sản xuất vàng miếng phải
có vốn điều lệ tối thiểu 1.000 tỷ đồng; với ngân hàng là 50.000 tỷ đồng, đồng
thời phải có giấy phép kinh doanh kim loại quý và tuân thủ đầy đủ quy định pháp
luật.
Ngay sau khi Nghị định 232 được ban hành, nhiều ngân hàng đã bày tỏ sẵn sàng tham gia thị trường vàng miếng.
Ông Phạm Quang Thắng, Phó tổng giám đốc Techcombank, cho biết ngân hàng đã chuẩn bị từ sớm, từ việc tìm kiếm đối tác cung ứng vàng nguyên liệu, chế tác vàng miếng mang thương hiệu riêng, đến đầu tư cơ sở vật chất, kho bãi, kênh phân phối và nguồn nhân lực. Techcombank còn phát triển nền tảng số để khách hàng có thể mua vàng trực tuyến bên cạnh giao dịch trực tiếp.
Trong hệ sinh thái ngân hàng, nhiều đơn vị khác cũng đã tham gia lĩnh vực vàng bạc đá quý. VietinBank sở hữu 100% vốn tại VietinBank Gold, Sacombank có Sacombank-SBJ... Một số ngân hàng khác liên kết thông qua sở hữu chéo, như TPBank gắn với Doji, SeABank từng tham gia AJC – sau thuộc Tập đoàn BRG, hay ACB cũng nổi bật nhờ vốn lớn và kinh nghiệm vận hành sàn vàng.

Ông Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc Phân tích Chứng khoán Nhất Việt (VFS), cho rằng Nghị định 232 sẽ tạo ra nhiều tác động tích cực, đặc biệt là xóa bỏ thế độc quyền nguồn cung và thúc đẩy cạnh tranh. Với sự tham gia của thêm các ngân hàng và doanh nghiệp lớn, giá vàng trong nước sẽ bám sát hơn diễn biến quốc tế, từ đó rút ngắn khoảng cách chênh lệch.
“Khi số lượng nhà cung cấp hạn chế, thị trường dễ phát sinh đầu cơ mạnh. Nếu nguồn cung mở rộng và đa dạng hơn, các hành vi đầu cơ sẽ giảm bớt và giúp thị trường vận hành theo hướng lành mạnh, bền vững hơn”, ông Hoàng cũng nhấn mạnh.
Đặc biệt, ông cũng đánh giá cao các quy định về minh bạch và chuẩn hóa: khi các ngân hàng thương mại khi tham gia sẽ phải tuân thủ chế độ báo cáo và chịu sự giám sát chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước, từ đó gia tăng niềm tin, đảm bảo sự minh bạch và giúp cơ quan quản lý điều hành thị trường hiệu quả hơn.
Ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO AFA Capital, nhận định trong chương trình Đi theo dòng tiền: “Vấn đề hiện nay không còn là có nên lập sàn vàng hay không, mà là thiết kế như thế nào để phù hợp với thực tiễn thị trường Việt Nam”.
Trăn trở này cũng gợi lại ký ức về giai đoạn “bùng nổ” sàn vàng trước đây. Khi đó, sự thiếu kiểm soát và lệch chuẩn đã để lại nhiều hệ lụy cho thị trường.
Sai lầm trong quá khứ
Sàn vàng đầu tiên tại Việt Nam là ACB, ra đời ngày 25/5/2007 với 9 thành viên, ban đầu chỉ giao dịch bán buôn. Đến tháng 12/2007, ACB triển khai sản phẩm “Đầu tư vàng tại ACB” cho cá nhân, kéo theo nhiều ngân hàng, doanh nghiệp lập sàn.
Giai đoạn cao điểm, cả nước có khoảng 20 sàn với bốn mô hình chính: ngân hàng trực tiếp lập (ACB, Phương Nam, Sacombank, Việt Á); tổ chức, cá nhân gom tiền nhà đầu tư vào tài khoản công ty (Phố Wall, Châu Á, 24K); ngân hàng và doanh nghiệp góp vốn (Trung tâm Giao dịch Vàng Việt Nam); và kinh doanh vàng bằng USD ở nước ngoài (Kim Thiệu, Kim Minh Đạt). Doanh số nhiều sàn mỗi ngày lên tới hàng nghìn tỷ đồng.
Các sàn áp dụng mức ký quỹ rất thấp, chỉ 7% giá trị giao dịch, phần
còn lại do ngân hàng cho vay, giúp nhà đầu tư giao dịch gấp 14 lần vốn thực có. Đây là mấu chốt gây nên những hệ lụy nguy hiểm sau này.
Theo NHNN, sàn vàng thực chất là giao dịch chênh lệch giá (margin trading) – loại hình rủi ro rất cao, không tạo giá trị gia tăng và làm dòng vốn chảy khỏi sản xuất sang đầu cơ.
NHNN đánh giá loại hình này tiềm ẩn nguy cơ gây bất ổn kinh tế – xã hội, đặc biệt khi một số đơn vị còn vừa giao dịch vàng tài khoản ở nước ngoài, vừa lập sàn trong nước. Việc các sàn vàng gắn bó chặt chẽ với các ngân hàng cũng tác động tới rủi ro của toàn hệ thống.
Tháng 4/2012, Chính phủ ban hành Nghị định 24/2012/NĐ-CP, tái cấu trúc toàn bộ thị trường vàng dưới sự kiểm soát chặt chẽ của Nhà nước.
Nghị định quy định Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, nhập – xuất khẩu vàng nguyên liệu; cấm dùng vàng làm phương tiện thanh toán; chỉ cho phép tổ chức được NHNN cấp phép kinh doanh vàng miếng, đồng thời trao cho NHNN quyền nắm giữ vàng thỏi như dự trữ chính thức.
Nghị định 24 giúp thị trường vàng ổn định hơn, không gây tác động lan tỏa tới tỷ giá hay mặt bằng giá cả hàng hóa. Tuy nhiên, theo thời gian, cơ chế này cũng phát sinh những hạn chế như giảm tiềm năng của thị trường vàng và tạo ra cơ chế độc quyền không có lợi cho phát triển.
Bài học từ mô hình quốc tế
Trong lần trở lại này, các ngân hàng có thể theo đuổi mô hình sàn giao dịch vàng với nhiều điểm khác biệt.
Ngân hàng Nhà nước cho biết đang tham khảo kinh nghiệm quốc tế để xây dựng phương án giao dịch vàng online, có thể thông qua Sở giao dịch vàng quốc gia, sàn hàng hóa hoặc trung tâm tài chính quốc tế.

Đại diện NHNN cũng dẫn ra một số nước đã lập sàn giao dịch vàng, như Trung Quốc có sàn
vàng tại Thượng Hải.
Sàn giao dịch vàng Thượng Hải được Ngân hàng Trung ương Trung Quốc giám sát trực tiếp, chỉ cho phép giao nhận vàng vật chất bằng nhân dân tệ, vừa đảm bảo kiểm soát vừa thúc đẩy giao dịch nội tệ. Từ 2018–2023, nhiều thành viên quốc tế đã tham gia sàn này.
Tương tự, Anh (LBMA) và Ấn Độ (IIBX) cũng xây dựng sàn vàng vật chất thành công.
Điểm mấu chốt của các sàn này là tập trung vào vàng thật, không dùng đòn bẩy tài chính và đều hoạt động dưới sự giám sát chặt chẽ của cơ quan quản lý.
Theo các chuyên gia, việc thành lập sàn giao dịch vàng nếu được triển khai đúng cách có thể mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho cả Nhà nước, doanh nghiệp và người dân.
Đối với Nhà nước, sàn vàng góp phần minh bạch hóa thị trường, tạo điều kiện quản lý hiệu quả hơn lượng vàng trong dân. Qua đó, Nhà nước có thể ổn định kinh tế vĩ mô, đồng thời huy động thêm nguồn lực phục vụ phát triển.
Với doanh nghiệp, sàn giao dịch mở ra một sân chơi công bằng, giúp các công ty vàng và ngân hàng thuận tiện hơn trong giao dịch, giảm rủi ro và tăng tính thanh khoản.
Người dân cũng được hưởng lợi rõ rệt. Việc mua bán vàng trở
nên an toàn, giá giao dịch tiệm cận hơn với giá thế giới khi mức chênh lệch có
lúc lên tới 20 triệu đồng/lượng. Nếu phát huy đúng tiềm năng, sàn còn có thể “đánh thức” hàng trăm tấn vàng đang
nằm trong dân cư, biến nguồn tài sản này thành dòng vốn hữu ích cho nền kinh tế.
Bình ổn thị trường vàng: Đã đến lúc lập sàn vàng quốc gia?
Vàng SJC ‘nhảy múa’ trước giờ thanh tra
Giá vàng trên thị trường thế giới đang vượt qua mức 3.600 USD/ounce và tiếp tục lập cột mốc mới. Ở thị trường trong nước, vàng SJC trong phiên sáng cũng 'nhảy múa' theo.
Giá vàng liên tục phá kỷ lục, dự báo chưa dừng lại
3/4 số chuyên gia phố Wall được khảo sát dự báo giá vàng thế giới sẽ tiếp tục tăng trong tuần này, qua đó tạo thêm áp lực tăng cho giá vàng trong nước.
PNJ đối phó sức ép kép từ giá vàng
Giữa lúc giá vàng tăng mạnh, PNJ đã chủ động “xoay trục chiến lược”, từ tái cơ cấu sản phẩm, điều chỉnh mạng lưới bán lẻ, tới mở thị trường ngách.
Ngân hàng thu nợ không cần chờ... kiện
Theo các chuyên gia kinh tế, việc các ngân hàng được quyền thu giữ tài sản bảo đảm là bước ngoặt lớn trong xử lý nợ xấu.
NCB chính thức tăng vốn lần thứ ba trong 4 năm liên tiếp
Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB) vừa hoàn tất việc phát hành riêng lẻ 750 triệu cổ phần, chính thức nâng vốn điều lệ lên 19.280 tỷ đồng, sớm hơn 1 năm so với lộ trình tại phương án cơ cấu lại.
Đằng sau đà bùng nổ lợi nhuận của các công ty chứng khoán
Ngành chứng khoán Việt Nam đang bước vào chu kỳ tăng trưởng mới với các cải cách hạ tầng, khung pháp lý, dòng vốn ngoại sớm trở lại và làn sóng tăng vốn – IPO.
Sau vàng, đến lượt bạc trở thành kênh đầu tư hấp dẫn?
Đầu tư bạc có thể đem lại lợi nhuận trong ngắn hạn nhưng nhà đầu tư cần cân nhắc nhiều yếu tố rủi ro khi lựa chọn loại tài sản này.
‘Trụ cột’ ít nhắc tới của Thế giới di động
Thành danh trong lĩnh vực bán lẻ, Thế giới di động đang từng bước lấn sân sang lĩnh vực tài chính với những khoản đầu tư đóng góp lợi nhuận đáng kể.
Bài 1: 'Kim tự tháp ngược' và sự biến mất của nhà ở vừa túi tiền
Sự biến mất của phân khúc nhà ở vừa túi tiền giữa cơn bão giá nhà leo thang phi mã, đang đẩy giấc mơ an cư của hàng triệu người dân vào ngõ cụt.
Hé lộ đại tiệc nghệ thuật và công nghệ kỷ niệm 30 năm thành lập KienlongBank
Ba thập kỷ đồng hành cùng dòng chảy phát triển của đất nước, KienlongBank đang chuẩn bị cho một đại tiệc nghệ thuật - công nghệ quy mô bậc nhất ngành tài chính Việt Nam vào ngày 26/10 tới đây, với âm thanh, ánh sáng và công nghệ sẽ cùng hòa quyện để kể lại hành trình “30 năm - Kết nối giá trị” bằng ngôn ngữ của tương lai.
Ngân hàng thu nợ không cần chờ... kiện
Theo các chuyên gia kinh tế, việc các ngân hàng được quyền thu giữ tài sản bảo đảm là bước ngoặt lớn trong xử lý nợ xấu.
NCB chính thức tăng vốn lần thứ ba trong 4 năm liên tiếp
Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB) vừa hoàn tất việc phát hành riêng lẻ 750 triệu cổ phần, chính thức nâng vốn điều lệ lên 19.280 tỷ đồng, sớm hơn 1 năm so với lộ trình tại phương án cơ cấu lại.
Vicem Bút Sơn ngắt chuỗi thua lỗ nhờ kinh tế tuần hoàn
Vicem Bút Sơn ghi nhận khoản thu nhập từ xử lý chất thải, qua đó bù đắp khoản lỗ thuần từ hoạt động kinh doanh cốt lõi.
Kinh tế thế giới gặp khó, vì sao Việt Nam tự tin tăng trưởng trên 8%?
Tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2025 có thể hoàn thành mục tiêu trên 8% nhờ vào lực đẩy từ đầu tư công và tiêu dùng phục hồi.
Khu nghỉ dưỡng đậm chất người Dao giữa ruộng bậc thang Hoàng Su Phì
Panhou Retrear, nơi giúp ta sống chậm - tránh xa phố thị ồn ào, hoà mình với văn hoá người Dao ở Tuyên Quang và chạm vào thiên nhiên với nhiều cung bậc cảm xúc.




















































