Theo Kantar World Panel, doanh số ngành sữa Việt Nam đầu năm 2018 đã giảm 4% ở khu vực thành thị và tăng 2,5% ở nông thôn. Việc nhu cầu sữa ở thành thị giảm dần cho thấy tín hiệu thị trường sữa đang bão hòa, đặc biệt là mảng sữa bột.
Đây là một tin không vui cho các doanh nghiệp ngành sữa. Nửa đầu năm, các mảng kinh doanh của Vinamilk, công ty sữa lớn nhất Việt Nam đều đang bị cạnh tranh quyết liệt từ sữa bột cho tới sữa chua. Kết quả là tăng trưởng doanh số của công ty này giảm xuống 3,2% so với mức 17% và 19% trong nửa đầu các năm trước.
TH Milk, doanh nghiệp định vị mình ở phân khúc sữa tươi, có giá thành cao hơn so với sữa nước thông thường và hướng nhiều hơn tới nhóm khách hàng thành thị, cũng chịu áp lực lớn từ xu hướng chung này.
Tập đoàn TH đã đầu tư lớn vào các khâu từ trang trại đến sản xuất và phân phối sản phẩm sữa nhưng đến nay kết quả kinh doanh vẫn chưa thoát khỏi thua lỗ, trong khi quy mô và tốc độ tăng trưởng doanh thu mới ở mức khiêm tốn so với các công ty trong ngành.
Mặc dù vậy, sữa là một ngành có nhiều phân khúc khác nhau. Ngay cả khi thị trường không thuận lợi, vẫn có những doanh nghiệp hoạt động hiệu quả nhờ chiến lược sản phẩm phù hợp.
Thị trường sữa bột của Việt Nam cũng chịu sự thống trị của các doanh nghiệp sữa lớn như Abbot, FriesCampina hay Vinamilk. Tuy nhiên, phân khúc bình dân chưa thực sự có cái tên nổi bật nào.
Trong 3 năm qua, Nutifood đã tập trung sản phẩm của mình vào phân khúc này với mức giá trung bình thấp hơn 10 – 15% so với Vinamilk và dần trở thành đối thủ của công ty này.
Khác với các doanh nghiệp cùng ngành, sản phẩm của Nutifood chỉ hướng tới một nhóm đối tượng nhất định, thường gọi với cái tên ‘sữa đặc trị’, chuyên dành cho trẻ biếng ăn, suy dinh dưỡng hay người già.
Chiến lược đúng đắn giúp kết quả kinh doanh của Nutifood những năm qua được cải thiện rõ rệt. Năm 2017, doanh thu của Nutifood đạt 9.403 tỷ đồng, tăng trưởng 25% so với năm 2016 và tăng trưởng gần 40% chỉ trong vòng 2 năm.
Tốc độ tăng trưởng nay có thể coi là khá ‘thần kỳ’ khi những năm trở lại đây, khi các doanh nghiệp sữa chỉ đặt mục tiêu tăng trưởng khoảng 10% - 15% mỗi năm.
Doanh thu gia tăng đồng nghĩa với thị phần của Nutifood cũng tăng đáng kể. Công ty này cho biết, nếu năm 2014, thị phần sữa bột của Nutifood chỉ khoảng 10% thì trong năm 2017, con số này đã tăng lên 15%, chủ yếu đánh vào phân khúc trung bình thấp.
Theo báo cáo của Nielsen, riêng về sản phẩm sữa bột pha sẵn, GrowPLUS là nhãn hiệu đứng đầu thị trường Việt Nam về thị phần, chiếm 37,4%, bỏ khá xa nhãn hàng thứ 2.
Lợi nhuận của Nutifood những năm qua cũng có sự tăng trưởng đáng kể. Năm 2017, công ty đạt lợi nhuận trước thuế 1.355 tỷ đồng, chỉ tăng 7% so với năm 2016 nhưng tăng đến 40% sau 2 năm.
Việc lợi nhuận năm 2017 chỉ tăng nhẹ so với năm trước đó đến từ việc Nutifood chi nhiều tiền hơn cho công tác chiết khấu nhà phân phối và quảng cáo. Tổng chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp năm 2017 đạt trên 2.300 tỷ đồng, tăng khoảng 300 tỷ đồng so với cùng kỳ.
So sánh tỷ suất lợi nhuận của Nutifood với doanh nghiệp đầu ngành như Vinamilk, có thể thấy, Nutifood vẫn còn kém hơn khá nhiều. Tỷ suất sinh lời của Nutifood những năm qua khoảng 15%, trong khi của Vinamilk với lợi thế về quy mô đạt gần 25%.
Mặc dù vậy, nó cũng cho thấy tiềm năng của Nutifood trong tương lai, khi tỷ suất lợi nhuận của công ty hứa hẹn được cải thiện nhờ gia tăng quy mô. Hiện tại, Nutifood đã bắt tay vào việc tìm động lực mới thông qua hoạt động mở rộng danh mục sản phẩm.
Tuy nhiên, không như Vinamilk hay TH Milk tập trung vào các sản phẩm liên quan nhiều tới sữa như sữa chua, sữa tươi, sữa nước hay kem, Nutifood lại chọn cà phê hòa tan.
Hồi giữa năm nay, công ty tuyên bố mình sẽ tiến vào lĩnh vực cà phê hòa tan với sản phẩm đầu tiên là cà phê sữa đá tươi. Ông Lê Nguyên Hòa, phó chủ tịch Nutifood cho biết, doanh nghiệp này muốn đa dạng hóa tệp khách hàng của mình.
Từ ngành kinh doanh cốt lõi là sữa, NutiFood lấn sân sang ngành cà phê là muốn mở ra một kênh mới và mở rộng phân khúc thị trường. Trước mắt, cà phê sữa đá tươi sẽ nhắm vào các kênh siêu thị, bán lẻ tại Việt Nam và xuất khẩu một phần sang thị trường Mỹ.
Việc chuyển từ sữa sang cà phê hòa tan sẽ là một bài toán đầy thách thức cho Nutifood. Trước đó, Vinamilk cũng từng thử sức mình trên lĩnh vực cà phê hòa tan với thương hiệu cà phê Moment nhưng không thành công. Dù được thừa hưởng lợi thế hàng trăm nghìn điểm phân phối, nhưng cà phê Moment không để lại được nhiều dấu ấn trên thị trường và nhanh chóng chìm vào dĩ vàng chỉ vài năm sau ngày ra mắt.
