Công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) không phải là vạn năng, cần tạo ra cơ chế thực thi minh bạch, quy định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ của các bên liên quan để đạt được mục đích như kỳ vọng trong quản lý chất thải rắn.
Từ lợi ích…
Theo các chuyên gia trong ban soạn thảo Luật Bảo vệ môi trường 2020 cũng như nghị định hướng dẫn thi hành luật, công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) đem lại lợi ích toàn vẹn cho mọi đối tượng trong bức tranh tổng thể về ô nhiễm từ rác thải rắn.
Đối với doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu, thực thi EPR giúp doanh nghiệp nâng cao hình ảnh thương hiệu, thực hiện tốt trách nhiệm đối với môi trường và xã hội. Qua đó, không chỉ dễ dàng chiếm được cảm tình của người tiêu dùng, doanh nghiệp còn dễ dàng đáp ứng các tiêu chuẩn về thương mại, tận dụng lợi thế từ các hiệp định tự do thương mại thế hệ mới như CPTPP, EVFTA.
Doanh nghiệp tái chế được tiếp cận với một thị trường phế liệu dồi dào, ổn định, với những phế thải từ sản phẩm không ngừng thay đổi thiết kế theo hướng dễ thu gom, phân loại và tái chế.
Lượng rác thải giảm đi và dễ thu gom hơn cũng giúp giảm khối lượng công việc vốn đang rất quá tải đối với lực lượng công nhân vệ sinh môi trường. Trao đổi với TheLEADER, bà Nguyễn Hoàng Phượng, chuyên gia tư vấn chính sách và pháp luật cho biết, EPR còn tạo ra nguồn tài chính hỗ trợ cải thiện điều kiện làm việc và mức lương cho công nhân vệ sinh môi trường, đồng thời đa dạng hóa cơ hội nghề nghiệp cho họ khi ngành công nghiệp tái chế phát triển.
Đối với Nhà nước, EPR là cơ chế hiệu quả để san sẻ gánh nặng ngân sách chi cho hoạt động xử lý rác thải. Theo TS. Hoàng Dương Tùng, nguyên Phó cục trưởng Cục Môi trường, Bộ Tài nguyên và môi trường, phần lớn chi phí xử lý ô nhiễm đang được chi trả bởi ngân sách nhà nước, người dân hầu như không biết về mức phí đóng góp để xử lý rác thải do không phải đóng hoặc đóng một số tiền rất nhỏ.
Trên hết, EPR giúp giảm lượng rác thải phát sinh ra môi trường, giữ cho môi trường sống được sạch đẹp, trong lành, đảm bảo sức khỏe và an sinh xã hội cho cộng đồng.
…đến trách nhiệm
EPR là công cụ tiên tiến trong quản lý rác thải rắn, đã được ứng dụng thành công ở nhiều quốc gia. Tuy nhiên, với thực trạng rác thải gia tăng ngày càng nhanh ở Việt Nam, nhiều người đặt ra câu hỏi, “liệu EPR có thực sự hiệu quả”?
Với kinh nghiệm nhiều năm làm việc trong lĩnh vực môi trường, TS. Tùng khẳng định, EPR chắc chắn sẽ có vai trò quan trọng trong công tác quản lý chất thải rắn. Tuy nhiên, để phát huy vai trò ấy, cơ chế vận hành EPR cần có sự đồng bộ, bài bản và minh bạch.
Ông Tùng nhấn mạnh, điều tiên quyết để thực hiện thành công công cụ EPR là phải xác định “mục tiêu của chúng ta là gì”. Theo đó, công cụ EPR được thiết kế với hàm ý giảm thiểu rác thải, quản lý rác thải, quản lý đến tận cùng vòng đời của sản phẩm, tuy nhiên dường như một số quy định đưa ra chỉ tập trung vào “thu càng nhanh, càng nhiều tiền càng tốt”.
“Đây chính là nguyên nhân tại sao công cụ EPR thất bại 15 năm trước”, nguyên lãnh đạo Cục Môi trường cho biết.
Để công cụ EPR đi theo đúng “sứ mệnh” của mình, cần phải có lộ trình cụ thể, quy định rõ ràng trách nhiệm của tất cả các bên liên quan, không chỉ là doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu mà còn là Nhà nước, người tiêu dùng, đơn vị thu gom, tái chế, xử lý rác thải.
Các vấn đề liên quan cần được làm cụ thể, bên ngoài việc bắt buộc doanh nghiệp thu gom, tái chế và đóng góp kinh phí, còn là việc quản lý và sử dụng hiệu quả quỹ tài chính thu được, thực hiện truyền thông nâng cao nhận thức của người tiêu dùng.
Bên cạnh đó, các hoạt động thu gom, tái chế xử lý rác thải phi chính thức phải được quản lý, điều chỉnh để nâng cao hiệu quả, tuân thủ quy chuẩn chung. Thị trường sản phẩm tái chế, nguyên vật liệu thứ cấp có đầu ra ổn định, có thể là những quy định về tỷ lệ nguyên vật liệu tái chế, thứ cấp bắt buộc trong mỗi sản phẩm nhất định như đề xuất của Bộ Công thương. Các vấn đề này cần được tiến hành ngay để tạo nền móng cho công cụ EPR đi vào hiệu lực.
Thực tế, doanh nghiệp đang rất nỗ lực thực hiện trách nhiệm đối với môi trường, xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, có thể kể đến sáng kiến Mạng lưới Kinh tế tuần hoàn, Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), Việt Nam Tái chế… Điều này cho thấy nhận thức của cộng đồng doanh nghiệp về vấn nạn rác thải và vai trò của mình trong bức tranh ô nhiễm môi trường.
“Rất nhiều doanh nghiệp đang sợ, họ không sợ phải nộp tiền mà họ sợ sự thiếu minh bạch, sợ thủ tục hành chính, sợ nguy cơ hình thành cơ chế xin – cho, sợ các nhóm lợi ích”, TS. Tùng cho biết.
Tags:
Tags:
Dược liệu gắn với công nghệ cao, tạo giá trị lan tỏa là hướng đi của nhiều doanh nghiệp đồng hành với Đề án phát triển Trung tâm công nghiệp dược liệu tại Quảng Nam.
Thúc đẩy ngành công nghiệp nghiên cứu và sản xuất giống cây trồng cần sự chung tay của nhà nước, nhà trường, nhà khoa học cùng cộng đồng doanh nghiệp.
Quy hoạch hạ tầng sạc công cộng quyết định sự phát triển của doanh nghiệp xe điện, đồng thời mở ra thị trường rộng lớn và bền vững nếu hệ thống điểm sạc thuận tiện.
Việc đưa toà nhà AgriS Building vào vận hành là lời khẳng định mạnh mẽ của AgriS về chiến lược phát triển bền vững với tầm nhìn dài hạn, hiện thực hóa các cam kết xanh, hướng tới mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2035.
Khi áp lực chuyển đổi sang mô hình phát triển bền vững ngày càng gia tăng, các doanh nghiệp Việt Nam đang chủ động tiếp cận các công nghệ năng lượng xanh nhằm tối ưu hóa chi phí, giảm phát thải và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Thủ tướng yêu cầu tiếp nhận, xử lý ngay các phản ánh, kiến nghị của doanh nghiệp về việc phải trả chi phí không chính thức.
Mặc dù vẫn còn những băn khoăn, lo ngại từ cộng đồng doanh nghiệp, song giới chuyên gia cho rằng hoàn toàn có thể tin tưởng vào sự đột phá của Nghị quyết 68, cũng như cách làm luật lần này của các cơ quan quản lý nhà nước.
ACV đang lấy ý kiến về việc phân phối gần 21.200 tỷ đồng lợi nhuận chưa phân phối lũy kế đến 2023, bao gồm chia cổ tức bằng cổ phiếu gần 65%.
Theo ACBS, nếu HDBank hướng đến việc tìm kiếm cổ đông chiến lược sở hữu 15–20%, thì việc mở room ngoại lên 49% sẽ là “chìa khóa” giúp ngân hàng hiện thực hóa chiến lược tăng vốn.
VinFast hôm nay ra mắt dòng xe điện chở hàng cỡ nhỏ EC Van, hướng đến cuộc cách mạng xanh trong vận tải hàng hóa. Với tải trọng trên 600 kg cùng kích cỡ gọn gàng, khả năng vận hành linh hoạt, VinFast EC Van là lựa chọn tối ưu cho nhu cầu vận chuyển hàng quãng ngắn của các đơn vị kinh doanh, đồng thời là phương tiện sinh kế phù hợp cho kinh tế hộ gia đình.
Doanh nghiệp kỳ vọng sớm có chương trình hành động cụ thể, lộ trình rõ ràng, nhiệm vụ cụ thể và cần cơ chế phản hồi chính sách hiệu quả từ cộng đồng doanh nghiệp.
Tại CX Leader Summit 2025, hơn 300 nhà lãnh đạo doanh nghiệp và những người làm chuyên môn về trải nghiệm khách hàng sẽ bàn về cách thức xây dựng thương hiệu khác biệt.
