Shopee bóp chẹt shophouse

Phương Linh Thứ sáu, 28/03/2025 - 09:12
Nghe audio
0:00

Nhà mặt phố từng được xem là 'gà đẻ trứng vàng' nhưng đang dần mất đi sức hút do người tiêu chuyển chuyển hướng sang mua sắm trực tuyến.

Shopee lên ngôi, shophouse thất thế

Dạo một vòng quanh các khu chung cư cao tầng, các toà nhà văn phòng của Hà Nội, không khó để bắt gặp cảnh một người giao hàng bận rộn, ngồi trên vỉa hè, xung quanh là những gói hàng được xếp ngay ngắn và liên tục những cuộc điện thoại gọi khách xuống lấy đồ.

Với tốc độ giao hàng "nhanh như gió", khả năng cung cấp mọi nhu cầu của người dân, từ đồ dùng gia đình, điện tử, mỹ phẩm, đến những món hàng xa xỉ, hàng hiệu, thương mại điện tử, mà điển hình là các doanh nghiệp như Shopee, Tiki, đã thay đổi hoàn toàn thói quen mua sắm của người tiêu dùng.

Người tiêu dùng hiện nay chỉ cần vài cú nhấp chuột để "mua cả thế giới", không còn phải dạo bước trên những con phố mua sắm. Những cuộc mua hàng nhanh chóng ấy dường như đang làm chao đảo cả ngành bán lẻ truyền thống.

Trái với những điểm lấy hàng shopee vỉa hè nườm nượp người đến, kẻ đi giao nhận là tình trạng đìu hiu của hàng loạt các cửa hàng nhà phố, khối đế bán lẻ của các toà nhà chung cư, trung tâm thương mại.

Những dãy phố mua sắm từng đông đúc, nhộn nhịp, nay cũng đang dần trở nên vắng vẻ, thậm chí là trả mặt bằng hàng loạt. Tại các thành phố lớn, tình trạng mặt bằng bán lẻ bị trả lại ngày càng nhiều. Những con phố mua sắm sầm uất một thời giờ vắng lặng.

Hai năm qua, các tuyến phố trung tâm của TP.HCM chính là minh chứng rõ nhất cho thấy những thách thức lớn mà mô hình nhà phố bán lẻ đang phải đối mặt.

Tại các tuyến phố sầm uất, đắc địa ở TP.HCM, nhiều mặt bằng bị bỏ trống, khó cho thuê. Quá lâu không có khách thuê, nhiều căn nhà phố bị xuống cấp, bảng hiệu bong tróc, cửa đóng then cài.

Tại Hà Nội, nhiều mặt bằng ở tuyến phố sầm uất cũng chung cảnh bỏ trống nhiều mặt bằng do không tìm được khách thuê.

Tương tự, tại các khối đế bán lẻ tại các toà nhà chung cư, tỷ lệ lấp đầy cũng rất thấp. Tại một khu chung cư tại Long Biên, mặc dù đi vào hoạt động đã 5 năm và quy mô dân số hơn 5.000 người - không hề nhỏ, nhưng hiện một nửa khối đế bán lẻ tầng một vẫn chưa thể lấp đầy.

Ngay cả tại những đại dự án lớn, với hàng loạt các dãy shophouse (nhà mặt phố có thể mở cửa hàng) từng được quảng bá là "bất động sản dòng tiền" phía Đông Hà Nội, giúp chủ sở hữu "kiếm tiền ngay cả khi ngủ", giờ cũng trở thành gánh nặng của các nhà đầu tư.

Mô hình shophouse - từng là biểu tượng của sự phồn thịnh, là sản phẩm đầu tư hấp dẫn nhất thị trường thời điểm 5 - 7 năm trước, giờ đang mất dần sức hút. Nhiều nhà đầu tư bỏ ra cả vài triệu đô để sở hữu một căn shophouse, nhưng cho thuê chỉ được vài chục triệu mỗi tháng, thậm chí còn không có người thuê, bỏ hoang suốt nhiều năm.

Thị trường nhà phố cho thuê bão hòa, đi xuống đã khiến giấc mộng làm giàu, thu dòng tiền bền vững từ shophouse đang dần lụi tàn.

Một trong những lý do lớn nhất khiến các cửa hàng vật lý truyền thống chịu áp lực lớn trong hoạt động kinh doanh là do sự phát triển của thương mại điện tử.

Các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Lazada, TikTok đang bùng nổ với tốc độ chưa từng thấy với những lợi thế rất lớn về tính tiện lợi. Người tiêu dùng có thể mua sắm mọi lúc, mọi nơi, giao hàng tận nơi, thanh toán dễ dàng.

Các doanh nghiệp bán hàng trên các sàn thương mại điện tử cũng có lợi thế với chi phí thấp hơn, không cần chi phí thuê mặt bằng đắt đỏ như nhà phố. Mô hình này cũng dễ dàng tiếp cận lượng lớn khách hàng mà không bị giới hạn bởi vị trí địa lý.

Theo các tổ chức nghiên cứu, người Việt chi cho mua hàng online mỗi tháng trung bình 1 tỉ USD. Các ngành hàng nổi bật thu hút lượng người mua sắm online lớn là đồ điện tử, làm đẹp, thời trang, đời sống. Doanh số thương mại điện tử bán lẻ 2024 thống kê trên Shopee, TikTok Shop, Tiki và Sendo liên tục tăng trưởng mạnh qua các năm.

Đặc biệt, ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy mạnh mẽ xu hướng mua sắm trực tuyến. Người tiêu dùng ngày càng xa rời các cửa hàng truyền thống khiến hoạt động kinh doanh của các cửa hàng này càng khó khăn hơn.

Thế khó của các shophouse

Theo báo cáo của Cục Thống kê, trong tháng 2/2025, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành ước đạt 561,7 nghìn tỷ đồng, tăng 9,4% so với cùng kỳ năm trước.

Nhiều cơ hội hứa hẹn cho thị trường bán lẻ trong tương lai nhưng để các thương hiệu tận dụng được tiềm năng của thị trường Việt Nam, quan trọng là nắm bắt chính xác thị hiếu người tiêu dùng và tìm được mặt bằng hợp lý.

Báo cáo từ IFM Research cũng cho thấy, chỉ số niềm tin tiêu dùng trong năm 2025 dự kiến tăng nhẹ ở mức 4,11% (đã trừ lạm phát).

Còn theo Báo cáo của Cục thống kê (Bộ Tài Chính) cũng cho thấy, trong 2 tháng đầu năm 2025, doanh thu bán lẻ nhóm hàng vật phẩm văn hoá, giáo dục tăng 15,9%; lương thực, thực phẩm tăng 9,9%; hàng may mặc tăng 9%; đồ dùng, dụng cụ, trang thiết bị gia đình tăng 6,8%.

Điều này cho thấy bức tranh rất tích cực của thị trường tiêu dùng trong nước. Thế nhưng điều đáng chú ý là miếng bánh không chia đều cho cả phân khúc bán lẻ.

Trong khi các trung tâm thương mại vẫn có mức độ lấp đầy tốt thì các mặt bằng nhà phố, shophouse, khối đế bán lẻ của các toà chung cư lại đang ngày càng khó khăn trong việc tìm kiếm khách thuê.

Đối với các trung tâm thương mại, sự quan tâm từ phía người tiêu dùng đối với các ngành hàng thiết yếu đồng thời là động lực cho các nhãn hàng tiếp tục mở rộng, khiến công suất năm 2024 của mặt bằng bán lẻ tại TP.HCM tăng 2 điểm %, đạt 93% sau khi các khách thuê lớn như Poseidon, Galaxy Cinema, Muji, Uniqlo và Nitori mở rộng mặt bằng.

Tại Hà Nội, các tập đoàn bán lẻ quốc tế như Lotte Group và Central Retail tiếp tục mở rộng sự kiện diện trong năm 2025 vừa qua.

Trái lại, hoạt động của các nhà phố thương mại, khối đế bán lẻ của các chung cư vẫn tiếp tục ảm đạm.

Nguyên nhân được bà Từ Thị Hồng An, Giám đốc cấp cao, bộ phận cho thuê thương mại, Savills TP.HCM cho rằng, các mặt bằng nhà phố đang mất dần ưu thế đối với các thương hiệu bán lẻ, đặc biệt là các thương hiệu nước ngoài.

Theo bà An, yêu cầu của thương hiệu lớn thường rất sát sao và khắt khe đối với mặt bằng bán lẻ, không chỉ từ vị trí đắc địa, chất lượng xây dựng mà còn phải đảm bảo các yếu tố pháp lý như minh bạch về sở hữu, các hạng mục về phòng cháy chữa cháy và giấy phép hoạt động bán lẻ, trong khi các mặt bằng nhà phố thường không đáp ứng được những yêu cầu này.

Bên cạnh đó, khách thuê quốc tế cần đảm bảo tính minh bạch về pháp lý, chất lượng xây dựng, công năng hoạt động trong khi mặt bằng nhà phố rất ít có thể đáp ứng được các yêu cầu trên.

Phần lớn các shophouse, nhà phố có diện tích hẹp, thiết kế cũ, không còn phù hợp với mô hình kinh doanh hiện đại.

Đơn cử như đối với việc kinh doanh nhà hàng, quán cafe lớn, yêu cầu mặt bằng rộng, các nhà phố có diện tích 40 - 60/sàn là rất khó đáp ứng. Khách thuê nếu lựa chọn, sẽ buộc phải thuê hai căn liền nhau để đập thông mặt sàn.

Mặt khác, vị trí đỗ ô tô cũng là điểm trừ của các nhà phố cho thuê so với các trung tâm thương mại khiến khách thuê cân nhắc.

Một yếu tố khác được bà Hoàng Nguyệt Minh, Giám đốc cấp cao, bộ phận cho thuê thương mại, Savills Hà Nội chỉ ra là vấn đề về giá thuê.

Theo bà Minh, mặt bằng nhà phố tại TP. HCM và Hà Nội đang mất dần “ưu thế” do mức giá thuê bị đẩy lên quá cao, tiến độ thanh toán tiền thuê tương đối khắt khe. Phần lớn các chủ nhà đều kỳ vọng giá thuê cao, kèm theo các điều khoản thanh toán lên tới 6 tháng, thậm chí thanh toán theo năm.

Điều này gây nhiều khó khăn cho các doanh nghiệp, đặc biệt những ngành cần tối ưu quá dòng vốn lưu động trong hoạt động kinh doanh.

Nhiều tuyến phố của Việt Nam có mức giá thuê nhà phố ở mức cao so với khu vực và thế giới. Đơn cử như mới đây, báo cáo của Cushman & Wakefield tiếp tục đưa đường Đồng Khởi (quận 1, TP. HCM) vào nhóm có giá thuê mặt bằng cao nhất Việt Nam và xếp hạng 14 toàn cầu.

Theo đơn vị này, giá thuê mặt bằng tại Đồng Khởi đạt 330USD/m2/tháng (tương đương khoảng 8 triệu đồng/m2/tháng), tăng 32% so với trước dịch Covid-19.

Thời gian gần đây, mặc dù tình trạng cho thuê gặp khó, nhưng giá thuê vẫn không có xu hướng giảm. Lý do là giá bất động sản tại trung tâm các thành phố lớn đã tăng mạnh trong thời gian vừa qua, khiến các chủ nhà kỳ vọng giá thuê sẽ tiếp tục tăng mạnh.

Điều này đã khiến các nhà phố cho thuê vốn đã khó tìm khách thuê phù hợp lại càng khó cho thuê.

Theo bà Minh, xu hướng này có thể nhìn thấy rõ ràng đối với các dịch vụ ăn uống. Trước đây các nhãn hàng F&B thường chuộng kinh doanh tại mặt phố lớn, nhưng hiện tại để tối ưu hóa dòng vốn lưu động nhằm cải tổ hoạt động kinh doanh, các nhãn hàng này đã lựa chọn trung tâm thương mại bởi có thể linh động trong thanh toán hơn, thậm chí có thể cân nhắc tới mô hình chia sẻ doanh thu.

Hướng đi cho doanh nghiệp trên thương mại điện tử

Hướng đi cho doanh nghiệp trên thương mại điện tử

Tiêu điểm -  5 tháng
Bối cảnh thương mại điện tử đang cho thấy hành vi tiêu dùng trực tuyến thay đổi đáng kể, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có chiến lược mới.
Hướng đi cho doanh nghiệp trên thương mại điện tử

Hướng đi cho doanh nghiệp trên thương mại điện tử

Tiêu điểm -  5 tháng
Bối cảnh thương mại điện tử đang cho thấy hành vi tiêu dùng trực tuyến thay đổi đáng kể, đòi hỏi các doanh nghiệp phải có chiến lược mới.
Thị trường bán lẻ đối diện nhiều thách thức

Thị trường bán lẻ đối diện nhiều thách thức

Bất động sản -  5 tháng

Người tiêu dùng ngày càng nhạy cảm với giá, xu hướng thương mại điện tử đang là các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển của thị trường bán lẻ trong năm 2025.

Ngành bán lẻ vẫn là 'thỏi nam châm' hút vốn ngoại

Ngành bán lẻ vẫn là 'thỏi nam châm' hút vốn ngoại

Tài chính -  7 tháng

VPBankS cho biết, doanh số bán lẻ 10 tháng đầu năm đã đạt 5,25 triệu tỷ đồng, tăng 8,5% so với cùng kỳ, bất chấp nhiều khó khăn, thách thức.

Bất động sản nhà ở, bán lẻ hút vốn ngoại

Bất động sản nhà ở, bán lẻ hút vốn ngoại

Tiêu điểm -  9 tháng

Bán lẻ, nhà ở và nghỉ dưỡng là các lĩnh vực thu hút mạnh dòng tiền của các nhà đầu tư nước ngoài vào bất động sản Việt Nam thời gian gần đây.

Cen Land và hệ sinh thái an cư - an sinh bền vững

Cen Land và hệ sinh thái an cư - an sinh bền vững

Bất động sản -  2 giờ

Là thương hiệu nổi tiếng trong lĩnh vực môi giới bất động sản, song khác với các công ty môi giới đơn thuần, Cen Land mang trong mình một sứ mệnh khác biệt: “giải quyết” các vấn đề của thị trường và xã hội, xây dựng hệ sinh thái “an cư – an sinh”, góp phần “chuyển động bất động sản”, tạo công ăn việc làm cho lực lượng lao động trẻ.

Nghị định 105: Thách thức lớn với phòng cháy chung cư?

Nghị định 105: Thách thức lớn với phòng cháy chung cư?

Bất động sản -  2 ngày

Nghị định 105 cùng các quy định phòng cháy chữa cháy liên tục siết chặt đòi hỏi các chủ đầu tư, tư vấn thiết kế và quản lý vận hành sớm áp dụng vào thực tiễn nhằm đảm bảo an toàn cho cư dân.

Vì sao càng chờ giảm, giá nhà càng leo thang?

Vì sao càng chờ giảm, giá nhà càng leo thang?

Bất động sản -  2 ngày

Giữa lúc người dân mòn mỏi chờ đợi, Chính phủ quyết liệt vào cuộc tìm giải pháp "hạ nhiệt", giá bất động sản vẫn tăng không ngừng. Phải chăng, đã đến lúc cả thị trường cần một tư duy mới về giá nhà?

Kick off T&T City Millennia: Khởi động hành trình 'Khai mở kỷ nguyên, khơi nguồn thịnh vượng'

Kick off T&T City Millennia: Khởi động hành trình 'Khai mở kỷ nguyên, khơi nguồn thịnh vượng'

Bất động sản -  4 ngày

T&T Homes (thành viên của Tập đoàn T&T Group) sẽ tổ chức lễ kick off dự án T&T City Millennia ngày 14/8 với chủ đề “Khai mở kỷ nguyên – Khởi nguồn thịnh vượng”. Đây là sự kiện ra quân được mong đợi nhất thị trường bất động sản phía Nam trong nửa cuối năm 2025 với dự án đại đô thị quy mô lớn, đẳng cấp và hiện đại.

Làn sóng đại dự án 'kích nổ' nguồn cung biệt thự, liền kề

Làn sóng đại dự án 'kích nổ' nguồn cung biệt thự, liền kề

Bất động sản -  6 ngày

Hàng loạt các đại dự án khu đô thị bùng nổ trên khắp cả nước đã khiến nguồn cung nhà ở thấp tầng trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng vọt.

Nguy cơ mất nhân sự vì trì hoãn tăng lương

Nguy cơ mất nhân sự vì trì hoãn tăng lương

Diễn đàn quản trị -  2 giờ

Nhiều người lao động cho biết đang chủ động tìm việc mới vì không nhận được mức tăng lương kỳ vọng.

AI mở lối hiện thực hóa ESG

AI mở lối hiện thực hóa ESG

Phát triển bền vững -  2 giờ

Ứng dụng AI gắn với quản trị dữ liệu chuẩn xác đang chứng minh ESG hoàn toàn có thể vận hành minh bạch, liên tục và mang lại giá trị bền vững cho doanh nghiệp.

Kinh tế tư nhân trước bước ngoặt lịch sử

Kinh tế tư nhân trước bước ngoặt lịch sử

Leader talk -  2 giờ

Từ hành trình thoát khỏi sự ràng buộc tư tưởng, đến kỷ nguyên vươn mình.

MSB tăng tốc rong hành trình kiến tạo giá trị bền vững

MSB tăng tốc rong hành trình kiến tạo giá trị bền vững

Tài chính -  2 giờ

Khi ngân hàng thương mại không chỉ đặt mục tiêu lợi nhuận mà còn chú trọng đến tác động tích cực đối với môi trường, cộng đồng và thế hệ tương lai, thì ngân hàng đó đã vượt qua vai trò tài chính truyền thống, trở thành nhân tố chủ đạo trong việc kiến tạo hệ sinh thái tài chính xanh, hướng tới phát triển bền vững.

Cen Land và hệ sinh thái an cư - an sinh bền vững

Cen Land và hệ sinh thái an cư - an sinh bền vững

Bất động sản -  2 giờ

Là thương hiệu nổi tiếng trong lĩnh vực môi giới bất động sản, song khác với các công ty môi giới đơn thuần, Cen Land mang trong mình một sứ mệnh khác biệt: “giải quyết” các vấn đề của thị trường và xã hội, xây dựng hệ sinh thái “an cư – an sinh”, góp phần “chuyển động bất động sản”, tạo công ăn việc làm cho lực lượng lao động trẻ.

Mục tiêu xuất khẩu rau quả có thể gặp khó vì thuế quan của Mỹ

Mục tiêu xuất khẩu rau quả có thể gặp khó vì thuế quan của Mỹ

Tiêu điểm -  2 giờ

Các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam đang chủ động tìm cách thích ứng với mức thuế mới từ Mỹ.

COO Kyros Ventures: Các dự án tài sản số của Việt Nam vẫn mang tư duy ngắn hạn

COO Kyros Ventures: Các dự án tài sản số của Việt Nam vẫn mang tư duy ngắn hạn

Leader talk -  2 giờ

Bà Jenny Nguyễn cho rằng, nhiều đội ngũ có xu hướng "làm theo xu hướng", tức là tạo ra sản phẩm để bắt kịp một con sóng nào đó trên thị trường, thu lợi nhanh, thay vì xây dựng một sản phẩm có giá trị bền vững.