VDSC: ‘Dấu hiệu lạ’ của trái phiếu Chính phủ

Trong quý 2/2019, Kho bạc Nhà nước huy động thành công 35,6 nghỉn tỷ đồng, rất thấp so với kế hoạch phát hành 80 nghìn tỷ đồng đặt ra trước đó. Tính chung 6 tháng đầu năm, Kho bạc huy động được 105 nghìn tỷ đồng, tương đương 70% kế hoạch.

Công ty chứng khoán Rồng Việt (VDSC) ghi nhận “dấu hiệu lạ” của trái phiếu Chính phủ khi giá trị gọi thầu giảm mạnh và đi ngược so với kế hoạch phát hành trong quý 2/2019.

Theo VDSC, kết quả trúng thầu thấp chịu ảnh hưởng bởi việc Kho bạc đã chủ động giảm quy mô gọi thầu trong suốt quý 2 vừa qua. Tỷ lệ giá trị gọi thầu/kế hoạch phát hành chỉ đạt 0,6 lần, mức thấp nhất trong 3 năm trở lại đây. Lần gần nhất tỷ lệ này giảm xuống dưới ngưỡng 1 là thời điểm quý 3/2017, đạt 0,8 lần.

VDSC cho rằng, vấn đề nằm ở tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chậm chạp dẫn đến ứ đọng vốn trái phiếu Chính phủ trong hệ thống ngân hàng thương mại.

Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê (TCTK), tăng trưởng vốn đầu tư khu vực nhà nước trong 6 tháng 2019 chỉ đạt 2,1% YoY, mức thấp nhất trong các năm trở lại đây.

Vốn đầu tư từ nguồn trái phiếu Chính phủ giảm 14% so với cùng kỳ năm ngoái trong khi nguồn vốn đầu tư từ Ngân sách Nhà nước, chiếm tỷ trọng cao nhất, chỉ tăng 3,7%.

Mới đây, Quốc hội đã phê duyệt Luật đầu tư công (sửa đổi) nhằm giải quyết những điểm nghẽn trong quá trình thực thi và kỳ vọng sẽ thúc đẩy các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng trọng điểm. Trong quý 3/2019, 3/11 đoạn trong Dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam sẽ được khởi công. Những động thái này được kỳ vọng sẽ giúp giải ngân vốn đầu tư công tích cực hơn kể từ năm 2020.

Mặt khác, tình hình thu chi ngân sách Nhà nước trong 6 tháng đầu năm 2019 cũng giảm sức ép vay nợ thông qua phát hành Trái phiếu Chính phủ.

Nửa đầu năm, tổng thu ngân sách Nhà nước đạt 660,6 tỷ VNĐ trong khi tổng chi chỉ ở mức 612,5 tỷ VNĐ. Trong bối cảnh nguồn vốn trái phiếu ứ đọng còn nhiều và kết quả thặng dư ngân sách trong 6 tháng 2019, việc chủ động giảm phát hành mới sẽ giúp hạn chế sức ép tăng lãi suất trái phiếu.

Trong 6 tháng đầu năm, kết quả phát hành trái phiếu chính phủ đối với 2 kỳ hạn 5 năm và 7 năm không ổn định và không đạt kế hoạch đặt ra. Điều này cho thấy mức lãi suất 3,70%/năm và 4,05%/năm, lần lượt, đều đã ở mức đáy và khó có thể hấp dẫn nhà đầu tư.

Riêng quý 2/2019, Kho Bạc Nhà nước cũng chủ động giảm gọi thầu các kỳ hạn này nhằm tránh tạo áp lực lên lợi tức. Thay vào đó, các gói thầu tập trung hơn vào kỳ hạn 10 năm và 15 năm.

Ngoài ra, việc giảm phát hành Trái phiếu Chính phủ cũng hạn chế sự phân tán dòng vốn trong bối cảnh nguồn huy động từ phía ngân hàng, nhà đầu tư lớn đối với sản phẩm trái phiếu chính phủ đang tăng chậm hơn so với cùng kỳ.

Tính đến 18/6, tăng trưởng huy động chỉ đạt 6,1%, thấp hơn mức 7,8% của cùng kì năm trước còn tăng trưởng cung tiền ở mức 6,1% (cùng kì 2018 là 8,0%). Trong khi đó, tăng trưởng tín dụng đạt 6,2%, cao hơn mức 6,1% cùng kì 2018.

Đáng chú ý, VDSC cho biết đã ghi nhận những thay đổi đột ngột trên thị trường liên ngân hàng và thị trường mở trong tuần qua theo hướng thiếu hụt thanh khoản. Trên thị trường liên ngân hàng, lãi suất qua đêm tăng nhanh, mạnh lên trên ngưỡng 4% trong khi khối lượng cho vay ra cũng đạt đỉnh ở mức 90 nghìn tỷ đồng/phiên so với mức trung bình 50 nghìn tỉ đồng /phiên.

Bên cạnh đó, NHNN cũng đẩy mạnh bơm ròng thông qua thị trường mở với tổng giá trị đạt 46 nghìn tỉ đồng trong tuần qua, đây là mức bơm ròng liên tục và cao nhất kể từ quí 3/2018.