World Bank (Ngân hàng Thế giới) trong cập nhật mới nhất lưu ý rằng cả hai động lực tăng trưởng là xuất khẩu và nhu cầu trong nước của Việt Nam đều đang chững lại.
Cụ thể, nhu cầu bên ngoài yếu đi gây ảnh hưởng đến xuất khẩu. Trong khi đó, tiêu dùng hậu covid dường như cũng phục hồi chậm lại. Ngoài ra, điều kiện huy động tài chính bị thắt chặt hơn và lạm phát gia tăng có thể ảnh hưởng đến nhu cầu trong nước trong thời gian tới.
Đồng USD yếu đi trong tháng 11 giúp giảm nhẹ áp lực đối với tỷ giá. “Do điều kiện huy động tài chính trên toàn cầu bị thắt chặt và nhu cầu bên ngoài yếu đi, cơ quan quản lý tiền tệ của Việt Nam có thể cân nhắc cho phép tỷ giá được linh hoạt hơn nữa, nhằm ứng phó với những cú sốc bên ngoài”, World Bankkhuyến nghị.
Chính sách này có thể được bổ sung bằng cách sử dụng sáng suốt lãi suất tham chiếu, và sử dụng thận trọng can thiệp tỷ giá trực tiếp nhằm bảo vệ dự trữ ngoại hối.
Tổ chức này cũng lưu ý rằng phối hợp chính sách tài khóa và tiền tệ là điều kiện quan trọng để duy trì ổn định giá cả, trong bối cảnh lạm phát cơ bản trong nước gia tăng.
Không chỉ vậy, chiến lược chi tiêu thận trọng hơn và tập trung hơn vào đúng ưu tiên nhằm đảm bảo đầu tư cho vốn con người, hạ tầng xanh và thích ứng khí hậu sẽ giúp nâng cao khả năng chống chịu và tiềm năng của nền kinh tế.
Nhìn lại tháng 11, dữ liệu cho thấy do sức cầu bên ngoài yếu hơn, tăng trưởng sản xuất công nghiệp giảm còn 5,3% trong tháng 11 (so cùng kỳ năm trước), thấp nhất kể từ tháng 02/2022. Chỉ số PMI trong lĩnh vực chế biến chế tạo lần đầu tiên bị trượt về vùng suy giảm (thấp hơn mốc 50 điểm) kể từ tháng 10/2021.
Trong khi đó, doanh số bán lẻ vẫn ở mức cao, nhưng tốc độ tăng đang giảm dần.
Đồng quan điểm, HSBC trong phân tích gần đây chỉ ra rằng sau hơn hai năm thương mại bùng nổ, giai đoạn “chững lại” đã đến. Các đơn hàng toàn cầu giảm mạnh, ảnh hưởng đến các nhà xuất khẩu châu Á. Việt Nam cũng không ngoại lệ và thuộc diện “đứng mũi chịu sào” xét về mức độ bị tác động.
Trong tháng 11, lần đầu tiên trong vòng hai năm, Việt Nam chứng kiến mức sụt giảm đáng kể so với cùng kỳ năm trước trong tăng trưởng xuất khẩu, suy giảm ở tất cả các lĩnh vực. Cụ thể, lĩnh vực điện tử và dệt may/da giày – hai trụ cột xuất khẩu của Việt Nam, đã giảm tốc do nhu cầu “hạ nhiệt” ở các nước phương Tây.
Tại Mỹ, xuất khẩu của Việt Nam trong hai lĩnh vực, bao gồm máy móc và thiết bị, bên cạnh sản phẩm gỗ đã bắt đầu đi xuống.
HSBC lưu ý rằng bên cạnh những rủi ro ảnh hưởng đến tăng trưởng ngày một gia tăng, lạm phát gia tăng cũng là một vấn đề cần lưu tâm. Lạm phát toàn phần trong tháng 11 tăng 0,4% so với tháng trước, tương đương mức 4,4% so với cùng kỳ năm trước.
Mặc dù vậy, khác với các nước láng giềng trong khu vực, Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng thiếu năng lượng, tạo áp lực tăng lạm phát toàn phần. Không chỉ giá xăng đã được điều chỉnh tăng lên, mà chi phí nguyên liệu đầu vào cũng tăng trên diện rộng.
“Cộng thêm hiệu ứng cơ sở không thuận lợi, chúng tôi dự báo áp lực lạm phát sẽ còn tăng trong vài quý tới, khiến NHNN nhiều khả năng phải tiếp tục có những biện pháp tiền tệ để “hãm phanh”, HSBC nhận định.
