Theo báo cáo mới đây của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản Việt Nam (Vasep), trước thời điểm Bộ Thương mại Mỹ (DOC) công bố kết luận chính thức của đợt rà soát thuế chống bán phá giá lần thứ 14 (POR14) cho giai đoạn từ ngày 1/8/2016 -31/7/2017 đối với sản phẩm cá tra, basa của Việt Nam, xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ giảm.
Như vậy, lần đầu tiên sau 3 năm, giá trị XK cá tra sang Trung Quốc - Hồng Kông và Mỹ đều giảm so với cùng kỳ năm trước.
Tính đến hết tháng 3/2019, tổng giá trị xuất khẩu cá tra đạt 472,2 triệu USD, tăng 7,8% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, trong thời gian này, mức tăng trưởng dương này đạt được là nhờ mức tăng tại EU, ASEAN, Mexico và một số thị trường đơn lẻ khác.
Trong tháng 3/2019, giá trị xuất khẩu cá tra sang Trung Quốc - Hồng Kông đạt 39,47 triệu USD, giảm 12,9% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 3 tháng đầu năm nay, xuất khẩu cá tra sang thị trường này đạt 99,3 triệu USD, giảm 1,8% so với cùng kỳ năm 2018.
Tuy nhiên, theo đánh giá của các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra, xuất khẩu cá tra sang thị trường Trung Quốc còn rất nhiều tiềm năng do nhu cầu tiêu thụ lớn, thị trường láng giềng thuận lợi trong hoạt động giao thương và nhập khẩu đa dạng sản phẩm.
Tuy nhiên, thị trường này ẩn chứa nhiều rủi ro như cùng với Indonesia, Trung Quốc cũng đang tích cực nuôi thử nghiệm cá tra thịt đỏ tại một số vùng để trước mắt phục vụ thị trường nội địa, thêm nữa, tăng sản lượng xuất khẩu cá tra bên cạnh sản phẩm cá rô phi tại thị trường Mỹ.
Với thị trường Mỹ, 2 tháng (tháng 2 và 3/2019) giá trị xuất khẩu sang thị trường này giảm lần lượt 22,8% và 44,4%. Do đột ngột giảm mạnh nên Mỹ vốn được dự báo trở lại thị trường xuất khẩu hàng đầu của doanh nghiệp cá tra Việt Nam đã tụt xuống vị trí thứ 3 (sau EU) đạt 71,16 triệu USD, giảm 5% so với cùng kỳ năm 2018, chiếm 15,1% tổng giá trị xuất khẩu cá tra trong quý 1/2019.
Ngược lại với Trung Quốc - Hồng Kông và Mỹ, quý đầu năm nay, xuất khẩu cá tra sang EU khả quan. Nhờ đó, EU vượt Mỹ trong 2 tháng xuất khẩu và đạt tổng giá trị xuất khẩu là 71,88 triệu USD, tăng 42,4% so với cùng kỳ.
Trong đó, riêng 4 thị trường đơn lẻ lớn nhất trong khối là Hà Lan, Anh, Đức, Bỉ tăng trưởng lần lượt 29%; 53%; 67% và 87% so với 3 tháng đầu năm 2018. VASEP cho rằng đây là mức tăng tích cực trong nhiều năm trở lại đây và là tín hiệu tốt cho các nhà xuất khẩu cá tra Việt Nam sang thị trường này.
Trong quý 1/2019, xuất khẩu cá tra sang thị trường ASEAN, trong đó 3 thị trường lớn nhất là Thái Lan, Philippines và Malaysia tăng trưởng tốt. Tính đến hết tháng 3/2019, xuất khẩu cá tra sang ASEAN đạt 55,17 triệu USD, tăng 18% so với cùng kỳ.
Riêng giá trị xuất khẩu sang Thái Lan tăng 6,5%; Philippines tăng 40,6% và Malaysia tăng 70,9%. Đáng chú ý là, trong thời gian này, thị trường Malaysia là "ngôi sao mới nổi" tại khu vực ASEAN, riêng trong tháng 3/2019, giá trị xuất khẩu cá tra sang Malaysia đạt 5,51 triệu USD, tăng 119% so với cùng kỳ năm trước. Đây là thị trường đáng lưu tâm trong đầu năm nay tại khu vực ASEAN.
Mexico cũng là "điểm đến" thu hút cho doanh nghiệp cá tra trong quý đầu năm nay, tính tới hết tháng 3/2019, giá trị xuất khẩu sang Mexico đạt 34,15 triệu USD, tăng 39,6% so với cùng kỳ năm 2018.
Ba thị trường xuất khẩu được coi là tiềm năng là Brazil, Colombia và UAE trong 3 tháng đầu năm nay giá trị lại giảm lần lượt 17,2%; 36,5% và 4,9% so với cùng kỳ năm 2018.
Dự kiến, trong tháng 4/2019, Mỹ sẽ công bố kết quả cuối cùng mức thuế chống bán phá giá trong POR4 cho sản phẩm cá tra, basa Việt Nam nhập khẩu vào Mỹ. Kết quả này dự báo sẽ có ảnh hưởng không nhỏ tới diễn biến xuất khẩu của cá tra trong thời gian tới.
Ngành cá tra đặt mục tiêu xuất khẩu năm nay đạt 2,4 tỷ USD.
