Bất động sản mất hút trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp quí I

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) quý I năm nay rơi vào trạng thái trầm lắng, với tổng giá trị phát hành mới chỉ đạt 22,8 nghìn tỷ đồng, giảm mạnh 85,6% so với quý trước, theo dữ liệu của FiinGroup.

Trong bối cảnh các quy định khắt khe từ Luật Chứng khoán sửa đổi 2024 và Thông tư 76 siết chặt hoạt động phát hành, ngành chứng khoán trở thành điểm sáng duy nhất trong nhóm phi ngân hàng, chiếm toàn bộ giá trị huy động vốn qua kênh trái phiếu.

Trong khi đó, các ngân hàng, với sức mạnh tài chính và uy tín, vẫn là động lực chính thúc đẩy thị trường TPDN.

Điểm sáng trên thị trường sơ cấp

Ngành chứng khoán ghi nhận tổng giá trị phát hành TPDN đạt 5,8 nghìn tỷ đồng trong ba tháng đầu năm, chiếm trọn hoạt động phát hành của nhóm phi ngân hàng.

Các đợt phát hành đáng chú ý bao gồm trái phiếu công chúng từ Chứng khoán DNSE và Chứng khoán VPS với tổng cộng 5 nghìn tỷ đồng, cùng lô trái phiếu riêng lẻ 500 tỷ đồng từ Chứng khoán Rồng Việt.

Với kỳ hạn ngắn 1-2 năm và lãi suất bình quân 8,3%/năm, các trái phiếu này phản ánh nhu cầu vốn ngắn hạn của ngành trong bối cảnh thị trường biến động.

Sự vắng bóng hoàn toàn của các ngành phi ngân hàng khác, đặc biệt là bất động sản vốn từng chiếm tỷ trọng lớn trong các kỳ trước – cho thấy tác động mạnh mẽ của các quy định mới, khiến các doanh nghiệp bất động sản khó khăn trong việc huy động vốn qua kênh này.

Trong khi đó, các ngân hàng tiếp tục thống trị thị trường với giá trị phát hành mới đạt 17 nghìn tỷ đồng, tăng 235,7% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong tháng 3, có tới 88,4% giá trị phát hành mới đến từ các đợt phát hành công chúng, chủ yếu từ HD Bank, LP Bank, MB, ACB, với lãi suất coupon bình quân tăng lên 7%/năm, cao hơn mức 4-6%/năm trước đây.

Áp lực thanh toán trên thị trường thứ cấp

Tổng giá trị TPDN đang lưu hành cuối tháng 3/2025 đạt 1,25 triệu tỷ đồng, giảm nhẹ 0,3% so với tháng trước, đánh dấu tháng giảm thứ tư liên tiếp.

Trái phiếu phát hành công chúng tăng trưởng mạnh 10,4%, chiếm 12,1% tổng giá trị lưu hành, tương đương 151,8 nghìn tỷ đồng, trong khi trái phiếu riêng lẻ chiếm 87,9% nhưng giảm 1,6%. Ngân hàng và bất động sản tiếp tục chi phối 74% giá trị lưu hành.

Hoạt động mua lại TPDN trước hạn trong tháng 3 đạt gần 8 nghìn tỷ đồng, tăng gấp đôi so với tháng trước, chủ yếu từ nhóm phi ngân hàng, đặc biệt là ngành năng lượng tái tạo.

Các doanh nghiệp như CN Năng lượng Ninh Thuận và Điện gió Hòa Đông 2 tích cực mua lại trái phiếu, giúp giảm áp lực đáo hạn. Lũy kế quýI1, tổng giá trị mua lại đạt 26,4 nghìn tỷ đồng, giảm nhẹ 7,6% so với cùng kỳ do sự sụt giảm từ nhóm ngân hàng.

Về thanh toán, các tổ chức phát hành đã chi 36,8 nghìn tỷ đồng gốc và lãi từ đầu năm, với 18,7 nghìn tỷ đồng trong tháng 3. Dòng tiền thanh toán dự kiến tăng lên 49,8 nghìn tỷ đồng trong quý 2 và đạt đỉnh 113,3 nghìn tỷ đồng trong quý III/2025.

Tháng 5/2025, áp lực thanh toán gốc của nhóm phi ngân hàng ước tính 11,4 nghìn tỷ đồng, tập trung vào bất động sản (3,5 nghìn tỷ đồng) và bán lẻ (3 nghìn tỷ đồng). Một số trường hợp vi phạm nghĩa vụ thanh toán đã xuất hiện, như Tập đoàn Tracodi và R&H.

Thị trường TPDN thứ cấp bứt phá trong tháng 3 với tổng giá trị giao dịch 126,6 nghìn tỷ đồng, tăng 50% so với tháng trước và 29% so với cùng kỳ.

Trái phiếu ngân hàng và bất động sản chiếm 82,2% tổng giá trị giao dịch, chủ yếu ở kỳ hạn 1-3 năm. Ngành du lịch và giải trí cũng sôi động với 10,7 nghìn tỷ đồng, tăng 60% so với tháng trước.