Nguy cơ phá sản cận kề
Khảo sát của Hội môi giới Bất động sản Việt Nam (VARs) tại hơn 500 đơn vị sàn giao dịch bất động sản, hơn 75.000 nhà môi giới (chiếm khoảng 1/3 tổng số sàn giao dịch trên cả nước) cho thấy, ảnh hưởng của Covid-19 đến các doanh nghiệp là vô cùng nặng nề.
Có tới 28% số sàn giao dịch có nguy cơ giải thể, phá sản, 32% đang phải nỗ lực chống đỡ để duy trì, rất cần sự hỗ trợ của chính sách vĩ mô, cộng đồng; 40% còn khả năng chống đỡ nhưng không cao.
Theo VARs, nếu phải duy trì thêm một, hai tháng nữa để chống dịch thì tỷ lệ các sàn giao dịch có nguy cơ phá sản sẽ tiếp tục tăng cao hơn nữa. Hiện tại đã có tới hơn 80% sàn giao dịch không có doanh thu hoặc doanh thu rất thấp. 78% sàn giao dịch phải thực hiện cắt giảm nhân sự hoặc cho tạm nghỉ việc không lương.
45% lao động trong số các sàn giao dịch thực hiện cắt giảm không còn thu nhập (tương đương khoảng 26.325/75.000 lao động làm việc tại 500 sàn giao dịch). Số còn lại tuy được hưởng lương nhưng cũng chủ yếu là hưởng lương cơ bản, phụ cấp nghỉ dịch, hoặc hưởng 50% lương do thực hiện làm luân phiên. Hiện 28% sàn đã không còn quỹ lương để trả cho người lao động.
Đáng nói, trong bối cảnh tình hình kinh doanh gần như đóng băng, doanh thu sụt giảm, thậm chí không có nguồn thu nhưng có tới hơn 70% sàn giao dịch không được giảm chi phí thuê mặt bằng. Thậm chí, nhiều sàn phải đóng cửa, tạm dừng hoạt động để chống dịch cũng không được giảm chi phí này.
Bên cạnh đó, có tới 89% sàn không được hưởng chính sách cho vay ưu đãi từ ngân hàng chính sách để trả lương ngừng việc, trả lương phục hồi sản xuất kinh doanh. Mặt khác, sự hỗ trợ từ các ngân hàng, tình hình thụ hưởng chính sách hỗ trợ từ nhà nước đối với doanh nghiệp cũng rất hạn chế.
Khảo sát của Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cho thấy, có tới 75% sàn không được hưởng chính sách về gia hạn thời hạn nộp thuế và giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.
89% không được thụ hưởng chính sách về hỗ trợ đào tạo duy trì việc làm cho người lao động và 85% không được thụ hưởng chính sách về dừng đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Phần lớn nguyên nhân khiến các doanh nghiệp không được hưởng theo chính sách hỗ trợ của nhà nước được các đơn vị đưa ra là do không được hướng dẫn nhận hỗ trợ (chiếm 47% doanh nghiệp) và 25% doanh nghiệp không được tiếp nhận hồ sơ xin hỗ trợ.
Với những khó khăn rất lớn do dịch bệnh mang lại, mặc dù các doanh nghiệp đã chủ động, linh hoạt, thay đổi phương án kinh doanh về thích ứng, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong bán hàng nhưng chừng ấy là không đủ để vượt khó. Đặc biệt là đối với các sàn giao dịch có quy mô vừa và nhỏ, có nguồn lực tài chính thấp, sử dụng nguồn vốn vay ngân hàng.
Bốn vấn đề khó khăn nhất của các sàn giao dịch bất động sản hiện nay được VARs chỉ ra gồm: Một là, chi phí duy trì doanh nghiệp không hề được giảm trong thời gian bị ảnh hưởng bởi Covid-19 trong khi doanh nghiệp không có nguồn thu đã tạo áp lực rất lớn cho doanh nghiệp.
Hai là, rủi ro cho doanh nghiệp trong việc bồi thường hợp đồng hoặc liên đới chịu trách nhiệm hoặc rủi ro mất tiền cọc, bị phạt do không thực hiện đúng cam kết tiến độ trong dịch bệnh.
Ba là, khả năng doanh nghiệp bị phạt, bị xử lý vì đến hạn mà không có tiền thể nộp thuế, không có tiền nộp bảo hiểm xã hội do không có nguồn thu.
Bốn là, doanh nghiệp bị chủ cho thuê mặt bằng đòi mặt bằng trước hạn, cắt nước, cắt điện… do chậm thanh toán, không có tiền thanh toán.
Đề xuất chính sách hỗ trợ từ Chính phủ
Trước thực trạng khó khăn của các sàn giao dịch bất động sản, Hội Môi giới bất động sản Việt Nam đã có văn bản đề nghị Bộ Xây dựng và các ban ngành liên quan quan tâm xem xét, trình Chính Phủ điều chỉnh chính sách vĩ mô để kịp thời hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh dịch vụ bất động sản, nhà môi giới bất động sản gặp khó khăn bởi dịch Covid-19.
Theo đó, thứ nhất, hội kiến nghị nhóm ngành bất động sản trong đó có ngành dịch vụ môi giới bất động sản cần được xác định là nhóm ngành được hưởng đầy đủ các chính sách hỗ trợ từ chính sách của nhà nước.
Thứ hai, các sàn giao dịch cần được hoãn, giãn thời hạn nộp các khoản thuế phải nộp, các khoản bảo hiểm xã hội, các nghĩa vụ khác đối với nhà nước để doanh nghiệp có nguồn tiền hỗ trợ lao động cũng như đồng hành cùng với chính quyền trong chống dịch.
Cụ thể là bổ sung ngành kinh doanh bất động sản vào “Điều 2. Đối tượng áp dụng” trong Nghị định 52/2021/NĐ-CP ngày 19/4/2021 về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021 của Chính Phủ.
Thứ ba, Chính phủ cần sớm ban hành Nghị quyết về miễn, giảm thuế hỗ trợ người dân, doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi Covid-19. Trong đó, giảm 50% thuế thu nhập cho doanh nghiệp sàn giao dịch bất động sản có phát sinh từ tháng 5 đến hết năm 2021 để có điều kiện sớm phục hồi sản xuất kinh doanh.
Thứ tư, kiến nghị Chính phủ cần có chính sách để các ngân hàng giảm tiến độ trả nợ, điều chỉnh lãi suất hợp lý, giúp doanh nghiệp giảm bớt áp lực cho phí và chống đỡ khó khăn trong thời gian bị ảnh hưởng bởi Covid 19.
Thứ năm, các cơ quan nhà nước cần thúc đẩy mạnh hơn, nhanh hơn chương trình điều chỉnh tháo gỡ vướng mắc trong quy trình pháp luật đối với thủ tục đầu tư nhằm cải thiện giải quyết thủ tục hành chính các dự án đầu tư bất động sản làm tăng nguồn cung cho thị trường và kích thích hoạt động đầu tư cho toàn xã hội.
Ngoài ra, để đồng hành, hỗ trợ các sàn giao dịch, nhà môi giới bất động sản. Hội Môi giới bất động sản Việt Nam cũng đề nghị các chủ đầu tư dự án hỗ trợ, tạo điều kiện, không phạt hợp đồng nếu các sàn không thực hiện đúng cam kết tiến độ bán hàng do thực hiện giãn cách xã hội.
Các chủ dự án cần sớm thanh toán hoặc ít nhất là thanh toán một phần phí môi giới, không nợ phí môi giới của các sàn giao dịch đề các sàn có nguồn kinh phí duy trì hoạt động.
Bên cạnh đó, Hội Môi giới bất động sản cũng đề nghị các đơn vị, cá nhân cho thuê mặt bằng hãy vì tinh thần tương thân tương ái, đồng cảm với những khó khăn của đối tác, hỗ trợ thiết thực bằng việc hỗ trợ một phần tiền nhà, giãn nộp tiền thuê cho các đơn vị trong thời gian phải thực hiện giãn cách xã hội.
