Phát triển bền vững

Diện mạo miền Tây đến năm 2030, tầm nhìn 2050

Phạm Sơn Thứ sáu, 26/11/2021 - 16:03

Quy hoạch vùng đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn 2050 sẽ là quy hoạch tổng thế vùng dài hạn đầu tiên của Việt Nam, với trọng tâm cốt lõi là quản lý thách thức và tạo ra giá trị.

Kinh tế gắn với văn hóa, sinh thái là hướng đi của miền Tây.

Trong đó, quản lý thách thức là việc xác định, đối diện và thích ứng với những rủi ro đang đe dọa đến khu vực đồng bằng sông Cửu Long, khiến khu vực này đang “chìm cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng”.

Đó là biến đổi khí hậu khiến diễn biến thời tiết ngày càng trở nên khó lường. Hạn hán, ngập mặn, nước lên nước xuống thất thường khiến mùa màng thiệt hại. Nông nghiệp là sinh kế chính đang ngày càng khó khăn nhưng bà con nông dân cũng không có cơ hội tìm kiếm nghề nghiệp khác, khi miền Tây là vùng trũng của thu hút đầu tư, cơ sở hạ tầng, y tế, giáo dục.

Thiếu đi cơ hội sinh kế, người dân miền Tây di cư sang Bình Dương, TP.HCM để làm trong các xí nghiệp, nhà máy, khu chế xuất, khiến miền Tây trở thành vùng có tỷ lệ tăng trưởng dân số thấp nhất cả nước, thậm chí có năm còn giảm dân số.

Mặt khác, cường độ thâm dụng tài nguyên thiên nhiên khiến khu vực này phải chịu ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng và mất cân bằng sinh thái.

Trước những khó khăn, rủi ro và thách thức, đồng bằng sông Cửu Long hoàn toàn có cơ hội để phát triển và tạo ra giá trị kinh tế cao. Thực tế, trong quá khứ, mảnh đất Chín Rồng từng là biểu tượng của sự ấm no, trù phú.

Nhận thức rõ bất cập, hạn chế cũng như xác định được tiềm năng của đồng bằng sông Cửu Long, năm 2017, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 120 về phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long, nhấn mạnh quan điểm “thuận thiên” trong đầu tư phát triển, tăng cường cơ sở hạ tầng bền vững, thích ứng với biển đổi khí hậu để cởi trói cho Chín Rồng cất cánh.

Kế thừa những quan điểm đó, quy hoạch tổng thể vùng đồng bằng sông Cửu Long thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn 2050 nhấn mạnh các nội dung quan trọng.

Đầu tiên, phát triển vùng theo hướng bền vững với 3 trụ cột là kinh tế, xã hội và môi trường, lấy con người làm trung tâm. Để làm được điều này, quan điểm “thuận thiên” phải đi xuyên suốt quá trình quy hoạch, từ đó thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo tồn tài nguyên, đặc biệt là tài nguyên nước, bên cạnh việc khôi phục, duy trì và bảo tồn những giá trị văn hóa, truyền thống của vùng.

Thứ hai, nông nghiệp vẫn là mũi nhọn phát triển của đồng bằng sông Cửu Long. Trong bối cảnh mới, ngành nông nghiệp cần phải đổi mới tư duy, coi nước mặn, nước lợ cũng là tài nguyên như nước ngọt, từ đó đa dạng hóa cơ cấu canh tác, nuôi trồng. Ví dụ, thay vì quanh năm trồng lúa, bà con nông dân có thể nuôi tôm vào mùa ngập mặn, trồng sen vào mùa nước lên.

Nông nghiệp 'thuận thiên' ở đồng bằng sông Cửu Long

Phát triển nông nghiệp vùng trở thành một nền kinh tế nông nghiệp không thể thiếu vai trò của logistics, vùng chuyên canh, mạng lưới kết nối hỗ trợ tiêu thụ nông sản. Như quan điểm của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, cần phải từ bò “tư duy sản lượng”, không nhìn vào sản lượng lúa ngoài đồng, hoa quả trên cây để làm thước đo cho nông nghiệp mà chỉ khi nông sản được tiêu thụ, không còn hiện tượng “được mùa mất giá”, mùa vụ mới được coi là thành công.

Thứ ba, công nghiệp chế biến nông sản, công nghiệp năng lượng tái tạo là hướng công nghiệp hóa của vùng. Theo TS. Vũ Thành Tự Anh, Trưởng nhóm nghiên cứu Phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long nhận xét, việc công nghiệp hóa miền Tây cần tuyệt đối tránh sự tận khai, phá hoại môi trường.

Tương lai của đồng bằng sông Cửu Long

Nói về công nghiệp hóa miền Tây, TS. Vũ Thành Tự Anh, Trưởng nhóm nghiên cứu Phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu Long cảnh báo: “Nếu làm thay đổi diện mạo, thay đổi điều kiện tự nhiên, can thiệp thô bạo vào tự nhiên, đồng bằng sông Cửu Long có thể sẽ phải đối mặt với quá trình “đảo ngược”, tức là tan rã thay vì tiếp tục được phù sa bồi đắp”.
Ông Tự Anh cho biết, đồng bằng sông Cửu Long có lợi thế lớn về năng lượng là năng lượng mặt trời và năng lượng từ dòng hải lưu. Đây có thể là động lực tăng trưởng mới quan trọng và tiền đề để tái cơ cấu miền Tây.
Phát triển dịch vụ kết hợp sinh thái và văn hóa cũng là hướng đi cần được đặc biệt chú trọng. Trưởng nhóm nghiên cứu về miền Tây nhận định, hình ảnh du lịch miền Tây trong tương lai là mô hình nghỉ dưỡng du lịch nông nghiệp, một phong cách du lịch mới đang rất được ưa chuộng.
Kinh tế tuần hoàn cũng sẽ là mô hình phù hợp với miền Tây trong thời kỳ mới. Kinh tế tuần hoàn tạo ra giá trị gia tăng bền vững, hạn chế tác động tiêu cực tới môi trường, đặc biệt tạo ra nhiều ngành nghề từ chế biến, sản xuất bằng nguyên liệu thứ cấp, phụ phẩm, đảm bảo sinh kế cho người dân.

Thứ tư, chuyển đổi mô hình phát triển từ phân tán, nhỏ lẻ sang phát triển tập trung, xây dựng khu vực hành lang đô thị, công nghiệp. Chú trọng vào kết nối với TP.HCM cũng như khu vực kinh tế trọng điểm vùng Đông Nam Bộ.

Thực tế cho thấy, Long An là một điểm sáng trong thu hút đầu tư ở miền Tây nhờ vào có kết nối trực tiếp với Bình Dương và TP.HCM bằng đường cao tốc. Đường cao tốc kết nối được ví như xương sống cho phát triển của vùng.

Thứ năm, tập trung xây dựng các hạ tầng thiết yếu, chú trọng logistics, thủy lợi, cấp nước, năng lượng cũng như hạ tầng văn hóa, xã hội.

Cuối cùng, khoanh vùng bảo tồn và khai thác di sản văn hóa, tín ngưỡng cũng như hệ sinh thái đặc trưng như thảm cỏ biển, rừng ngập mặn, rặng san hô. Các dịch vụ sinh thái, văn hóa vừa giúp phát triển kinh tế, vừa tránh tác động tiêu cực đến môi trường.

Vừa qua, dự thảo quy hoạch tổng thể vùng đã được thẩm định bởi hội đồng do Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành làm chủ tịch. Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Kế hoạch và đầu tư tiếp tục hoàn thiện, bổ sung quy hoạch để trình Chính phủ phê duyệt ngay trong tháng 12, trước thềm năm mới.

Bên cạnh đó, cần có kế hoạch triển khai thông tin và cơ chế tạo sự đồng thuận để người dân và doanh nghiệp chuẩn bị cùng chung tay với Nhà nước thực hiện quy hoạch, đưa mảnh đất Chín Rồng thực sự được cất cánh.

Doanh nghiệp dược gần 50 năm tuổi 'đốt cháy giai đoạn' nhờ mạnh tay đầu tư AI

Doanh nghiệp dược gần 50 năm tuổi 'đốt cháy giai đoạn' nhờ mạnh tay đầu tư AI

Phát triển bền vững -  10 giờ

Áp dụng trí tuệ nhân tạo vào vận hành chính là ‘đòn bẩy’ để doanh nghiệp khẳng định vị thế của mình trong thời đại mới, theo bà Lê Thị Thúy Anh, Phó tổng giám đốc Công ty CP Dược phẩm OPC.

Hà Nội khánh thành nhà máy điện rác lớn thứ hai ASEAN

Hà Nội khánh thành nhà máy điện rác lớn thứ hai ASEAN

Phát triển bền vững -  1 ngày

Nhà máy điện rác Seraphin có công suất xử lý 2.250 tấn rác thải sinh hoạt/ngày đêm, giúp xử lý khoảng 1/3 lượng rác thải sinh hoạt hàng ngày của Hà Nội.

Đi trước một bước nhưng ông chủ Vina T&T vẫn canh cánh nỗi lo

Đi trước một bước nhưng ông chủ Vina T&T vẫn canh cánh nỗi lo

Phát triển bền vững -  1 ngày

Các nhà nhập khẩu chưa yêu cầu, chưa quan tâm nhưng Vina T&T đã quan tâm và đi trước một bước trong chuyển đổi xanh, theo ông Nguyễn Đình Tùng, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Vina T&T.

Doanh nghiệp Việt 'khát' nhân lực phát triển bền vững

Doanh nghiệp Việt 'khát' nhân lực phát triển bền vững

Phát triển bền vững -  3 ngày

Đằng sau những cam kết phát triển bền vững của doanh nghiệp Việt Nam là một thực trạng đáng lo ngại về nguồn nhân lực, quản lý dữ liệu và xung đột lợi ích.

Người đưa lá dứa từ đồng ruộng lên sàn thời trang

Người đưa lá dứa từ đồng ruộng lên sàn thời trang

Phát triển bền vững -  3 ngày

Sợi dứa từ phụ phẩm nông nghiệp đang dần được định vị vừa như một nguyên liệu xanh bản địa, vừa như một thương hiệu thời trang bền vững của Việt Nam.

EU điều tra chống bán phá giá với sản phẩm thép cuộn cán nguội

EU điều tra chống bán phá giá với sản phẩm thép cuộn cán nguội

Tiêu điểm -  3 giờ

Bộ Công Thương cho biết, các doanh nghiệp thép Việt Nam vừa bị Ủy ban châu Âu (EC) khởi xướng điều tra chống bán phá giá thép cuộn cán nguội.

Mô hình sân bay 'bốn trong một' do T&T Group đầu tư tại Quảng Trị

Mô hình sân bay 'bốn trong một' do T&T Group đầu tư tại Quảng Trị

Nhịp cầu kinh doanh -  4 giờ

Theo ông Lê Đức Tiến, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị, “sân bay Quảng Trị - bốn trong một” do T&T Group đầu tư trên địa bàn tỉnh được coi như chiến lược đột phá nhằm gắn kết đô thị - công nghiệp - khoa học công nghệ - dịch vụ trong một cấu trúc không gian tổng hợp, hiện đại và bền vững.

TPBank mang DNA số hóa hòa cùng nhịp GenZ tại Em Xinh 'Say Hi'

TPBank mang DNA số hóa hòa cùng nhịp GenZ tại Em Xinh 'Say Hi'

Nhịp cầu kinh doanh -  6 giờ

Là nhà tài trợ chính của Em Xinh “Say Hi” Concert, TPBank đã “chiếm spotlight” với sắc tím thương hiệu phủ kín khán đài và thông điệp “App TPBank – Tiện ích đỉnh. Sống đỉnh” được hàng vạn Xinhiu đồng thanh hô vang. Không chỉ tài trợ, TPBank còn khéo léo tạo ra loạt trải nghiệm tinh tế để trở thành cái tên được yêu mến nhất trong lòng người hâm mộ.

CT UAV đạt bước tiến mới trong hợp tác với Airbility

CT UAV đạt bước tiến mới trong hợp tác với Airbility

Doanh nghiệp -  8 giờ

Công ty hàng không tiên tiến của Hàn Quốc Airbility và CT UAV vừa đánh dấu một cột mốc quan trọng trong mô hình hợp tác mới.

Từng ế ẩm, 3.790 căn hộ tái định cư Thủ Thiêm bất ngờ được săn đón

Từng ế ẩm, 3.790 căn hộ tái định cư Thủ Thiêm bất ngờ được săn đón

Bất động sản -  9 giờ

Đã có ba doanh nghiệp bày tỏ sự quan tâm đến kế hoạch đấu giá 3.790 căn hộ tái định cư ở Thủ Thiêm thay vì không có người tham gia hoặc ít sự quan tâm như bốn lần tổ chức trước đó.

Doanh nghiệp dược gần 50 năm tuổi 'đốt cháy giai đoạn' nhờ mạnh tay đầu tư AI

Doanh nghiệp dược gần 50 năm tuổi 'đốt cháy giai đoạn' nhờ mạnh tay đầu tư AI

Phát triển bền vững -  10 giờ

Áp dụng trí tuệ nhân tạo vào vận hành chính là ‘đòn bẩy’ để doanh nghiệp khẳng định vị thế của mình trong thời đại mới, theo bà Lê Thị Thúy Anh, Phó tổng giám đốc Công ty CP Dược phẩm OPC.

Bài toán chuyển giao quyền lực tại doanh nghiệp Việt: Lỗ hổng chiến lược hay cuộc khủng hoảng ngầm?

Bài toán chuyển giao quyền lực tại doanh nghiệp Việt: Lỗ hổng chiến lược hay cuộc khủng hoảng ngầm?

Diễn đàn quản trị -  11 giờ

Các doanh nghiệp Việt đang đứng trước một áp lực kép trong kế nhiệm khi lực lượng lao động đang già đi và thế hệ trẻ thiếu mặn mà với các vai trò lãnh đạo.