Cân bằng nghịch lý giữa hiệu suất và an sinh, nâng tầm năng lực và chăm sóc sức khoẻ cho nhân viên để sẵn sàng cho bước nhảy vọt trong tương lai, chú trọng yếu tố niềm tin... là những giải pháp được nhiều doanh nghiệp áp dụng để vượt những cú sốc trước làn sóng sa thải ồ ạt hiện nay.
Doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp liên quan đến nhân sự
Doanh nghiệp đang đối mặt với nhiều thách thức phức tạp, từ việc kinh doanh giảm sút dẫn đến áp lực cắt giảm nhân sự. Đồng thời, họ cũng gặp phải các vấn đề liên quan đến mất gắn kết, giảm hiệu suất và tình trạng kiệt quệ vì burn out (hội chứng kiệt quệ về thể chất và/hoặc tinh thần do stress quá nhiều hoặc quá thường xuyên).
Tuy nhiên, trong mỗi thách thức cũng ẩn chứa cơ hội, những khó khăn đối với doanh nghiệp này có thể chính là động lực giúp doanh nghiệp khác mạnh mẽ hơn. Trong sáu tháng đầu năm 2023, dù nhiều doanh nghiệp phải cắt giảm nhân sự, thị trường nhân lực Việt Nam vẫn rất sôi động và còn nhiều cơ hội.
Cụ thể, theo khảo sát xu hướng nhân sự Việt Nam nửa đầu năm 2023 của Anphabe với hơn 6.000 đáp viên cho thấy, với mỗi 10 người bị cắt giảm, đã có 7 người tìm được công việc mới. Trong số 7 người này, chỉ có 1 người chấp nhận lương thấp hơn, 3 người giữ nguyên mức lương và 3 người thậm chí tìm được việc với mức lương mới cao hơn. Các công việc mới chủ yếu tập trung ở các lĩnh vực bán hàng, marketing, tài chính, nghiên cứu và phát triển, với mức tăng lương trung bình là 8,7%. Điều này cho thấy rằng việc bị sa thải đôi khi cũng là cơ hội để nhiều người có bước tiến tốt hơn trong sự nghiệp.
Mặt khác, dù có cắt giảm, nhân sự trong nhiều ngành vẫn có thể nhanh chóng tìm lại việc làm tại các công ty khác cùng ngành. Những ngành có tính chuyên môn cao như kỹ thuật/máy móc/cơ khí công nghiệp, ngân hàng, vận tải/hậu cần, dược/thiết bị y tế/chăm sóc sức khỏe và xây dựng/kiến trúc đang là lĩnh vực phổ biến cho người lao động.
Đối với nhóm chưa tìm được việc, 2/3 trong số họ đang mở rộng tìm kiếm cơ hội trong các lĩnh vực khác. Do đó, cắt giảm nhân sự trong ngành này cũng đồng nghĩa với việc cung cấp nguồn nhân lực bổ sung cho các ngành khác, trong đó 5 ngành đang có xu hướng gia tăng nhân sự là bảo hiểm; ngân hàng; giáo dục/đào tạo/tư vấn; công nghệ thông tin/phần mềm/thương mại điện tử và dược/thiết bị y tế/chăm sóc sức khỏe.
Năm nguyên tắc hành động nghịch lý
Đối diện với một thị trường đầy khó khăn và phức tạp, nhóm các doanh nghiệp được lựa chọn là điển hình đại diện cho VIETNAM EXCELLENCE® 2023 đã sáng tạo và linh hoạt trong việc ứng biến và áp dụng "tư duy nghịch lý" trong quyết định và hành động của mình. Nhờ đó, họ đã đưa ra những giải pháp và cách tiếp cận độc đáo để giải quyết hiệu quả các thách thức đặt ra.
Thứ nhất là cân bằng nghịch lý giữa hiệu suất và an sinh. Nâng cao hiệu suất và đảm bảo an sinh cho nhân viên thường được coi là hai mục tiêu đối lập. Tuy nhiên, Suntory PepsiCo Vietnam Beverage và BAT Việt Nam đã chứng minh rằng việc tối ưu hiệu suất không nhất thiết phải gây áp lực cho nhân viên.
Nhờ áp dụng các dự án tinh gọn quy trình và số hóa, Suntory PepsiCo Vietnam Beverage và đã tiết kiệm hơn 4.000 giờ làm việc mỗi năm, đồng thời đạt mức tăng trưởng doanh số gấp đôi.
Tương tự, BAT Việt Nam đã sử dụng công nghệ để phân tích và cải thiện thói quen làm việc không hiệu quả, để giúp nhân viên quản lý thời gian tốt hơn. Những thay đổi như "No meeting day" (Ngày không có cuộc họp) hàng tháng, hệ thống nhắc nhở khung giờ vàng làm việc và các cuộc họp 1:1 định kỳ với quản lý cũng đã giảm tới 63% thời gian lãng phí khi đi họp.
Thứ hai là nâng tầm năng lực nhân viên, sẵn sàng cho “bước đi xa hơn” trong tương lai. Tại LG Display Việt Nam, việc đào tạo nhân viên với số lượng lớn đã là một thách thức. Tuy nhiên, nhờ tập trung đào tạo 4 lĩnh vực chính và áp dụng đào tạo thực nghiệm, thời gian đào tạo đã được rút ngắn đáng kể từ 1 năm xuống 6 tháng.
Đồng thời, việc tăng cường tiếng Anh và tiếng Hàn cho công nhân cũng giúp tăng cường hiệu quả đào tạo ở côgn ty này. Kết quả là dù chỉ với mức đầu tư khiêm tốn, số lượng kĩ sư đạt chuẩn đã tăng gấp 3,3 lần chỉ sau 1 năm.
Chuyển đổi kĩ năng tư duy là một chiến thuật dài hơi để nâng tầm nhân sự về chiều sâu. Schneider Electric Việt Nam đã rất chiến lược khi đặt mục tiêu phải chuyển đổi tư duy bền vững cho ít nhất 90% nhân viên trước 2025 và tổ chức bài bản chuỗi hoạt động nâng tầm nhận thức, giúp nhân viên tìm kiếm các cơ hội kinh doanh khi theo đuổi hành trình bền vững.
Thứ ba là vẽ nên tầm nhìn tương lai truyền cảm hứng. Mong muốn mang những điều tốt đẹp nhất của Việt Nam đến thế giới của nhà sáng lập Highlands Coffee David Thái đã thu hút nhiều lãnh đạo tham gia và cống hiến cho Highlands Coffee. Dù đối diện với nhiều thách thức, khao khát này vẫn luôn là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Highlands Coffee, từ việc trang trí cửa hàng bằng những thắng cảnh Việt Nam, đến việc khám phá và phát triển những công thức cà phê Việt Nam nguyên bản nhất…
Giai đoạn thách thức gần đây cũng là lúc họ phát triển mạnh mẽ nhất, mở thêm hơn 600 cửa hàng trong nước và 50 cửa hàng tại Philippines, gửi niềm tự hào Việt Nam vươn ra thế giới.
Thứ tư là chăm sóc nhân viên. Ngày nay, người lãnh đạo không chỉ cần tầm nhìn và chiến lược, mà còn phải đặt ưu tiên chăm sóc nhân viên lên hàng đầu.
Theo Anphabe - đơn vị tổ chức VIETNAM EXCELLENCE® 2023, doanh nghiệp không nên xem chăm sóc nhân viên là việc tốn kém vì có những hoạt động rất đơn giản. Chẳng hạn, thay vì ban hành những văn bản hành chính khô khan để truyền thông các thông tin quan trọng, vị chủ tịch Acecook Việt Nam thường xuyên sử dụng hình thức "love letter" (tâm tình cuối năm, thư tình đầu năm) để gửi những thông điệp chân thành tới nhân viên.
Các lãnh đạo VinaCapital trong cơn khủng hoảng tài chính vừa qua cũng vẫn là những tấm gương chia sẻ sở thích và sống đúng với văn hóa làm hết sức – chơi hết mình. Vượt trên tiền bạc và các quyền lợi, thời gian mà các lãnh đạo dành cho nhân viên chính là thước đo quan trọng thể hiện tấm lòng quan tâm chân thành của các lãnh đạo với nhân viên.
Thứ năm là biến niềm tin thành lợi thế cạnh tranh. Trong giai đoạn hiện nay, niềm tin chính là sức mạnh. Áp dụng mô hình cây niềm tin của Stephen Covey, Saint-Gobain Việt Nam đã thực hiện chuỗi workshop "sức mạnh niềm tin" nhằm tăng cường nhận thức về tầm quan trọng của niềm tin.
Tiếp theo, họ triển khai chuỗi đào tạo và hoạt động thực hành, bao gồm: lắng nghe chủ động, trung tín - trách nhiệm và liên tục cải tiến để xây dựng khả năng gia tăng niềm tin lẫn nhau. Nhờ vào những nỗ lực này, điểm số nhân viên về văn hóa niềm tin đã tăng đáng kể và đóng góp quan trọng vào thành tích kinh doanh xuất sắc của doanh nghiệp trong năm qua.
Sự gắn kết, động lực và niềm tin của người lao động giảm mạnh trong khi tình trạng căng thẳng và kiệt sức gia tăng đáng báo động là một bài toán mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đang phải đối mặt.
Sự gắn kết, động lực và niềm tin của người lao động giảm mạnh trong khi tình trạng căng thẳng và kiệt sức gia tăng đáng báo động là một bài toán mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đang phải đối mặt.
Thực tế cho thấy, nhiều doanh nghiệp đã phải bồi thường hàng tỷ đồng vì sa thải các nhân sự cấp cao trái luật, một ví dụ điển hình mới đây là con số hơn 5,4 tỷ đồng mà Pacific Gas phải bồi thường cho người lao động.
Kể cả có quyền sa thải nhân sự với những lý do chính đáng nhưng nếu không tuân thủ đầy đủ trình tự, thủ tục trong quy trình xử lý kỷ luật sa thải lao động theo quy định của pháp luật thì doanh nghiệp có thể phải chịu khá nhiều thiệt hại nếu người lao động kiện ra toà.
Nhiều doanh nghiệp công nghệ hoạt động tại Việt Nam vẫn “đỏ mắt” tìm kiếm nhân sự chất lượng cao do khoảng cách đáng kể giữa năng lực ứng viên và yêu cầu nhà tuyển dụng.
Khi nhân sự cấp cao vi phạm, mức độ và quy mô gây thiệt hại cho doanh nghiệp thường lớn hơn rất nhiều so với nhân viên mà nếu doanh nghiệp không nắm rõ luật và không có biện pháp ngăn chặn cũng như xử lý kịp thời thì có thể dẫn đến khủng hoảng.
Khi thế giới bước vào chu kỳ biến động mới, Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng để khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Với vai trò và kỳ vọng mới, nhiều doanh nghiệp tư nhân đã bắt đầu tạo dấu ấn về năng lực quản trị và tầm nhìn toàn cầu, tạo niềm tin rằng, khi tư duy được đổi mới, doanh nghiệp Việt hoàn toàn có thể đi xa hơn, mạnh hơn và vững vàng ra thế giới.
Việc chuyển dịch sang tài sản số theo lãnh đạo G-Group không chỉ là bước tiến về công nghệ, mà còn là sự thay đổi cả về vận hành và văn hóa doanh nghiệp.
Công nghệ và dữ liệu giúp doanh nghiệp hiểu khách hàng hơn, nhưng khoảng trống quản trị lại khiến trải nghiệm khách hàng bị đứt gãy ở những thời điểm quan trọng nhất.
Sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp gia đình phụ thuộc vào khả năng kết hợp mục tiêu, nguồn vốn dài hạn và danh tiếng với sự linh hoạt và quản trị chuyên nghiệp.
Khi Việt Nam bước vào giai đoạn già hóa nhanh, bảo hiểm không thể chỉ là công cụ chi trả rủi ro. Affina mở ra một cách tiếp cận mới cho an sinh bền vững.
Lễ “Thắp sáng Giáng sinh” tại TPBank được tổ chức như một điểm chạm cảm xúc cuối năm. Qua ánh sáng, không gian lễ hội và các tiện ích số quen thuộc, TPBank cho thấy cách ngân hàng số này kết nối với khách hàng bằng sự gần gũi và thấu hiểu.
Việc thiếu hụt nguồn cung vật liệu xây dựng đang trở thành điểm nghẽn lớn làm 'chệch nhịp' kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công của nhiều bộ, ngành và địa phương.
Già hóa dân số tại Việt Nam tăng tốc, đặt ra yêu cầu tái cấu trúc mô hình chăm sóc sức khỏe theo hướng bền vững cho cả vòng đời chứ không chỉ điều trị.
Người Việt không “bỏ Tết”, cũng không quay lưng với tiêu dùng, chỉ đang tiêu dùng thông minh hơn, cảm xúc hơn và chọn lọc hơn. Thương hiệu nào hiểu đúng tâm lý, tôn trọng giá trị truyền thống nhưng biết hiện đại hóa trải nghiệm, đồng thời chứng minh được chất lượng và sự thiết thực, sẽ là người chiến thắng trong mùa Tết 2026 và xa hơn nữa.
