Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra nhanh chóng, có tác động sâu rộng đến mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội và làm thay đổi mạnh mẽ từ tổ chức sản xuất, cung ứng dịch vụ, phương thức kinh doanh đến cách thức tiêu dùng, cách thức giao tiếp.
Toàn cầu hoá cũng đang diễn ra nhanh đến kinh ngạc với mỗi phát minh hay ứng dụng mới chỉ mất một vài tháng đã lan ra toàn thế giới thay vì hàng chục năm như ở các làn sóng trước. Một số chuyên gia cho rằng, những doanh nghiệp hiện diện đa quốc gia sẽ đè bẹp các doanh nghiệp đơn quốc gia nhờ khả năng hút vốn đầu tư lên đến hàng tỷ USD và hệ sinh thái đa dịch vụ.
Theo ông Nguyễn Hoà Bình, Chủ tịch HĐQT NextTech, làn sóng công nghệ hiện nay đang đã sản sinh ra nhiều khái niệm mới như kinh tế số, kinh tế tri thức, kinh tế chia sẻ, toàn cầu hoá…
Đặc biệt, nền kinh tế chia sẻ tạo ra những thách thức nghiêm trọng cho các doanh nghiệp truyền thống sở hữu nhiều tư liệu sản xuất, từ các hãng taxi cho đến khách sạn hay ngân hàng; trong khi kinh tế tri thức với hình ảnh các tỷ phú công nghệ tự thân và Top 5 doanh nghiệp có giá trị thị trường lớn nhất thế giới hiện nay đều là các công ty công nghệ.
Ông Bình cho rằng các mô thức kinh doanh trong kỷ nguyên kinh tế số có sự khác biệt rất lớn và thay đổi rất nhanh, mang lại rất nhiều thách thức cho các doanh nghiệp truyền thống muốn chuyển đổi số.
Chẳng hạn như việc Alibaba và Amazon đưa ra khái niệm "New Retail" (bán lẻ mới) nhảy từ online xuống offline mở các siêu thị vật lý kiểu mới đe doạ thêm các doanh nghiệp bán lẻ truyền thống, dẫn đến hệ quả là hàng loạt chuỗi bán lẻ lâu đời vừa phá sản gần đây tại Mỹ.
Thách thức lớn nhất được lãnh đạo NextTech chỉ ra là sự nhận thức về một môi trường kinh doanh đã thay đổi rất nhiều so với trước đây, và công việc kinh doanh ngày nay đòi hỏi phải được dẫn dắt bởi công nghệ trên nền tảng minh bạch.
"Nếu nhận thức không đầy đủ sẽ dẫn đến thay đổi nửa vời, dùng sai người, chậm thay đổi hoặc thay đổi nửa vời dẫn đến thiếu đột phá và lãng phí," ông Bình nhìn nhận.
Thách thức thứ hai theo vị CEO này là đội ngũ lãnh đạo thiếu gen công nghệ. Vì không biết ứng dụng công nghệ để tăng năng suất ở đâu, lộ trình chuyển đổi số như thế nào dẫn đến việc đưa ra các quyết định sai lầm, khi đó cải cách đồng nghĩa với lãng phí và tốn kém.
Thẳng thắn nhìn nhận về cuộc chiến khốc liệt trên thị trường, ông Bình khẳng định, đối thủ lớn nhất với các doanh nghiệp truyền thống không phải là các doanh nghiệp truyền thống khác mà chính là lớp doanh nghiệp mới xuất thân từ công nghệ nhảy vào cạnh tranh, kinh doanh cùng lĩnh vực; hay còn gọi là "kẻ phá bĩnh" với những tên tuổi điển hình như Uber trong lĩnh vực vận tải hay Airbnb trong lĩnh vực lưu trú.
Vị CEO này chia sẻ, động lực của lớp doanh nghiệp mới này là sự thất vọng và mất niềm tin vào chất lượng sản phẩm dịch vụ hoặc giá thành của các doanh nghiệp truyền thống. Những doanh nghiệp này có nhiều lợi thế; thứ nhất là sự hiểu biết và năng lực triển khai ứng dụng công nghệ; thứ hai là sự thiếu hiểu biết và kinh nghiệm trong lĩnh vực kinh doanh truyền thống đó, một lợi thế tưởng chừng như là điểm yếu.
Để minh chứng cho lợi thế thứ hai, ông Bình lấy ví dụ của một công ty bảo hiểm hàng đầu ở Trung Quốc. CEO của công ty này có xuất thân từ vị trí quản lý sản phẩm tại Google và không một ai trong ban điều hành của công ty này từng làm ở công ty bảo hiểm.
Chính vì vậy, họ có được một cách tiếp cận mới và khác hoàn toàn so với các doanh nghiệp bảo hiểm truyền thống khác; từ đó tạo được đột phá và sự khác biệt mà không bị cản trở bởi những tư duy cũ mòn, lạc hậu của các doanh nghiệp bảo hiểm truyền thống.
"Có thể ví von trong kỷ nguyên kinh tế số hiện nay, các doanh nghiệp truyền thống đang ở tình thế bất lợi như trong một quả trứng, nếu thực hiện chuyển đổi số thành công thì sẽ phá được lớp vỏ trứng chính là các tư duy và cách làm xưa cũ để nở thành con gà sống, nếu không sẽ bị đánh từ ngoài vào và trở thành món ăn ngon miệng của những kẻ phá bĩnh thời công nghệ lên ngôi", lãnh đạo NextTech khuyến cáo.
Bên cạnh nguy cơ có thể bị khai tử của các doanh nghiệp truyền thống dám ngó lơ sự thay đổi của thế giới mà không chịu thay đổi bản thân và chuyển đổi số để tồn tại, phát triển, ông Bình còn chỉ ra khả năng cao bị đào thải của các cá nhân là lao động truyền thống khi không cạnh tranh được với giới trẻ nhiều kỹ năng công nghệ hay thậm chí là bị đào thải bởi máy móc.
