Trong nửa đầu năm 2022, ngành xây dựng đang phải đối mặt với nhiều khó khăn khi giải ngân trong lĩnh vực đầu tư công và bất động sản đều diễn ra chậm chạp.
Cụ thể, với lĩnh vực đầu tư công, tính đến hết 30/4, giải ngân đầu tư công đạt 85.712 tỷ đồng, đạt 14,86% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Trong đó, vốn đầu tư trong nước là 83.234 tỷ đồng và vốn nước ngoài là 2.177 tỷ đồng, lần lượt đạt 21,63% và 6,26% kế hoạch. Ước tính đến 31/05, giải ngân vốn đầu tư công đạt 117.937 tỷ đồng, đạt 20,45% kế hoạch.
Trong những năm trước, tỷ lệ giải ngân đầu tư công 6 tháng đầu năm rơi vào khoảng 22%–26%, vì thế tỷ lệ hiện tại đang ở mức thông thường như mọi năm, song vẫn chưa đạt được như kỳ vọng trước đó.
Song song với đó, thị trường bất động sản nhà ở trầm lắng trong thời gian hơn 1 năm vừa qua, cộng với nguồn cung sơ cấp hạn chế khiến thị trường xây dựng càng trở nên khó khăn.
Tại Hà Nội, trong quý I/2022, nguồn cung mới giảm mạnh với chỉ 2.800 căn hộ được chào bán, giảm 38% so với quý trước và giảm 29% so với cùng kỳ năm trước. Số lượng giao dịch thành công khoảng 4.000 căn, trong đó số lượng căn hộ mở bán mới chiếm một nửa, tỷ lệ hấp thụ giữ nguyên 20% so với quý trước và so với cùng kỳ.
Còn tại TP.HCM, nguồn cung mới tiếp tục khan hiếm với chỉ hơn 2.000 căn hộ được mở bán, giảm mạnh 62% so với quý trước và 3% so với cùng kỳ năm trước
Những yếu tố trên tác động tiêu cực tới ngành xây dựng. Đánh giá về triển vọng ngành, báo cáo mới đây của Công ty Chứng khoán Mirae Asset Việt Nam (MASVN) cho rằng trong ngắn hạn, biên lợi nhuận của các doanh nghiệp xây dựng đang chịu nhiều áp lực khi chi phí nguyên vật liệu đầu vào tăng cao và lượng cung bất động sản trên thị trường nhà ở suy giảm, cũng như tác động lan tỏa từ đầu tư công chưa đạt kỳ vọng.
Diễn biến này đã được phản ánh ngay trong kết quả kinh doanh quý I vừa qua. Lợi nhuận thu về từ các hoạt động kinh doanh cốt lõi của nhóm doanh nghiệp xây dựng niêm yết như Fecon, Licogi hay Coteccons đều suy giảm. Cá biệt, một số doanh nghiệp công bố lợi nhuận đột biến như CII, Vinaconex nhưng đến từ các giao dịch tài chính chứ không phải từ hoạt động kinh doanh chính.
Doanh nghiệp xây dựng kỳ vọng phục hồi nhờ đầu tư côngTuy nhiên trong dài hạn, chuyên gia phân tích của Mirae Asset vẫn kỳ vọng tích cực vào tăng trưởng của các doanh nghiệp ngành xây dựng khi nhu cầu đầu tư cơ sở hạ tầng và bất động sản dân cư tại Việt Nam vẫn rất lớn.
Đặc biệt là tiến độ đầu tư công đạt kế hoạch và các nút thắt của thị trường bất động sản được tháo gỡ, dư địa cho tăng trưởng của các công ty ngành xây dựng sẽ được rộng mở.
Báo cáo kỳ vọng ngành xây dựng sẽ phục hồi nhờ tăng tốc đầu từ công từ nửa cuối năm 2022 - 2023. Gần đây, Quốc Hội đã chấp thuận chủ trương đầu tư 5 dự án hạ tầng mới bao gồm: Cao tốc Khánh Hoà – Buôn Ma Thuột GĐ1, Cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng GĐ1, Cao tốc Biên Hoà – Vũng Tàu GĐ1, Vành đai 3 TP.HCM, Vành đai 4 TP.Hà Nội.
Đối với riêng Bộ GTVT, kế hoạch vốn đầu tư công năm 2022 là 50.327 tỷ đồng, tính từ đầu năm đến hết tháng 5/2022, khối lượng giải ngân của Bộ GTVT đạt 15.080 tỷ đồng, đạt 34,9% kế hoạch đã giao chi tiết và đạt 29,8% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao. Nguyên nhân chủ yếu gây chậm tiến độ do khó khăn về nguồn vật liệu đất đắp nền đường, thời tiết không thuận lợi và biến động giá vật liệu xây dựng.
Theo Bộ GTVT, dự kiến cuối năm 2022 sẽ đưa vào sử dụng 4 đoạn cao tốc Bắc–Nam giai đoạn 1 với tổng chiều dài 361 km.
Như vậy, cùng với đoạn Cao Bồ–Mai Sơn đã đưa vào sử dụng vào đầu năm nay, dự kiến 5/11 đoạn cao tốc Bắc Nam–GĐ1 sẽ hoàn thành trong năm nay. Theo tiến độ, 6 dự án còn lại dự kiến sẽ hoàn thành trong 2023.
Đối với 12 đoạn cao tốc Bắc-Nam GĐ2, Quốc Hội đã phê duyệt toàn bộ dự án theo hình thức đầu tư công. Chính phủ đang khẩn trương triển khai các thủ tục liên quan để các dự án có thể khởi công trong 2022 và dự kiến hoàn thành vào 2026.
