Phát triển bền vững

Hỗ trợ ngành tái chế: Khuyến khích thay vì trợ cấp

Chủ nhật, 05/06/2022 - 22:22

Theo PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, tiền thu được từ công cụ thu gom, tái chế bắt buộc (trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất – EPR) sẽ được sử dụng để hỗ trợ ngành công nghiệp tái chế, tuy nhiên cần theo hướng khuyến khích thay vì trợ cấp để đạt được hiệu quả.

Chính thức được áp dụng kể từ năm 2022, công cụ EPR yêu cầu các doanh nghiệp là nhà sản xuất, nhà nhập khẩu một số hàng hóa nhất định phải chịu trách nhiệm đến cuối vòng đời, tức là đến khi sản phẩm bị thải bỏ.

Cụ thể, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm thu gom, tái chế, xử lý rác thải phát sinh từ sản phẩm sau khi sử dụng, thông qua tự tổ chức thực hiện, thuê đơn vị chuyên nghiệp thực hiện hoặc đóng tiền vào Quỹ Bảo vệ môi trường.

EPR được kỳ vọng sẽ là công cụ giúp thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và đặt nền móng xây dựng ngành công nghiệp tái chế đạt chuẩn. Theo ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và môi trường, EPR tạo ra áp lực để doanh nghiệp phải thay đổi thiết kế sản phẩm, bao bì theo hướng thân thiện với môi trường, đồng thời truyền thông thay đổi ý thức, thái độ của người tiêu dùng đối với việc thải bỏ sản phẩm.

Mặt khác, số tiền đóng góp vào Quỹ Bảo vệ môi trường sẽ được sử dụng để hỗ trợ các dự án thu gom, tái chế và xử lý rác thải. Hiện tại, nguyên tắc hỗ trợ bằng tiền thu được từ công cụ EPR đang được Bộ Tài nguyên và môi trường xây dựng thông tư hướng dẫn.

PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược tài nguyên và môi trường (ISPONRE), Bộ Tài nguyên và môi trường, đánh giá cao việc đưa công cụ EPR vào Luật Bảo vệ môi trường. Theo ông Chinh, công cụ EPR tạo ra cơ chế tài chính hỗ trợ lĩnh vực thu gom, xử lý và tái chế rác thải.

Hỗ trợ ngành tái chế: Khuyến khích thay vì trợ cấp
PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược tài nguyên và môi trường (ISPONRE). Ảnh: KTMT.

Tuy nhiên, để công cụ thực sự tạo ra hiệu quả, có một số điều cần phải được lưu ý. Đầu tiên là vấn đề về danh mục sản phẩm thuộc phạm vi điều chỉnh. Trao đổi với Vụ Pháp chế, theo ông Chinh, danh mục ban đầu nên có giới hạn nhất định, không được “tham” dẫn đến khó trong công tác thực hiện.

Vấn đề tiếp theo là tư duy về phương thức hỗ trợ. Nguyên Viện trưởng ISPONRE nhận xét, khi hỗ trợ ngành công nghiệp thu gom, tái chế và xử lý rác thải, phải đảm bảo tuân theo nguyên tắc thị trường.

Cụ thể, hỗ trợ nên đưa ra dưới dạng khuyến khích (incentive) thay vì trợ cấp (subsidy), tức là chỉ hỗ trợ thời gian đầu thông qua các hình thức như đầu tư, cho vay vốn lãi suất ưu đãi…, sau đó để doanh nghiệp, đơn vị thu gom, tái chế và xử lý rác thải tự phát triển, thay vì bao cấp từ đầu đến cuối.

“Nên xem xét xem những đơn vị thu gom, tái chế, xử lý rác thải được hỗ trợ những gì, nhận hỗ trợ xong, họ có lợi nhuận hay không. Cần tuyệt đối tránh tư tưởng bao cấp vì nếu “cho không” thì hiệu quả sẽ rất thấp”, ông Chinh nhấn mạnh.

Thực tế, khu vực tư nhân đang tích cực đầu tư vào lĩnh vực tái chế, không phải vì tận dụng hỗ trợ từ EPR mà vì chính những tiềm năng của ngành này. Trong đó có thể kể đến Nhựa Duy Tân, một thành viên của Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), đã rót 60 triệu USD xây dựng nhà máy tái chế với công nghệ tiên tiến bottles to bottles.

Đáng chú ý, Duy Tân sử dụng 100% đầu vào là nhựa phế liệu trong nước, bất chấp tính chất phức tạp của rác thải nhựa tại Việt Nam, cho thấy tư duy làm tái chế bài bản, nghiêm túc, hướng đến lợi ích lâu dài.

Một thành viên khác của PRO Việt Nam là Tetra Pak mới đây cũng đầu tư 3,5 triệu euro vào nhà máy tái chế giấy Đồng Tiến, với công nghệ tiên tiến, kỳ vọng tạo ra sản phẩm giấy có giá trị thương mại cao như giấy ăn, giấy viết.

Đối với nhóm doanh nghiệp là nhà sản xuất, nhà nhập khẩu phải thực hiện trách nhiệm với công cụ EPR, song song với việc thực thi, cơ quan quản lý cần giải thích cho doanh nghiệp hiểu những đóng góp của doanh nghiệp có hiệu quả đến đâu, đem lại lợi ích gì cho môi trường cũng như cho bản thân doanh nghiệp.

Vị chuyên gia môi trường cho biết, nếu cơ quan quản lý trả lời được cho doanh nghiệp những câu hỏi đó, giúp doanh nghiệp hiểu sâu sắc ý nghĩa của EPR, doanh nghiệp không chỉ thực hiện nghiêm túc mà còn “đóng tiền nhiều hơn nữa”.

Ai được nhận tiền hỗ trợ từ cơ chế thu gom, tái chế bắt buộc

Ai được nhận tiền hỗ trợ từ cơ chế thu gom, tái chế bắt buộc

Phát triển bền vững -  3 năm

Hoạt động phân loại, thu gom, tái chế sản phẩm, bao bì sẽ nhận được hỗ trợ từ tiền đóng góp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu, nếu đáp ứng được một số điều kiện.

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 4)

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 4)

Phát triển bền vững -  3 năm

Phát triển thị trường nguyên vật liệu thứ cấp, tạo đầu ra cho tái chế là động lực quan trọng thúc đẩy ngành công nghiệp tái chế.

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 3)

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 3)

Phát triển bền vững -  3 năm

Thay đổi thiết kế, quy trình sản xuất theo hướng tuần hoàn là hàm ý của công cụ chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR).

Phạt nặng doanh nghiệp vi phạm chính sách tái chế, thu gom bắt buộc

Phạt nặng doanh nghiệp vi phạm chính sách tái chế, thu gom bắt buộc

Phát triển bền vững -  3 năm

Các quy định về công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được đặt ra tại Luật Bảo vệ môi trường 2020 và nghị định 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn luật, yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện trách nhiệm thu gom, tái chế bắt buộc. Nếu vi phạm, mức phạt hành chính có thể lên đến 2 tỷ đồng.

Đồng nát, ve chai, làng nghề tái chế được hưởng lợi từ chính sách EPR

Đồng nát, ve chai, làng nghề tái chế được hưởng lợi từ chính sách EPR

Phát triển bền vững -  3 năm

Theo đại diện Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), những người đồng nát, ve chai, tái chế tự phát là “tài sản quý của Việt Nam”. Nhóm phi chính thức này nếu nhận được hỗ trợ từ chính sách sẽ tạo ra động lực thúc đẩy cho kinh tế tuần hoàn.

Khánh thành Trung tâm hydrogen xanh Việt Nam

Khánh thành Trung tâm hydrogen xanh Việt Nam

Phát triển bền vững -  1 ngày

Việc ra mắt Trung tâm Hydrogen xanh Việt Nam thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị hydrogen toàn cầu.

Vicem Bút Sơn ngắt chuỗi thua lỗ nhờ kinh tế tuần hoàn

Vicem Bút Sơn ngắt chuỗi thua lỗ nhờ kinh tế tuần hoàn

Phát triển bền vững -  3 ngày

Vicem Bút Sơn ghi nhận khoản thu nhập từ xử lý chất thải, qua đó bù đắp khoản lỗ thuần từ hoạt động kinh doanh cốt lõi.

Đô thị ESG: Bước ngoặt hay 'mác xanh' thời thượng?

Đô thị ESG: Bước ngoặt hay 'mác xanh' thời thượng?

Phát triển bền vững -  4 ngày

ESG đang bước ra khỏi báo cáo để trở thành tiêu chuẩn vận hành mới của đô thị hiện đại. Nhưng để “xanh” không chỉ là màu sơn, Việt Nam cần khung pháp lý rõ ràng, chính sách hỗ trợ mạnh mẽ và một thế hệ người mua hiểu rằng phát triển bền vững không phải chi phí, mà là đầu tư cho tương lai.

Lối thoát cho các thành phố 'nghẹt thở' vì ô nhiễm và ngập lụt

Lối thoát cho các thành phố 'nghẹt thở' vì ô nhiễm và ngập lụt

Phát triển bền vững -  5 ngày

Trong bối cảnh đô thị hóa diễn ra mạnh mẽ cùng cam kết net zero vào năm 2050, Việt Nam đang đứng trước một lựa chọn mang tính bước ngoặt, tiếp tục phát triển theo lối mòn hay tiên phong kiến tạo những đô thị xanh để đảm bảo sự phát triển bền vững và nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Doanh nghiệp nhà thép tiền chế chuyển từ xây nhanh sang xây xanh

Doanh nghiệp nhà thép tiền chế chuyển từ xây nhanh sang xây xanh

Phát triển bền vững -  5 ngày

Các doanh nghiệp lĩnh vực nhà thép tiền chế buộc phải chuyển từ xây nhanh sang xây xanh để thích ứng với chuẩn ESG và cuộc đua Net Zero toàn cầu.

MB có lợi nhuận tỷ USD, động lực đến từ nền tảng số

MB có lợi nhuận tỷ USD, động lực đến từ nền tảng số

Tài chính -  15 phút

MB công bố lợi nhuận tăng trưởng hai con số, nhưng điểm đột phá thực sự nằm ở nền tảng số đang định hình lại toàn bộ hoạt động của ngân hàng.

Khi ngân hàng ngày càng hiểu bạn hơn: VIB và hành trình cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

Khi ngân hàng ngày càng hiểu bạn hơn: VIB và hành trình cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng

Nhịp cầu kinh doanh -  47 phút

Khi các sản phẩm “một cho tất cả” dần trở nên lỗi thời, khách hàng kỳ vọng những giải pháp tài chính “may đo” theo nhu cầu và phong cách sống của mình. Từ chiếc thẻ mang dấu ấn riêng đến hành trình tài chính được cá nhân hóa, VIB đang chứng minh rằng hiểu khách hàng không chỉ bằng dữ liệu, mà bằng cảm xúc và sự lắng nghe.

Congo và Vingroup ký MoU phát triển đô thị và giao thông xanh

Congo và Vingroup ký MoU phát triển đô thị và giao thông xanh

Nhịp cầu kinh doanh -  12 giờ

Thỏa thuận đánh dấu bước tiến quan trọng trong quan hệ Việt Nam - Congo, cùng hướng tới sự phát triển bền vững và nâng cao chất lượng sống người dân.

VinFast cảnh báo hiện tượng lừa đảo thông qua fanpage giả mạo

VinFast cảnh báo hiện tượng lừa đảo thông qua fanpage giả mạo

Nhịp cầu kinh doanh -  14 giờ

VinFast thông báo đã phát hiện một số trường hợp giả mạo fanpage của VinFast và các đại lý, nhà phân phối chính hãng để đăng thông tin sai sự thật về các chương trình khuyến mại, nhằm mục đích lừa đảo và trục lợi.

Tổng thống và Thủ tướng Congo bàn chuyện hợp tác với Vingroup

Tổng thống và Thủ tướng Congo bàn chuyện hợp tác với Vingroup

Tiêu điểm -  14 giờ

Cuộc gặp được truyền thông nước này miêu tả đánh dấu bước tiến quan trọng trong quan hệ hợp tác giữa Chính phủ Congo và một trong những tập đoàn kinh tế tư nhân hàng đầu Việt Nam, mở ra triển vọng triển khai các dự án trọng điểm thuộc Chương trình hành động của Chính phủ Suminwa.

Chủ tịch KienlongBank bay giữa sân khấu, hát song ca cực cháy cùng Bùi Công Nam

Chủ tịch KienlongBank bay giữa sân khấu, hát song ca cực cháy cùng Bùi Công Nam

Nhịp cầu kinh doanh -  15 giờ

Mạng xã hội đang “dậy sóng” với màn trình diễn cực cháy của ông Trần Ngọc Minh – Chủ tịch HĐQT KienlongBank và cũng là vị chủ tịch ngân hàng đương nhiệm trẻ nhất Việt Nam trong đêm Gala kỷ niệm 30 năm thành lập ngân hàng tối 26/10.

Tập đoàn Masterise muốn xây cầu Phú Mỹ 2 nối TP.HCM với Đồng Nai

Tập đoàn Masterise muốn xây cầu Phú Mỹ 2 nối TP.HCM với Đồng Nai

Tiêu điểm -  16 giờ

Theo Sở Tài chính TP.HCM, thành phố đang xem xét kiến nghị UBND TP giao Tập đoàn Masterise lập hồ sơ đề xuất đầu tư dự án cầu Phú Mỹ 2.

Đọc nhiều