Phát triển bền vững

Hỗ trợ ngành tái chế: Khuyến khích thay vì trợ cấp

Chủ nhật, 05/06/2022 - 22:22

Theo PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, tiền thu được từ công cụ thu gom, tái chế bắt buộc (trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất – EPR) sẽ được sử dụng để hỗ trợ ngành công nghiệp tái chế, tuy nhiên cần theo hướng khuyến khích thay vì trợ cấp để đạt được hiệu quả.

Chính thức được áp dụng kể từ năm 2022, công cụ EPR yêu cầu các doanh nghiệp là nhà sản xuất, nhà nhập khẩu một số hàng hóa nhất định phải chịu trách nhiệm đến cuối vòng đời, tức là đến khi sản phẩm bị thải bỏ.

Cụ thể, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm thu gom, tái chế, xử lý rác thải phát sinh từ sản phẩm sau khi sử dụng, thông qua tự tổ chức thực hiện, thuê đơn vị chuyên nghiệp thực hiện hoặc đóng tiền vào Quỹ Bảo vệ môi trường.

EPR được kỳ vọng sẽ là công cụ giúp thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và đặt nền móng xây dựng ngành công nghiệp tái chế đạt chuẩn. Theo ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và môi trường, EPR tạo ra áp lực để doanh nghiệp phải thay đổi thiết kế sản phẩm, bao bì theo hướng thân thiện với môi trường, đồng thời truyền thông thay đổi ý thức, thái độ của người tiêu dùng đối với việc thải bỏ sản phẩm.

Mặt khác, số tiền đóng góp vào Quỹ Bảo vệ môi trường sẽ được sử dụng để hỗ trợ các dự án thu gom, tái chế và xử lý rác thải. Hiện tại, nguyên tắc hỗ trợ bằng tiền thu được từ công cụ EPR đang được Bộ Tài nguyên và môi trường xây dựng thông tư hướng dẫn.

PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược tài nguyên và môi trường (ISPONRE), Bộ Tài nguyên và môi trường, đánh giá cao việc đưa công cụ EPR vào Luật Bảo vệ môi trường. Theo ông Chinh, công cụ EPR tạo ra cơ chế tài chính hỗ trợ lĩnh vực thu gom, xử lý và tái chế rác thải.

Hỗ trợ ngành tái chế: Khuyến khích thay vì trợ cấp
PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược tài nguyên và môi trường (ISPONRE). Ảnh: KTMT.

Tuy nhiên, để công cụ thực sự tạo ra hiệu quả, có một số điều cần phải được lưu ý. Đầu tiên là vấn đề về danh mục sản phẩm thuộc phạm vi điều chỉnh. Trao đổi với Vụ Pháp chế, theo ông Chinh, danh mục ban đầu nên có giới hạn nhất định, không được “tham” dẫn đến khó trong công tác thực hiện.

Vấn đề tiếp theo là tư duy về phương thức hỗ trợ. Nguyên Viện trưởng ISPONRE nhận xét, khi hỗ trợ ngành công nghiệp thu gom, tái chế và xử lý rác thải, phải đảm bảo tuân theo nguyên tắc thị trường.

Cụ thể, hỗ trợ nên đưa ra dưới dạng khuyến khích (incentive) thay vì trợ cấp (subsidy), tức là chỉ hỗ trợ thời gian đầu thông qua các hình thức như đầu tư, cho vay vốn lãi suất ưu đãi…, sau đó để doanh nghiệp, đơn vị thu gom, tái chế và xử lý rác thải tự phát triển, thay vì bao cấp từ đầu đến cuối.

“Nên xem xét xem những đơn vị thu gom, tái chế, xử lý rác thải được hỗ trợ những gì, nhận hỗ trợ xong, họ có lợi nhuận hay không. Cần tuyệt đối tránh tư tưởng bao cấp vì nếu “cho không” thì hiệu quả sẽ rất thấp”, ông Chinh nhấn mạnh.

Thực tế, khu vực tư nhân đang tích cực đầu tư vào lĩnh vực tái chế, không phải vì tận dụng hỗ trợ từ EPR mà vì chính những tiềm năng của ngành này. Trong đó có thể kể đến Nhựa Duy Tân, một thành viên của Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), đã rót 60 triệu USD xây dựng nhà máy tái chế với công nghệ tiên tiến bottles to bottles.

Đáng chú ý, Duy Tân sử dụng 100% đầu vào là nhựa phế liệu trong nước, bất chấp tính chất phức tạp của rác thải nhựa tại Việt Nam, cho thấy tư duy làm tái chế bài bản, nghiêm túc, hướng đến lợi ích lâu dài.

Một thành viên khác của PRO Việt Nam là Tetra Pak mới đây cũng đầu tư 3,5 triệu euro vào nhà máy tái chế giấy Đồng Tiến, với công nghệ tiên tiến, kỳ vọng tạo ra sản phẩm giấy có giá trị thương mại cao như giấy ăn, giấy viết.

Đối với nhóm doanh nghiệp là nhà sản xuất, nhà nhập khẩu phải thực hiện trách nhiệm với công cụ EPR, song song với việc thực thi, cơ quan quản lý cần giải thích cho doanh nghiệp hiểu những đóng góp của doanh nghiệp có hiệu quả đến đâu, đem lại lợi ích gì cho môi trường cũng như cho bản thân doanh nghiệp.

Vị chuyên gia môi trường cho biết, nếu cơ quan quản lý trả lời được cho doanh nghiệp những câu hỏi đó, giúp doanh nghiệp hiểu sâu sắc ý nghĩa của EPR, doanh nghiệp không chỉ thực hiện nghiêm túc mà còn “đóng tiền nhiều hơn nữa”.

Ai được nhận tiền hỗ trợ từ cơ chế thu gom, tái chế bắt buộc

Ai được nhận tiền hỗ trợ từ cơ chế thu gom, tái chế bắt buộc

Phát triển bền vững -  3 năm

Hoạt động phân loại, thu gom, tái chế sản phẩm, bao bì sẽ nhận được hỗ trợ từ tiền đóng góp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu, nếu đáp ứng được một số điều kiện.

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 4)

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 4)

Phát triển bền vững -  3 năm

Phát triển thị trường nguyên vật liệu thứ cấp, tạo đầu ra cho tái chế là động lực quan trọng thúc đẩy ngành công nghiệp tái chế.

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 3)

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 3)

Phát triển bền vững -  3 năm

Thay đổi thiết kế, quy trình sản xuất theo hướng tuần hoàn là hàm ý của công cụ chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR).

Phạt nặng doanh nghiệp vi phạm chính sách tái chế, thu gom bắt buộc

Phạt nặng doanh nghiệp vi phạm chính sách tái chế, thu gom bắt buộc

Phát triển bền vững -  3 năm

Các quy định về công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được đặt ra tại Luật Bảo vệ môi trường 2020 và nghị định 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn luật, yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện trách nhiệm thu gom, tái chế bắt buộc. Nếu vi phạm, mức phạt hành chính có thể lên đến 2 tỷ đồng.

Đồng nát, ve chai, làng nghề tái chế được hưởng lợi từ chính sách EPR

Đồng nát, ve chai, làng nghề tái chế được hưởng lợi từ chính sách EPR

Phát triển bền vững -  4 năm

Theo đại diện Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), những người đồng nát, ve chai, tái chế tự phát là “tài sản quý của Việt Nam”. Nhóm phi chính thức này nếu nhận được hỗ trợ từ chính sách sẽ tạo ra động lực thúc đẩy cho kinh tế tuần hoàn.

Ba trụ cột làm nên 'triết lý giá thấp' của ông chủ Thorakao

Ba trụ cột làm nên 'triết lý giá thấp' của ông chủ Thorakao

Phát triển bền vững -  4 ngày

Ông chủ Thorakao lý giải triết lý giá thấp dựa trên ba giá trị cốt lõi: đạo đức kinh doanh, thương khách hàng và tinh thần học tập suốt đời.

Quỹ Touchstone Partners gieo mầm chuyển đổi xanh

Quỹ Touchstone Partners gieo mầm chuyển đổi xanh

Phát triển bền vững -  5 ngày

Quỹ chuyển đổi xanh của Touchstone Partners sẽ bắt đầu giải ngân vốn từ tháng 12/2025, đồng thời cố vấn trực tiếp và hỗ trợ chiến lược cho các startup.

Vicostone tiên phong triển khai ESG vì tương lai bền vững

Vicostone tiên phong triển khai ESG vì tương lai bền vững

Phát triển bền vững -  1 tuần

Trong bối cảnh ngành vật liệu xây dựng đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng phát triển bền vững, Vicostone đã sớm khẳng định vị thế doanh nghiệp tiên phong ứng dụng ESG trong toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh, với mục tiêu kiến tạo tương lai xanh thông qua hoạt động sản xuất có trách nhiệm.

Khi bình đẳng giới được gieo mầm: Từ lớp học lan tỏa đến từng ngôi nhà 

Khi bình đẳng giới được gieo mầm: Từ lớp học lan tỏa đến từng ngôi nhà 

Phát triển bền vững -  1 tuần

Trong hai ngày tập huấn tại Tuyên Quang, 40 tham dự viên dân tộc thiểu số được trang bị kiến thức về bình đẳng giới trong mối liên hệ với phát triển kinh tế gia đình và kỹ năng phòng ngừa, ứng phó với bạo lực. Khóa học do Quỹ Vì Tầm Vóc Việt tổ chức giúp họ hiểu rõ hơn các vấn đề giới, nhận diện nguy cơ bạo lực gia đình và mang những bài học ấy trở về để gieo sự thay đổi trong chính mái nhà của mình.

Nippon Paint và hành trình kiến tạo tương lai xanh từ từng giọt sơn

Nippon Paint và hành trình kiến tạo tương lai xanh từ từng giọt sơn

Phát triển bền vững -  1 tuần

Nippon Paint không chỉ phủ xanh từng công trình, mà còn xây dựng chiến lược ESG nhất quán từ sản xuất, thành phẩm đến hệ sinh thái hợp tác.

Ông Vũ Đại Thắng làm Chủ tịch Hà Nội

Ông Vũ Đại Thắng làm Chủ tịch Hà Nội

Tiêu điểm -  5 giờ

Ông Vũ Đại Thắng vừa được bầu giữ chức Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội nhiệm kỳ 2021-2026, ngay sau khi Bộ Chính trị công bố quyết định điều động ông làm Phó bí thư thành ủy Hà Nội.

Chủ tịch Bảo Hưng Invest và tham vọng tạo dấu ấn 'luxury Việt Nam'

Chủ tịch Bảo Hưng Invest và tham vọng tạo dấu ấn 'luxury Việt Nam'

Bất động sản -  5 giờ

Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty CP Đầu tư Bảo Hưng Nguyễn Thị Hương Lan tâm huyết với việc lấy bản sắc văn hoá bản địa để kiến tạo nên một sản phẩm 'luxury Việt Nam' đích thực.

MoMo hướng tới mô hình tập đoàn công nghệ tài chính

MoMo hướng tới mô hình tập đoàn công nghệ tài chính

Doanh nghiệp -  5 giờ

Suốt 15 năm qua, MoMo đã liên tục chuyển mình trước những thay đổi của thời đại, để rồi tìm ra đích đến trở thành tập đoàn công nghệ tài chính tiên phong với AI.

Dân số già nhanh, Việt Nam cần học gì từ mô hình chăm sóc của Nhật?

Dân số già nhanh, Việt Nam cần học gì từ mô hình chăm sóc của Nhật?

Tiêu điểm -  5 giờ

Việt Nam đang già hoá nhanh hơn dự báo, tạo áp lực lớn lên kinh tế, y tế và an sinh. Để thích ứng, hệ thống chăm sóc cần phải thay đổi.

Giới đầu tư úp mở cú nhảy giá lớn của bất động sản Hải Phòng

Giới đầu tư úp mở cú nhảy giá lớn của bất động sản Hải Phòng

Bất động sản -  5 giờ

Nhiều ý kiến cho rằng, bất động sản Hải Phòng đang đứng trước cơ hội đầu tư của thập kỷ, với kỷ vọng tăng giá mạnh trong thời gian tới.

Huy động vốn qua thị trường chứng khoán đạt kỷ lục mọi thời đại

Huy động vốn qua thị trường chứng khoán đạt kỷ lục mọi thời đại

Tài chính -  7 giờ

Chủ tịch FiinGroup cho biết tổng giá trị huy động vốn cổ phần được thu hút bằng "tiền tươi" trên thị trường chứng khoán trong năm nay chắc chắn sẽ đạt kỷ lục chưa từng có trong lịch sử, vượt mức đỉnh năm 2021.

Nền tảng khoa học cơ bản 'đâm chồi' những ngành công nghệ mới

Nền tảng khoa học cơ bản 'đâm chồi' những ngành công nghệ mới

Doanh nghiệp -  8 giờ

Ít ai biết rằng tại Việt Nam, có một doanh nghiệp chọn đi từ “gốc rễ” bằng việc đầu tư bài bản vào khoa học cơ bản và đổi mới sáng tạo, xây nền tảng để phát triển bền vững nhiều công nghệ lõi mới trong một hệ sinh thái có tính cộng hưởng.

Đọc nhiều