Phát triển bền vững

Hỗ trợ ngành tái chế: Khuyến khích thay vì trợ cấp

Chủ nhật, 05/06/2022 - 22:22

Theo PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, tiền thu được từ công cụ thu gom, tái chế bắt buộc (trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất – EPR) sẽ được sử dụng để hỗ trợ ngành công nghiệp tái chế, tuy nhiên cần theo hướng khuyến khích thay vì trợ cấp để đạt được hiệu quả.

Chính thức được áp dụng kể từ năm 2022, công cụ EPR yêu cầu các doanh nghiệp là nhà sản xuất, nhà nhập khẩu một số hàng hóa nhất định phải chịu trách nhiệm đến cuối vòng đời, tức là đến khi sản phẩm bị thải bỏ.

Cụ thể, doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm thu gom, tái chế, xử lý rác thải phát sinh từ sản phẩm sau khi sử dụng, thông qua tự tổ chức thực hiện, thuê đơn vị chuyên nghiệp thực hiện hoặc đóng tiền vào Quỹ Bảo vệ môi trường.

EPR được kỳ vọng sẽ là công cụ giúp thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và đặt nền móng xây dựng ngành công nghiệp tái chế đạt chuẩn. Theo ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Tài nguyên và môi trường, EPR tạo ra áp lực để doanh nghiệp phải thay đổi thiết kế sản phẩm, bao bì theo hướng thân thiện với môi trường, đồng thời truyền thông thay đổi ý thức, thái độ của người tiêu dùng đối với việc thải bỏ sản phẩm.

Mặt khác, số tiền đóng góp vào Quỹ Bảo vệ môi trường sẽ được sử dụng để hỗ trợ các dự án thu gom, tái chế và xử lý rác thải. Hiện tại, nguyên tắc hỗ trợ bằng tiền thu được từ công cụ EPR đang được Bộ Tài nguyên và môi trường xây dựng thông tư hướng dẫn.

PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược tài nguyên và môi trường (ISPONRE), Bộ Tài nguyên và môi trường, đánh giá cao việc đưa công cụ EPR vào Luật Bảo vệ môi trường. Theo ông Chinh, công cụ EPR tạo ra cơ chế tài chính hỗ trợ lĩnh vực thu gom, xử lý và tái chế rác thải.

Hỗ trợ ngành tái chế: Khuyến khích thay vì trợ cấp
PGS.TS Nguyễn Thế Chinh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược tài nguyên và môi trường (ISPONRE). Ảnh: KTMT.

Tuy nhiên, để công cụ thực sự tạo ra hiệu quả, có một số điều cần phải được lưu ý. Đầu tiên là vấn đề về danh mục sản phẩm thuộc phạm vi điều chỉnh. Trao đổi với Vụ Pháp chế, theo ông Chinh, danh mục ban đầu nên có giới hạn nhất định, không được “tham” dẫn đến khó trong công tác thực hiện.

Vấn đề tiếp theo là tư duy về phương thức hỗ trợ. Nguyên Viện trưởng ISPONRE nhận xét, khi hỗ trợ ngành công nghiệp thu gom, tái chế và xử lý rác thải, phải đảm bảo tuân theo nguyên tắc thị trường.

Cụ thể, hỗ trợ nên đưa ra dưới dạng khuyến khích (incentive) thay vì trợ cấp (subsidy), tức là chỉ hỗ trợ thời gian đầu thông qua các hình thức như đầu tư, cho vay vốn lãi suất ưu đãi…, sau đó để doanh nghiệp, đơn vị thu gom, tái chế và xử lý rác thải tự phát triển, thay vì bao cấp từ đầu đến cuối.

“Nên xem xét xem những đơn vị thu gom, tái chế, xử lý rác thải được hỗ trợ những gì, nhận hỗ trợ xong, họ có lợi nhuận hay không. Cần tuyệt đối tránh tư tưởng bao cấp vì nếu “cho không” thì hiệu quả sẽ rất thấp”, ông Chinh nhấn mạnh.

Thực tế, khu vực tư nhân đang tích cực đầu tư vào lĩnh vực tái chế, không phải vì tận dụng hỗ trợ từ EPR mà vì chính những tiềm năng của ngành này. Trong đó có thể kể đến Nhựa Duy Tân, một thành viên của Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), đã rót 60 triệu USD xây dựng nhà máy tái chế với công nghệ tiên tiến bottles to bottles.

Đáng chú ý, Duy Tân sử dụng 100% đầu vào là nhựa phế liệu trong nước, bất chấp tính chất phức tạp của rác thải nhựa tại Việt Nam, cho thấy tư duy làm tái chế bài bản, nghiêm túc, hướng đến lợi ích lâu dài.

Một thành viên khác của PRO Việt Nam là Tetra Pak mới đây cũng đầu tư 3,5 triệu euro vào nhà máy tái chế giấy Đồng Tiến, với công nghệ tiên tiến, kỳ vọng tạo ra sản phẩm giấy có giá trị thương mại cao như giấy ăn, giấy viết.

Đối với nhóm doanh nghiệp là nhà sản xuất, nhà nhập khẩu phải thực hiện trách nhiệm với công cụ EPR, song song với việc thực thi, cơ quan quản lý cần giải thích cho doanh nghiệp hiểu những đóng góp của doanh nghiệp có hiệu quả đến đâu, đem lại lợi ích gì cho môi trường cũng như cho bản thân doanh nghiệp.

Vị chuyên gia môi trường cho biết, nếu cơ quan quản lý trả lời được cho doanh nghiệp những câu hỏi đó, giúp doanh nghiệp hiểu sâu sắc ý nghĩa của EPR, doanh nghiệp không chỉ thực hiện nghiêm túc mà còn “đóng tiền nhiều hơn nữa”.

Ai được nhận tiền hỗ trợ từ cơ chế thu gom, tái chế bắt buộc

Ai được nhận tiền hỗ trợ từ cơ chế thu gom, tái chế bắt buộc

Phát triển bền vững -  3 năm

Hoạt động phân loại, thu gom, tái chế sản phẩm, bao bì sẽ nhận được hỗ trợ từ tiền đóng góp của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu, nếu đáp ứng được một số điều kiện.

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 4)

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 4)

Phát triển bền vững -  3 năm

Phát triển thị trường nguyên vật liệu thứ cấp, tạo đầu ra cho tái chế là động lực quan trọng thúc đẩy ngành công nghiệp tái chế.

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 3)

Doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị cho công cụ thu gom, tái chế bắt buộc như thế nào? (Phần 3)

Phát triển bền vững -  3 năm

Thay đổi thiết kế, quy trình sản xuất theo hướng tuần hoàn là hàm ý của công cụ chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR).

Phạt nặng doanh nghiệp vi phạm chính sách tái chế, thu gom bắt buộc

Phạt nặng doanh nghiệp vi phạm chính sách tái chế, thu gom bắt buộc

Phát triển bền vững -  3 năm

Các quy định về công cụ trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được đặt ra tại Luật Bảo vệ môi trường 2020 và nghị định 08/2022/NĐ-CP hướng dẫn luật, yêu cầu doanh nghiệp phải thực hiện trách nhiệm thu gom, tái chế bắt buộc. Nếu vi phạm, mức phạt hành chính có thể lên đến 2 tỷ đồng.

Đồng nát, ve chai, làng nghề tái chế được hưởng lợi từ chính sách EPR

Đồng nát, ve chai, làng nghề tái chế được hưởng lợi từ chính sách EPR

Phát triển bền vững -  3 năm

Theo đại diện Liên minh Tái chế bao bì Việt Nam (PRO Việt Nam), những người đồng nát, ve chai, tái chế tự phát là “tài sản quý của Việt Nam”. Nhóm phi chính thức này nếu nhận được hỗ trợ từ chính sách sẽ tạo ra động lực thúc đẩy cho kinh tế tuần hoàn.

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Phát triển bền vững -  2 giờ

Nhà máy tái chế dệt may của Syre với tổng vốn đầu tư 1 tỷ USD vừa được Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Bình Định cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Kiến tạo ‘nền tảng’ kinh tế xanh từ chuyển đổi số

Kiến tạo ‘nền tảng’ kinh tế xanh từ chuyển đổi số

Phát triển bền vững -  6 giờ

Chuyển đổi số muốn hiệu quả cần hệ sinh thái đồng bộ, kết nối giữa công nghệ, con người và môi trường, hướng tới phát triển xanh và bền vững.

Cơ hội vàng cho ngành nhựa ‘kể câu chuyện khác’

Cơ hội vàng cho ngành nhựa ‘kể câu chuyện khác’

Phát triển bền vững -  2 ngày

Ngành nhựa đứng trước cơ hội chuyển mình, từ một ngành công nghiệp bị định kiến trở thành ngành công nghiệp hiện đại, có trách nhiệm và bền vững.

Chủ tịch HanelPT Trần Thị Thu Trang: Đừng coi ESG là gánh nặng

Chủ tịch HanelPT Trần Thị Thu Trang: Đừng coi ESG là gánh nặng

Phát triển bền vững -  6 ngày

Bà Trần Thị Thu Trang - Chủ tịch HanelPT khẳng định ESG chính là cơ hội thúc đẩy tăng trưởng bền vững cho doanh nghiệp, mang lại lợi ích kinh tế và xã hội lâu dài.

SCG tiết lộ lợi ích nhận được tại Việt Nam từ cam kết phát triển bền vững

SCG tiết lộ lợi ích nhận được tại Việt Nam từ cam kết phát triển bền vững

Phát triển bền vững -  6 ngày

Báo cáo phát triển bền vững năm 2024 của SCG hé lộ, tập đoàn đã nhận được ưu đãi hơn 500 triệu baht, tương đương khoảng 400 tỷ đồng tại Việt Nam. Những năm trước đó, SCG cũng nhận được mức ưu đãi tương đương.

Samsung chung tay phát triển nhân lực, đưa Việt Nam bứt phá trên bản đồ công nghệ toàn cầu

Samsung chung tay phát triển nhân lực, đưa Việt Nam bứt phá trên bản đồ công nghệ toàn cầu

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Đào tạo nhân tài là một nội dung quan trọng tạo nền móng cho quốc gia. Đặc biệt trong thời đại hiện nay, đào tạo nhân tài công nghệ là chìa khóa chủ lực để tiến tới nước phát triển.

Doanh nghiệp nỗ lực 'mở lối đi riêng' ở Hàn Quốc

Doanh nghiệp nỗ lực 'mở lối đi riêng' ở Hàn Quốc

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Triển lãm Thực phẩm quốc tế Seoul Food 2025 ngày 10/6 đã khai mạc tại Trung tâm Triển lãm quốc tế Hàn Quốc (KINTEX) ở Goyang, phía Tây Bắc thủ đô Seoul (Hàn Quốc). Năm nay, Việt Nam ghi dấu ấn với một số sản phẩm thực phẩm, đồ uống mới, mở lối đi riêng cho các dòng sản phẩm lần đầu “mang chuông đi đánh xứ người”.

Quản trị rủi ro thế nào để sống chung với thế giới ngày càng biến động?

Quản trị rủi ro thế nào để sống chung với thế giới ngày càng biến động?

Diễn đàn quản trị -  2 giờ

Những tổ chức có văn hóa quản trị rủi ro mạnh mẽ sẽ vượt trội hơn hẳn các đối thủ cạnh tranh về lâu dài trong việc điều hướng các cú sốc.

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Phát triển bền vững -  2 giờ

Nhà máy tái chế dệt may của Syre với tổng vốn đầu tư 1 tỷ USD vừa được Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Bình Định cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Ngân hàng chuyển giao bắt buộc có thể bị giảm hết vốn điều lệ

Ngân hàng chuyển giao bắt buộc có thể bị giảm hết vốn điều lệ

Tài chính -  2 giờ

Trong quy định mới, Ngân hàng Nhà nước sẽ giảm toàn bộ vốn của ngân hàng được chuyển giao bắt buộc nếu lỗ lũy kế lớn hơn 100% vốn điều lệ và quỹ dự trữ.

Cơn khát môi giới giữa thời bùng nổ dự án bất động sản

Cơn khát môi giới giữa thời bùng nổ dự án bất động sản

Bất động sản -  5 giờ

Khi nguồn cung tăng tốc, bài toán ai sẽ bán và bán được hàng đang tái định hình lại vai trò chiến lược của các sàn môi giới bất động sản trên thị trường.

Kiến tạo ‘nền tảng’ kinh tế xanh từ chuyển đổi số

Kiến tạo ‘nền tảng’ kinh tế xanh từ chuyển đổi số

Phát triển bền vững -  6 giờ

Chuyển đổi số muốn hiệu quả cần hệ sinh thái đồng bộ, kết nối giữa công nghệ, con người và môi trường, hướng tới phát triển xanh và bền vững.