Khu công nghiệp: Cuộc đua số lượng?

Nguyễn Cảnh Thứ bảy, 29/06/2024 - 16:55

Tình trạng phân bổ chỉ tiêu đất dàn trải để đề xuất nhiều dự án cùng lúc, lượng dự án xin chấp thuận chủ trương tăng đột biến sau khi quy hoạch tỉnh được ban hành, đang diễn ra tại một số địa phương.

Hanssip - dự án được coi là KCN hỗ trợ đầu tiên của Việt Nam - sau nhiều năm vẫn đa phần là cỏ dại (ảnh: Hoàng Anh)

Đây là nhận định của Bộ Kế hoạch và đầu tư liên quan đến đòi hỏi nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước khu công nghiệp (KCN) cả nước.

Tính đến nay, cả nước ghi nhận 425 KCN được thành lập với quỹ đất có thể cho thuê gần 131.000ha. Trong số này, 375 KCN nằm ngoài các khu kinh tế, 42 trường hợp trong các khu kinh tế ven biển, 8 trường hợp trong các khu kinh tế cửa khẩu.

Hiện tại, 299 KCN đã hoạt động với tổng diện tích đất tự nhiên khoảng 92.000ha. Tổng diện tích đất công nghiệp đã cho thuê cả nước đạt khoảng 51.300ha.

Tuy nhiên, theo Bộ Kế hoạch và đầu tư, việc thành lập mới KCN tại các địa phương thời gian tới cần được đánh giá tổng thể, lựa chọn thứ tự ưu tiên, tránh thành lập tràn lan.

Cụ thể, phần lớn quy hoạch tỉnh đã được phê duyệt, trong đó có tích hợp quy hoạch phát triển KCN. Từ đây, các địa phương đề xuất thành lập mới các KCN.

Tuy nhiên, phần lớn vẫn được đề xuất theo loại hình KCN đa ngành, chưa có nhiều dự án theo loại hình mới như KCN hỗ trợ, sinh thái, công nghệ cao, chuyên ngành.

Đáng chú ý là một số vấn đề liên quan tới ý kiến thẩm định của ủy ban nhân dân cấp tỉnh về sự phù hợp của dự án với quy hoạch sử dụng đất quốc gia, quy hoạch tỉnh.

Tại một số địa phương, Bộ Kế hoạch và đầu tư nhấn mạnh, việc phân bổ chỉ tiêu đất KCN trong kế hoạch sử dụng đất quốc gia đến năm 2025 cho các dự án có tính dàn trải. Chỉ tiêu phân bổ cho dự án KCN chiếm tỷ lệ rất thấp so với quy mô diện tích KCN đề xuất trong hồ sơ.

Việc này nhằm đề xuất chấp thuận chủ trương đầu tư nhiều dự án KCN trong cùng thời điểm.

Thậm chí, có trường hợp, để “xin” chấp thuận chủ trương đầu tư cho dự án, một số địa phương sử dụng chỉ tiêu đất KCN đã phân bổ cho các dự án đã được chấp thuận chủ trương, cấp chứng nhận đăng ký đầu tư để phân bổ cho các dự án KCN đề xuất.

Hệ quả là dẫn đến khiếu nại giữa các nhà đầu tư, ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh.

Một thực tế khác được chỉ ra tại một số địa phương, sau khi quy hoạch tỉnh được cấp thẩm quyền ban hành, số lượng dự án KCN đề xuất chủ trương gia tăng đột biến, chưa tương xứng với khả năng thu hút các dự án thứ cấp, dẫn đến không đáp ứng điều kiện về tỷ lệ lấp đầy.

Bên cạnh đó, việc đầu tư các công trình hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật (giao thông, điện, nước, viễn thông) và đào tạo nguồn nhân lực chưa tương xứng, kịp thời với mức độ phát triển của các KCN. Điều này gây áp lực cho cạnh tranh thu hút đầu tư giữa các KCN, ảnh hưởng khả năng kết nối giữa các KCN trên địa bàn và khu vực lân cận.

Do đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị, ủy ban nhân dân các tỉnh, trong quá trình thẩm định phải khẳng định một số nội dung như: diện tích đề xuất dự án KCN phù hợp với chỉ tiêu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có liên quan; đảm bảo tổng diện tích đất của các dự án KCN trên địa bàn phù hợp chỉ tiêu đất KCN trong quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia đến năm 2025 và 2030.

Đồng thời đặc biệt lưu ý tránh phân bổ dàn trải chỉ tiêu đất KCN, ưu tiên phân bổ cho các dự án đảm bảo hiệu quả kinh tế - xã hội.

Ngoài ra, rà soát của Bộ cho thấy có tình trạng chậm đầu tư xây dựng các dự án KCN tại một số địa phương.

Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ nhà đầu tư, như triển khai cùng lúc nhiều dự án dẫn đến khó đảm bảo năng lực tài chính, chưa phối hợp tốt với cơ quan thẩm quyền trong bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện dự án...

Bên cạnh đó có nguyên nhân từ các cơ quan liên quan như chưa xây dựng hạ tầng ngoài hàng rào KCN, chậm xem xét thủ tục xây dựng, đất đai; sai sót trong rà soát hiện trạng sử dụng đất khi thẩm định hồ sơ dự án...

Ngược với tình trạng trên, một số địa phương khác lại đang phải loay hoay co kéo, thậm chí xin thêm chỉ tiêu sử dụng đất KCN để đảm bảo nhu cầu sử dụng đất KCN cho phát triển các ngành công nghiệp của tỉnh.

Điển hình, khoảng một năm nay, UBND tỉnh Quảng Nam gặp khó khăn về thực hiện chỉ tiêu sử dụng đất, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Theo đó, so với các chỉ tiêu sử dụng đất đã được Thủ tướng phân bổ tại Quyết định số 326 ngày 9/3/2022, thì đến năm 2025 tỉnh còn thiếu khoảng 1.150ha để đáp ứng ứng nhu cầu thực tế tại địa phương.

Giai đoạn đến năm 2030, tỉnh Quảng Nam dự kiến phát triển thêm 5 KCN, trong đó có dự án này đã có nhà đầu tư đăng ký và đang được thẩm định, lập hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư. Năm dự án này là KCN cơ khí ô tô Trường Hải mở rộng (115ha), KCN Nam Thăng Bình (khoảng 499ha), KCN Bắc Thăng Bình (khoảng 246ha), KCN Phú Xuân (108 ha) và KCN Tam Anh 3 (180 ha).

Tuy nhiên, do thiếu chỉ tiêu sử dụng đất khu công nghiệp được phân bổ nên một số trong các dự án này chưa được Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét. 

Mênh mông cỏ xanh trong lòng Hanssip Hà Nội

Mênh mông cỏ xanh trong lòng Hanssip Hà Nội

Tiêu điểm -  1 năm
Bạt ngàn cỏ xanh và những ngôi nhà hoàn thiện dở dang là hình ảnh bao trùm khu công nghiệp tỷ đô Hanssip sau hơn một thập kỷ ra đời.
Mênh mông cỏ xanh trong lòng Hanssip Hà Nội

Mênh mông cỏ xanh trong lòng Hanssip Hà Nội

Tiêu điểm -  1 năm
Bạt ngàn cỏ xanh và những ngôi nhà hoàn thiện dở dang là hình ảnh bao trùm khu công nghiệp tỷ đô Hanssip sau hơn một thập kỷ ra đời.
Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Tiêu điểm -  10 giờ

Nhiều ý kiến cho rằng, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường khó đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ thừa cân, béo phì.

Chính phủ yêu cầu kiểm soát đà tăng giá bất động sản

Chính phủ yêu cầu kiểm soát đà tăng giá bất động sản

Tiêu điểm -  20 giờ

Thủ tướng yêu cầu khẩn trương đưa ra phương án để tăng khả năng tiếp cận nhà ở của người dân, mở rộng nguồn cung.

Đổi mới tư duy, nâng tầm tham mưu chiến lược tuyên giáo, dân vận trong giai đoạn mới

Đổi mới tư duy, nâng tầm tham mưu chiến lược tuyên giáo, dân vận trong giai đoạn mới

Tiêu điểm -  21 giờ

Đảng bộ Ban Tuyên giáo và dân vận Trung ương sẽ đổi mới mạnh mẽ tư duy, nâng cao chất lượng tham mưu, ứng dụng công nghệ, đặc biệt là trí tuệ nhân tạo trong kỷ nguyên số.

Tìm hướng 'dìu dắt' 5 triệu hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Tìm hướng 'dìu dắt' 5 triệu hộ kinh doanh lên doanh nghiệp

Tiêu điểm -  21 giờ

Nâng cấp 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động để đạt được mục tiêu cả nước có 2 triệu doanh nghiệp theo Nghị quyết 68 là hoàn toàn khả thi.

Thủ tướng chỉ ra nghịch lý: Biển rộng nhưng đầu tư ít

Thủ tướng chỉ ra nghịch lý: Biển rộng nhưng đầu tư ít

Tiêu điểm -  1 ngày

Thủ tướng Phạm Minh Chính cảnh báo đại dương chiếm 70% diện tích Trái đất nhưng lại nhận ít đầu tư nhất trong 17 mục tiêu phát triển bền vững.

Ngân hàng số Cake tạo cách mạng chuyển khoản với AI

Ngân hàng số Cake tạo cách mạng chuyển khoản với AI

Nhịp cầu kinh doanh -  24 phút

Ngân hàng số Cake by VPBank đã ra mắt tính năng "Chuyển tiền nhanh AI”, cho phép người dùng chuyển khoản mà không cần nhập tay thủ công.

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường: Vẫn còn nhiều vướng mắc

Tiêu điểm -  10 giờ

Nhiều ý kiến cho rằng, việc áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường khó đạt được mục tiêu giảm tỷ lệ thừa cân, béo phì.

Samsung chung tay phát triển nhân lực, đưa Việt Nam bứt phá trên bản đồ công nghệ toàn cầu

Samsung chung tay phát triển nhân lực, đưa Việt Nam bứt phá trên bản đồ công nghệ toàn cầu

Nhịp cầu kinh doanh -  14 giờ

Đào tạo nhân tài là một nội dung quan trọng tạo nền móng cho quốc gia. Đặc biệt trong thời đại hiện nay, đào tạo nhân tài công nghệ là chìa khóa chủ lực để tiến tới nước phát triển.

Doanh nghiệp nỗ lực 'mở lối đi riêng' ở Hàn Quốc

Doanh nghiệp nỗ lực 'mở lối đi riêng' ở Hàn Quốc

Nhịp cầu kinh doanh -  15 giờ

Triển lãm Thực phẩm quốc tế Seoul Food 2025 ngày 10/6 đã khai mạc tại Trung tâm Triển lãm quốc tế Hàn Quốc (KINTEX) ở Goyang, phía Tây Bắc thủ đô Seoul (Hàn Quốc). Năm nay, Việt Nam ghi dấu ấn với một số sản phẩm thực phẩm, đồ uống mới, mở lối đi riêng cho các dòng sản phẩm lần đầu “mang chuông đi đánh xứ người”.

Quản trị rủi ro thế nào để sống chung với thế giới ngày càng biến động?

Quản trị rủi ro thế nào để sống chung với thế giới ngày càng biến động?

Diễn đàn quản trị -  16 giờ

Những tổ chức có văn hóa quản trị rủi ro mạnh mẽ sẽ vượt trội hơn hẳn các đối thủ cạnh tranh về lâu dài trong việc điều hướng các cú sốc.

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Syre rót 1 tỷ USD xây nhà máy tái chế dệt may tại Việt Nam

Phát triển bền vững -  16 giờ

Nhà máy tái chế dệt may của Syre với tổng vốn đầu tư 1 tỷ USD vừa được Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Bình Định cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Ngân hàng chuyển giao bắt buộc có thể bị giảm hết vốn điều lệ

Ngân hàng chuyển giao bắt buộc có thể bị giảm hết vốn điều lệ

Tài chính -  16 giờ

Trong quy định mới, Ngân hàng Nhà nước sẽ giảm toàn bộ vốn của ngân hàng được chuyển giao bắt buộc nếu lỗ lũy kế lớn hơn 100% vốn điều lệ và quỹ dự trữ.