Kinh nghiệm giáo dục tại nhà kỹ thuật số ở Đức

Tôn Thất Bảo Long* - 16:45, 12/09/2021

TheLEADERKhi các quốc gia trên thế giới đang trải qua một số làn sóng lây nhiễm, bài viết này nhằm chia sẻ những kinh nghiệm và hiểu biết về giảng dạy tại nhà theo kỹ thuật số.

Kinh nghiệm giáo dục tại nhà kỹ thuật số ở Đức
Học tại nhà bằng kỹ thuật số ở Đức

Đại dịch Covid-19 đã thay đổi cách chúng ta suy nghĩ về giáo dục. Các biện pháp để giảm nguy cơ lây nhiễm, chẳng hạn như giãn cách xã hội, về căn bản đã ảnh hưởng đến các giao tác trong lớp học trên toàn thế giới. 

Ở một số quốc gia, việc học sinh và giáo viên có mặt trực tiếp tại trường học ngày càng trở nên ít có thể hơn. Thay vào đó, đã có nhiều nỗ lực đưa ra các khái niệm lớp học kỹ thuật số (Digital Homeschooling) để bổ sung cho các phương pháp giảng dạy truyền thống hoặc thay thế nó hoàn toàn. 

Tôi đã từng dạy tiếng Anh và lịch sử ở cấp trung học (Oberschule, tương đương từ lớp 5 đến lớp 10) ở Bremen (Đức) trong 18 tháng. Trong thời gian này, tôi đã giúp xây dựng các khái niệm và kế hoạch giảng dạy tại nhà kỹ thuật số để phù hợp với nhiều lần cách ly xã hội mà chúng tôi đã phải gánh chịu trong năm 2020 và đầu 2021. 

Vì nước Đức theo chế độ liên bang, đặc biệt là trong lĩnh vực giáo dục, các tiểu bang được yêu cầu thực hiện các giải pháp giảng dạy của riêng họ để chống lại tình trạng không thể đến trường trực tiếp. 

Bremen, là một thành phố - tiểu bang, do đó đặt ra những giới hạn nhất định trong đó các trường học riêng lẻ có thể tự hoạt động. 

Ngôi trường tôi đã làm việc nằm thuộc một trong những khu vực bị ảnh hưởng về kinh tế và xã hội nhất của Đức. Học sinh thiếu quần áo, thức ăn đầy đủ và không được tiếp cận với các thiết bị kỹ thuật số, chẳng hạn như điện thoại thông minh và các loại máy tính.

Thông thường, học sinh học ở khu này là những người tị nạn hoặc di cư, gia đình họ chỉ mới đến Đức gần đây. Những khó khăn nghiêm trọng về kinh tế và xã hội mà những gia đình này phải chịu đựng là một cuộc tranh luận đang diễn ra trong văn hóa chính trị Đức.

Nền tảng của giáo dục tại nhà kỹ thuật số dựa quan trọng trên các yếu tố cung ứng: Truy cập internet tốc độ cao qua mạng di động hoặc kết nối cố định tại nhà của học sinh và giáo viên;

Các thiết bị kỹ thuật số (máy tính để bàn, xách tay, bảng) để truy cập phải (có màn hình) đủ lớn để hiển thị đầy đủ thông tin (điện thoại thông minh lớn cũng có thể dùng) cho cả giáo viên và học sinh.

Ngay cả khi hai yếu tố này được đáp ứng, điều quan trọng là phải thiết lập cơ sở hạ tầng kỹ thuật số, phải có một số loại nền tảng kỹ thuật số mà qua đó học sinh và giáo viên có thể: Tổ chức sắp xếp, thu thập, lưu trữ và truy cập thông tin dễ dàng; Trao đổi thông tin (từ học sinh sang học sinh, học sinh với giáo viên, giáo viên với học sinh và giáo viên với giáo viên).

Theo kết quả của cuộc khảo sát trực tuyến với 7.851 công dân Đức do Viện nghiên cứu thị trường Kantar thực hiện cho sáng kiến D21 và đại học Kỹ thuật Munich, sau một năm rưỡi bị hạn chế và thường là giảng dạy tại nhà kỹ thuật số do đại dịch Covid-19, 85% phụ huynh và học sinh ở Đức cho biết vẫn gặp những trở ngại trong việc học tại nhà.

Đầu tiên là các khó khăn với Internet: Tổng số 53% hộ gia đình có trẻ em trong độ tuổi đi học báo cáo điều này. 59% các gia đình ở nông thôn thường xuyên bị ảnh hưởng khi muốn truy cập vào Internet, 48% người ở thành phố cũng gặp khó khăn này.

Khó khăn lớn thứ hai mà những người được hỏi xác định với 37% là sự thiếu hụt các kỹ năng kỹ thuật số giữa các giáo viên. 34% cho rằng sự thiếu hỗ trợ từ nhà trường là một trở ngại.

Tổ chức dạy học tại nhà kỹ thuật số nhận được nhiều sự đồng tình nhất từ các ông bố bà mẹ có trình độ học vấn cao.

Các trường học ở Đức đã áp dụng rộng rãi nền tảng “itsLearning” và “Moodle” là một nền tảng nguồn mở, miễn phí và được yêu chuộng khác.

Ngoài cung ứng, điều quan trọng phải chú ý là tính liên kết và nhất quán. Học tại nhà kỹ thuật số dựa vào khả năng của học sinh như có thể làm việc có trách nhiệm và đáng tin cậy hay không. Thông thường, các học sinh của tôi cảm thấy rằng, chúng đang ở nhà, chứ không ở trong “trạng thái ở trường” (school mode). Giáo dục tại nhà kỹ thuật số tốt là phải mang lại (cho học sinh) cảm giác về một ngày học tập có bài bản.

Giáo viên cũng phải được đào tạo để có thể cảm thấy thoải mái trong việc sử dụng phần mềm tương ứng của họ. Có thể tiết kiệm được nhiều thời gian và công sức khi giáo viên có năng lực cao về kỹ thuật số. Họ cũng phải được cung cấp khả năng truy cập internet an toàn và phần cứng máy tính phù hợp, ví dụ: máy ảnh web (web-cameras), máy ảnh tài liệu (document-cameras), máy tính xách tay... để có thể biến việc giảng dạy của họ sang thế giới kỹ thuật số.

Giáo dục tại nhà kỹ thuật số không nên là một kiểu thay thế theo hình thức kỹ thuật số cho trường học truyền thống. Mặc dù đối với một số giáo viên, việc hướng máy quay hình (webcam) vào chính họ và giảng một bài giảng truyền thống có thể là việc lôi cuốn hấp dẫn, nhưng giáo viên phải được huấn luyện cho các tình huống học tập kỹ thuật số khác nhau, chẳng hạn như cho học sinh cơ hội học hỏi, trình bày một cách rõ ràng mạch lạc những gì thu thập được qua “hồ sơ” thể hiện sự thu thập kiến thức đã được cô đọng lại.

Khi học tại nhà kỹ thuật số (Digital Homeschooling), học sinh bị lấy đi khía cạnh rất quan trọng của đời sống xã hội của một ngày học điển hình, do đó điều quan trọng là không để học sinh quá tải với quá nhiều bài tập làm tại nhà và nhiều trách nhiệm. Học sinh phải được tổ chức theo một tiêu chuẩn cao và nghiêm ngặt, nhưng giáo viên phải có khả năng đánh giá phù hợp tình hình học sinh của họ. 

Đối với một số học sinh, đến trường là cách duy nhất để thoát khỏi cuộc sống rắc rối của gia đình hoặc những khó khăn khác ở nhà. Khi bị áp lực thêm hơn nữa có thể tạo gánh nặng cho tâm lý của học sinh, điều này có thể dẫn đến trầm cảm và tình trạng sợ hãi.

Một lưu ý cuối cùng, điều quan trọng cần lưu ý là học tập ở nhà kỹ thuật số (Digital Homeschooling) không phải là một bản dịch đơn giản (simple translation) của cách học truyền thống. 

Nó có các yếu tố cung ứng hậu cần, giáo dục và tâm lý để lưu ý, tất cả đều góp phần vào việc học tập thành công cho học sinh. Khi các yếu tố này được đáp ứng và đánh giá trong những khoảng thời gian đều đặn, sẽ có cơ hội lớn để cung cấp cho học sinh có cùng một tiêu chuẩn giáo dục như đã được cung cấp trong môi trường trường học truyền thống.

(*) Tác giả là Tomy (tên tiếng Việt là Tôn Thất Bảo Long) 33 tuổi, sinh ra và lớn lên ở Đức, đã từng đi học tại Mỹ và Anh. Anh là thạc sĩ giáo dục, chuyên về lịch sử và ngôn ngữ Anh, hiện đang làm công trình về đề tài "Phương pháp dạy lịch sử qua hình ảnh xưa cũ được làm sống động lại với màu nhờ vào công nghệ số".