14 hiệp hội, hội doanh nghiệp – đại diện cho nhiều ngành hàng chủ lực của Việt Nam mới đây đã kiến nghị mở rộng thêm các nội dung hỗ trợ cho người lao động trong bối cảnh khó khăn vì Covid-19.
Cụ thể, các hiệp hội, hội doanh nghiệp này đề nghị miễn đóng kinh phí công đoàn (2% quỹ lương), từ tháng 8/2021 đến 31/12/2021 cho các doanh nghiệp và người lao động nằm trong các khu vực đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16.
Đồng thời, dừng thu kinh phí công đoàn và đoàn phí công đoàn trước mắt đến 30/6/2022 với các điều kiện như quy định tại Nghị quyết 68 về dừng nộp vào quỹ hưu trí và tử tuất.
Điều này đồng nghĩa rằng chính sách trên áp dụng đối với doanh nghiệp có 15% lao động trở lên (gồm lao động ngừng việc, tạm hoãn, thỏa thuận nghỉ không lương) phải tạm thời nghỉ việc thay vì 50% như quy định của Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam.
14 hiệp hội, hội doanh nghiệp kiến nghị cho phép doanh nghiệp phối hợp với công đoàn cơ sở được sử dụng quỹ công đoàn đang kết dư tại doanh nghiệp trả chi phí test nhanh, chi phí xét nghiệm cho người lao động, hỗ trợ người lao động gặp khó khăn.
Trước đó, vào tháng 10 năm ngoái, vấn đề kinh phí công đoàn cũng đã được kiến nghị nhằm giải quyết khó khăn do Covid-19. Theo đó, một số hiệp hội từng đề xuất được giảm kinh phí công đoàn xuống tối đa 1% thay vì mức 2%, tức là kinh phí công đoàn do doanh nghiệp đóng bằng 2% quỹ tiền lương làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội.
Ngoài ra, cần sửa đổi quy định về hỗ trợ tiền ăn cho người lao động thuộc các doanh nghiệp đã và đang thực hiện "3 tại chỗ", "1 cung đường 2 điểm đến”, và cả doanh nghiệp ngừng sản xuất tại địa phương đang thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16.
Đáng lưu ý, việc hỗ trợ này theo các hiệp hội là không phân biệt phạm vi áp dụng toàn tỉnh hay toàn huyện, hoặc khu vực nhỏ hơn. Trường hợp doanh nghiệp có trụ sở ở địa điểm không áp dụng Chỉ thị 16 nhưng có địa điểm kinh doanh, chi nhánh, nhà xưởng ở nơi giãn cách thì vẫn áp dụng.
Các hiệp hội, hội doanh nghiệp cho biết, theo khảo sát thực tế hiện nay, trong các ngành hàng xuất khẩu, chỉ một số ít (15 – 20%) doanh nghiệp thực hiện được mô hình sản xuất "3 tại chỗ".
Đa số còn lại đều buộc phải tạm ngừng sản xuất, chi trả các khoản chi phí lớn như thuê kho bãi, nhà xưởng, phí tồn kho, lãi suất ngân hàng, chi trả lương chờ việc cho người lao động.
Đơn cử, tính toán sơ bộ của một công ty thủy sản quy mô trung bình cho thấy mức thua lỗ trung bình là 10 tỷ đồng/tháng khi phải ngưng sản xuất. Trong ngành dệt may, doanh nghiệp cỡ trung bình 4.000 lao động ngưng sản xuất, chỉ riêng khoản chi trả công nhân 14 ngày đầu đã là 10 tỷ đồng.
Trong khi đó, hầu hết các ngành hàng đều sử dụng nhiều lao động, nên chi phí để chi tiền công, bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn là lớn nhất. Việc phải sản xuất cầm chừng (3 tại chỗ) hoặc dừng sản xuất, sản lượng giảm tới 70%, trong khi chi phí liên quan người lao động vẫn giữ nguyên.
Chưa kể, doanh nghiệp vẫn phải trả lương ngừng việc, càng khiến khó khăn chồng chất, khó trụ vững dài ngày.
"Với thực trạng các doanh nghiệp ngừng sản xuất đang gặp rất nhiều khó khăn do dịch kéo dài và phức tạp, điều này thực sự sẽ gây ảnh hưởng rất lớn tới đời sống của hàng triệu lao động, những người yếu thế và dễ bị tổn thương nhất trong xã hội", các hiệp hội lo ngại.
