Năm 2021 có thể tăng trưởng âm nếu chậm mở cửa

Phạm Sơn Thứ bảy, 02/10/2021 - 08:58

Theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành, với lợi thế là nền tảng vĩ mô ổn định cùng sự phục hồi trên thị trường toàn cầu, nếu nền kinh tế được mở cửa, các ngành chế biến, chế tạo và thương mại sẽ phục hồi nhanh, tạo đà tăng trưởng cho quý IV/2021 và năm 2022.

Ngành chế biến, chế tạo chịu tác động nặng nề từ đợt Covid-19 thứ 4. Ảnh: VGP.

“Mở cửa hay là chết”

Quý III/2021, nền kinh tế Việt Nam rơi vào tình trạng khó khăn chưa từng có do dịch Covid-19 bùng phát mạnh mẽ. Tính chung 9 tháng đầu năm, lần đầu tiên số lượng doanh nghiệp thành lập mới ít hơn số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, vẫn chưa kể đến một lượng lớn doanh nghiệp đã “chết” nhưng chưa kịp làm thủ tục, giấy tờ xác nhận giải thể.

94% doanh nghiệp đang hoạt động cho biết gặp khó khăn do đại dịch Covid-19. Tỷ lệ này ở 19 tỉnh thành phía nam lên đến 98%. Tính riêng quý III, 2,4 triệu lao động mất việc làm, đằng sau đó là sinh kế, an sinh của hàng triệu gia đình.

TS. Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Trung tâm Trọng tài quốc tế (VIAC) nhận xét, năm 2020 và 6 tháng đầu năm 2021, Việt Nam được xem là ngôi sao sáng trong bức tranh kinh tế toàn cầu, với mức tăng trưởng top đầu thế giới nhờ khống chế thành công dịch bệnh.

Tuy nhiên, xu thế đó đã đảo chiều, khi thế giới đang có những bước phục hồi ổn định thì GDP quý III Việt Nam giảm hơn 6%, mức giảm nặng nề nhất kể từ khi công bố GDP theo quý. Điều này dẫn đến nguy cơ khiến Việt Nam lỡ nhịp so với thế giới, đánh mất cơ hội tham gia vào chuỗi cung ứng quan trọng.

Trong bối cảnh đó, ông Lộc nhấn mạnh, Việt Nam đang đứng trước câu hỏi “mở cửa hay là chết”, bởi khi các đối thủ cạnh tranh đang từng bước mở cửa để tận dụng cơ hội thị trường, doanh nghiệp FDI cũng “không thể chờ thêm được nữa”, nếu cứ mãi đóng cửa, nền kinh tế sẽ rơi vào tình trạng “sức cùng lực kiệt”.

Tất nhiên Việt Nam đang đưa ra câu trả lời là lựa chọn “mở cửa” thay vì “chết”. Quan điểm đó được thể hiện qua lời nói của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính “không thể mãi áp dụng biện pháp phong tỏa”, cùng với kiến nghị, đề xuất phương thức nới lỏng các hoạt động từ nhiều bộ, ngành và địa phương.

Tuy nhiên, yêu cầu đặt ra là phải mở cửa sao cho an toàn, tránh lây lan dịch bệnh nhưng cũng phải đảm bảo các hoạt động được thông suốt, không xảy ra tình trạng “mỗi nơi làm một kiểu”.

Ông Lộc đề nghị cần ban hành ngay bộ cẩm nang hướng dẫn thích nghi an toàn với Covid-19 để thực hiện mục tiêu mở của một cách kiên định. Mặt khác, các địa phương và doanh nghiệp cần xây dựng kịch bản, phương án dự phòng phù hợp với điều kiện thực tế.

Mặt khác, chủ tịch VIAC cũng đề nghị sáp nhập 2 tổ công tác đặc biệt của Chính phủ về phòng chống Covid-19 và phục hồi kinh tế, đồng thời cho phép sự tham gia của đại diện doanh nghiệp.

“Mỗi chính sách, giải pháp về y tế đều phải tính toán đến tác động tới kinh tế và ngược lại, mỗi chính sách kinh tế đều phải tính đến rủi ro y tế”, ông Lộc lý giải.

Động lực tăng trưởng nào cho quý IV/2021 và năm 2022

Bức tranh kinh tế trở nên ảm đạm khiến nhiều tổ chức và chuyên gia đưa ra những dự đôán bi quan về nền kinh tế năm 2021, đặc biệt sau khi Tổng cục Thống kê công bố GDP quý III giảm tới 6,17%.

Lý giải về mức giảm GDP quý III, ông Nguyễn Xuân Thành, chuyên gia kinh tế thuộc Đại học Fulbright cho biết, ngành công nghiệp chế biến chế tạo và thương mại là 2 lĩnh vực đóng góp rất lớn vào nền kinh tế Việt Nam và đều bị đình trệ nghiêm trọng trong những tháng vừa qua.

Năm 2021 có thể tăng trưởng âm nếu chậm mở cửa
Chuyên gia kinh tế Nguyễn Xuân Thành.

Bên cạnh đó, ngành xây dựng cũng chứng kiến mức thiệt hại nặng, một phần do các công trình không thể thi công trong bối cảnh giãn cách, một phần do niềm tin của nhà đầu tư chưa hồi phục, giải ngân vốn đầu tư công 9 tháng đầu năm lại rất chậm chạp, dẫn đến giảm mạnh nhu cầu xây dựng.

Ngành nông nghiệp có mức tăng trưởng khoảng 1% trong quý III, tuy nhiên ngành thủy sản lại cũng là ngành sụt giảm nặng nề, đặc biệt là tại khu vực đồng bằng sông Cửu Long, do phụ thuộc nhiều vào hoạt động của nhà máy chế biến cũng như hoạt động logistics.

Ngành dịch vụ và du lịch tiếp tục ảm đạm từ năm 2020. Ông Thành dự đoán, khu vực này sẽ khó có thể phục hồi trong tương lai gần, kể cả khi dịch bệnh được khống chế.

Đối với triển vọng kinh tế quý IV, theo ông Thành, khi các địa phương từng bước nới lỏng các hoạt động kinh tế, ngành công nghiệp chế biến chế tạo và ngành thương mại sẽ rất nhanh chóng phục hồi. Đây là động lực rất quan trọng để tạo ra tăng trưởng dương cho quý IV.

Mặt khác, nền kinh tế Việt Nam cũng có những lợi thế rất lớn là nền tảng ổn định vĩ mô được duy trì nhiều năm, cùng với sự phục hồi của các nền kinh tế lớn, giúp tăng nhu cầu xuất khẩu.

Để nền kinh tế duy trì mức tăng trưởng dương trong năm 2021 cũng như lấy lại đà tăng trưởng vào năm 2022, đồng tình với quan điểm của TS. Vũ Tiến Lộc cùng nhiều chuyên gia khác, ông Thành đề nghị cần mở cửa nền kinh tế một cách bền vững, tránh tình trạng giãn cách trên diện rộng, “mở rồi lại đóng” như thời gian qua.

Chuyên gia kinh tế Fulbright nhấn mạnh quan điểm “doanh nghiệp tuân thủ, Nhà nước giám sát”, theo đó xóa bỏ các giấy phép được ban hành trong thời gian qua nhưng đã không còn tác dụng, đồng thời không quy định thêm những giấy phép mới gây khó dễ ch doanh nghiệp.

“Điển hình thực tiễn của Việt Nam là cứ xóa bỏ bớt giấy phép là môi trường kinh doanh được cải thiện. Cứ để giấy phép là tạo ra khó khăn”, ông Thành cho biết.

Bên cạnh đó, hoạt động đầu tư công cần được đẩy mạnh giải ngân, đặc biệt trong bối cảnh dòng vốn FDI có thể sẽ chững lại, dòng vốn tư nhân tiếp tục thể hiện sự dè dặt. Đầu tư công chính là động lực tăng trưởng quan trọng giúp duy trì nền kinh tế trong năm 2020 và cũng đặc biệt quan trọng để tạo ra lợi ích kinh tế trong dài hạn.

Về các chính sách hỗ trợ, chính sách tiền tệ và tài khóa cần tiếp tục được duy trì đến năm 2022, tuyệt đối không ngừng chính sách nào. Dựa trên thành quả ổn định vĩ mô, dư địa chính sách đủ lớn để cho phép thực hiện song song cả 2 biện pháp này, tạo ra hiệu quả bổ trợ lẫn nhau, tránh rủi ro bất ổn vĩ mô nếu chỉ sử dụng 1 chính sách.

Dự đoán về quý IV và cả năm 2021, ông Thành cho biết nếu mở cửa an toàn từ đầu tháng 10, doanh nghiệp hoạt động ổn định vào giữa tháng 10, quý IV có thể đạt được mức tăng trưởng khoảng 3,5%, cả năm tăng trưởng khoảng 2,1%. Tuy nhiên, nếu quá trình mở cửa nền kinh tế diễn ra chậm chạp, mức tăng trưởng âm cho năm 2021 hoàn toàn có thể xảy ra.

Nhà nước quyết định giá đất: Cơ hội ổn định thị trường, nhưng cần tránh 'xa rời thực tiễn'

Nhà nước quyết định giá đất: Cơ hội ổn định thị trường, nhưng cần tránh 'xa rời thực tiễn'

Tiêu điểm -  1 ngày

Các chính sách về định giá đất chỉ có thể phát huy hiệu quả khi kết hợp được vai trò điều tiết của nhà nước với yếu tố thị trường trong khuôn khổ quản trị hiện đại.

TP.HCM kiến tạo thành phố thông minh từ cuộc chuyển đổi kép

TP.HCM kiến tạo thành phố thông minh từ cuộc chuyển đổi kép

Tiêu điểm -  2 ngày

Chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang trở thành hai trụ cột chiến lược giúp TP.HCM kiến tạo mô hình đô thị thông minh – xanh – số, với sự đồng hành của các đối tác từ Nhật Bản.

Phát hành Đặc san 'Phụng sự' kỷ niệm 8 năm sinh nhật TheLEADER

Phát hành Đặc san 'Phụng sự' kỷ niệm 8 năm sinh nhật TheLEADER

Tiêu điểm -  3 ngày

Nhân dịp sinh nhật 8 năm (8/8/2017 - 8/8/2025), Tạp chí điện tử Nhà Quản Trị phát hành Đặc san TheLEADER chủ đề Phụng sự nhằm tuyên truyền Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị.

Rào cản ngăn doanh nghiệp tiếp cận các ưu đãi thuế quan

Rào cản ngăn doanh nghiệp tiếp cận các ưu đãi thuế quan

Tiêu điểm -  3 ngày

Thực tế cho thấy, việc đáp ứng đầy đủ tiêu chí xuất xứ để hưởng ưu đãi thuế quan không hề đơn giản.

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Cần Thơ cần tháo gỡ nhiều nút thắt

Tiêu điểm -  4 ngày

Cần Thơ được kỳ vọng là cực dẫn dắt tăng trưởng vùng Đồng bằng sông Cửu Long nhưng đang phát triển chưa tương xứng với tiềm năng do vướng nhiều điểm nghẽn.

'Đổi xăng lấy điện' gây bão tại TP.HCM, có khách hàng chốt tới 12 xe máy VinFast

'Đổi xăng lấy điện' gây bão tại TP.HCM, có khách hàng chốt tới 12 xe máy VinFast

Nhịp cầu kinh doanh -  1 giờ

Chuỗi sự kiện “Đổi xăng lấy điện - Cùng VinFast kiến tạo tương lai xanh” tiếp tục mang cơ hội chuyển đổi xanh tới người dân TP.HCM và Thanh Hóa. Nhiều khách hàng đã tranh thủ cơ hội lên đời xe điện ngay tại sự kiện, thậm chí có trường hợp chốt tới 12 chiếc xe máy VinFast.

Đặc khu Vân Đồn: Đường băng mới cho nhà đầu tư dài hạn

Đặc khu Vân Đồn: Đường băng mới cho nhà đầu tư dài hạn

Nhịp cầu kinh doanh -  15 giờ

Trong làn sóng đầu tư vào bất động sản nghỉ dưỡng, Vân Đồn đang nổi lên như một “tọa độ vàng” mới với tiềm năng tăng trưởng dài hạn.

'Chảo lửa' V-Concert: Biển người 2,5 vạn khán giả khuấy đảo trung tâm triển lãm Top 10 thế giới

'Chảo lửa' V-Concert: Biển người 2,5 vạn khán giả khuấy đảo trung tâm triển lãm Top 10 thế giới

Nhịp cầu kinh doanh -  17 giờ

Dàn sao hạng A cùng hơn 2,5 vạn khán giả biến Trung tâm Triển lãm Việt Nam (TTTLVN) - công trình Top 10 thế giới - thành “chảo lửa” cảm xúc với “V-Concert rạng rỡ Việt Nam”. Sự kiện bom tấn mở màn cho chuỗi hoạt động chào mừng 80 năm Quốc khánh như lời khẳng định Trung tâm Triển lãm Việt Nam đã sẵn sàng trở thành điểm đến xứng tầm cho những sự kiện quốc gia và quốc tế, khai mở nền kinh tế Expo tỷ đô cho Việt Nam.

Sếp Amazon: Việt Nam trước cơ hội vàng xuất khẩu qua thương mại điện tử

Sếp Amazon: Việt Nam trước cơ hội vàng xuất khẩu qua thương mại điện tử

Leader talk -  22 giờ

Giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu có nhiều biến động, xuất khẩu qua thương mại điện tử đang mở ra cánh cửa cho các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường quốc tế.

Làn sóng đại dự án 'kích nổ' nguồn cung biệt thự, liền kề

Làn sóng đại dự án 'kích nổ' nguồn cung biệt thự, liền kề

Bất động sản -  23 giờ

Hàng loạt các đại dự án khu đô thị bùng nổ trên khắp cả nước đã khiến nguồn cung nhà ở thấp tầng trong 6 tháng đầu năm 2025 tăng vọt.

Văn Phú: Kiến tạo không gian sống vị nhân sinh

Văn Phú: Kiến tạo không gian sống vị nhân sinh

Bất động sản -  23 giờ

Ông Tô Như Toàn, Chủ tịch Công ty CP Phát triển Bất động sản Văn Phú, đã nuôi dưỡng triết lý “bất động sản vị nhân sinh” từ nhiều năm trước, và cuốn sách Đô thị vị nhân sinh của Jan Gehl như một sự đồng điệu tư tưởng, tiếp thêm niềm tin để ông kiên định hiện thực hóa tầm nhìn ấy trong chiến lược phát triển doanh nghiệp.

Đông Tây Land giải mã làn sóng vốn Bắc đổ vào bất động sản miền Nam

Đông Tây Land giải mã làn sóng vốn Bắc đổ vào bất động sản miền Nam

Bất động sản -  23 giờ

Mặc dù đã tăng trưởng khá mạnh trong thời gian vừa qua, song ông Nguyễn Thái Bình, Tổng giám đốc Đông Tây Land cho rằng, dư địa thu hút dòng tiền đầu tư bất động sản từ miền Bắc vào miền Nam vẫn còn rất lớn trong thời gian tới.