Phát triển bền vững
Nguy cơ 3,5 tỷ người nằm trong điều kiện khí hậu ‘gần như không thể sống nổi’
Nhiệt độ gia tăng do phát thải khí nhà kính từ con người sẽ khiến khoảng 1/3 dân số dự kiến phải sống trong điều kiện giống như vùng nóng nhất của sa mạc Sahara trong nửa thế kỷ tới.
Theo nghiên cứu của các nhà khoa học từ Trung Quốc, Mỹ và châu Âu có tên "Future of the human climate niche" được công bố trong tuần này trên tạp chí Proceedings of the National Academy of Sciences, nếu phát thải khí nhà kính không giảm xuống thì các khu vực trên hành tinh với khoảng 1/3 con người sinh sống sẽ trở nên nóng như những khu vực nóng nhất của sa mạc Sahara trong vòng 50 năm tới.
Việc nóng lên nhanh chóng có nghĩa là 3,5 tỷ người sẽ sống bên ngoài “vùng thuận lợi” về khí hậu mà con người đã phát triển trong 6.000 năm qua.
Những phát hiện mới này là cảnh báo rõ ràng rằng việc tiếp tục phát thải các-bon sẽ ngày càng khiến thế giới có nguy cơ đối mặt với các cuộc khủng hoảng chưa có tiền lệ.
Dân số chủ yếu tập trung ở các dải khí hậu hẹp, với một số lượng lớn sống ở những nơi có nhiệt độ trung bình hàng năm khoảng 11 – 15 độ C và một số lượng nhỏ hơn sống ở những nơi có nhiệt độ trung bình khoảng 20 – 25 độ C. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng con người, bất chấp mọi đổi mới và di cư, hầu hết sống trong những điều kiện khí hậu này trong vài nghìn năm.
GS. Marten Scheffer của Đại học Wageningen, người điều phối nghiên cứu với đồng nghiệp người Trung Quốc Xu Chi, Đại học Nam Kinh, nhận định vùng thuận lợi về khí hậu không đổi đáng kinh ngạc này có thể cho thấy những hạn chế cơ bản về những gì con người cần để tồn tại và phát triển.
Nhiệt độ được dự báo sẽ tăng nhanh do phát thải khí nhà kính do con người gây ra. Theo kịch bản phát thải tiếp tục tăng, nhiệt độ mà người bình thường trải qua sẽ tăng 7,5 độ C vào năm 2070. Con số này cao hơn mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu dự kiến là hơn 3 độ C vì đất liền sẽ nóng nhanh hơn nhiều so với đại dương và cũng bởi vì sự gia tăng dân số thiên về những nơi vốn đã nóng từ trước.
Sự gia tăng nhiệt độ nhanh chóng này, kết hợp với sự thay đổi dân số toàn cầu dự kiến, có nghĩa là khoảng 30% dân số dự kiến của thế giới sẽ sống ở những nơi có nhiệt độ trung bình trên 29°C trong vòng 50 năm tới, nếu khí thải nhà kính tiếp tục tăng.
Những điều kiện khí hậu này hiện chỉ diễn ra ở 0,8% diện tích đất toàn cầu, chủ yếu ở những vùng nóng nhất của sa mạc Sahara, nhưng đến năm 2070, điều kiện khí hậu đó có thể lan rộng tới 19% diện tích đất trên hành tinh.
“Điều này sẽ đưa 3,5 tỷ người vào những điều kiện gần như không thể sống nổi,” Jens-Christian Svenning từ Đại học Aarhus, đồng tác giả của nghiên cứu, cho biết.
Theo GS. Marten Scheffer, vi rút Corona đã thay đổi thế giới theo những cách khó có thể tưởng tượng được vài tháng trước đây và kết quả của nghiên cứu cho thấy biến đổi khí hậu có thể làm điều gì đó tương tự. Sự thay đổi sẽ không diễn ra nhanh như vậy, nhưng không giống như đại dịch, sẽ không có gì nhẹ nhõm để mong chờ: các khu vực rộng lớn của hành tinh sẽ nóng đến mức gần như không thể sống nổi và nhiệt độ tại các khu vực đó sẽ không giảm trở lại.
“Điều này không chỉ gây ra những tác động trực tiếp mang tính tàn phá, mà còn khiến xã hội ít có khả năng đối phó với các cuộc khủng hoảng trong tương lai, chẳng hạn như những đại dịch mới. Điều duy nhất có thể ngăn chặn điều này xảy ra là cắt giảm nhanh chóng lượng khí thải các-bon,” Scheffer nói.
Giảm nhanh lượng khí thải nhà kính có thể giúp giảm một nửa số người phải sống trong những điều kiện nhiệt độ nóng như vậy.
Đồng tác giả nghiên cứu Tim Lenton, chuyên gia khí hậu và Giám đốc Viện các hệ thống toàn cầu tại Đại học Exeter, cho biết tin tốt lành là những tác động này có thể giảm đi rất nhiều nếu nhân loại thành công trong việc kiềm chế sự nóng lên toàn cầu.
Các tính toán cho thấy rằng mỗi độ ấm lên trên các mức hiện tại tương ứng với khoảng 1 tỷ người phải sống ngoài vùng thuận lợi về khí hậu. “Điều quan trọng là bây giờ chúng ta có thể thể hiện những lợi ích của việc kiềm chế khí thải nhà kính ở một thứ gì đó mang tính nhân văn hơn là các thuật ngữ tiền tệ”, ông nhấn mạnh.
Các tác giả lưu ý rằng một phần trong số 3,5 tỷ người tiếp xúc với nhiệt độ cực cao nếu biến đổi khí hậu không suy giảm có thể sẽ tìm cách di cư, nhưng nhấn mạnh rằng nhiều yếu tố khác ngoài khí hậu sẽ ảnh hưởng đến quyết định di cư và một phần áp lực di cư có thể được giải quyết thông qua thích ứng khí hậu.
Lời giải cho nhiệt điện than, nhu cầu năng lượng và biến đổi khí hậu
Kinh tế tuần hoàn có thể trở thành động lực tăng trưởng mới?
Kinh tế tuần hoàn nhằm tiết kiệm tài nguyên, tối ưu hóa hiệu suất của doanh nghiệp, có thể trở thành động lực tăng trưởng theo lý thuyết kinh tế học.
Lao động ngoài trời gánh chịu biến đổi khí hậu
Lao động ngoài trời, yếu tố giúp thành phố vận hành trơn tru, phải chịu ảnh hưởng lớn từ biến đổi khí hậu nhưng lại bị bỏ qua trong lưới an sinh xã hội.
Ngành tái chế bước vào kỷ nguyên mới
Ngành tái chế, từ một ngành công nghiệp manh mún, tự phát và lạc hậu, đang dần tái định hình, khẳng định vị thế trong kỷ nguyên mới.
Đà Nẵng có thể trở thành trung tâm tài chính xanh đầu tiên của ASEAN
Đà Nẵng có cơ hội trở thành trung tâm tài chính xanh đầu tiên, đóng vai trò thúc đẩy ứng phó biến đổi khí hậu, sản xuất tiêu dùng bền vững tại khu vực ASEAN.
Vận hành thí điểm sàn giao dịch carbon từ tháng 6
Sàn giao dịch carbon sẽ được thí điểm từ tháng 6/2025 đến năm 2028, tiến đến chính thức vận hành vào năm 2029.
Vàng mang biểu tượng năm Tỵ hút khách ngày vía thần tài
Ngày 10 tháng giêng (tức ngày vía thần tài), khá đông người dân tới mua vàng lấy may trong dịp đầu xuân năm mới.
Nhà phân phối Mercedes lớn nhất Việt Nam lãi lớn nhờ bán thêm xe Trung Quốc
MG đã giúp doanh số của Haxaco tăng lên 34% vào năm 2024 và được dự báo sẽ trở thành động lực tăng trưởng chính của Haxaco trong năm nay.
Bắc Giang, Ninh Thuận dẫn đầu chỉ tiêu tăng trưởng 2025: GRDP từ 13%
Bắc Giang, Ninh Thuận... được giao chỉ tiêu tăng trưởng GRDP cao nhất năm 2025, phản ánh kỳ vọng bứt phá mạnh mẽ.
Kinh tế tuần hoàn có thể trở thành động lực tăng trưởng mới?
Kinh tế tuần hoàn nhằm tiết kiệm tài nguyên, tối ưu hóa hiệu suất của doanh nghiệp, có thể trở thành động lực tăng trưởng theo lý thuyết kinh tế học.
Lao động ngoài trời gánh chịu biến đổi khí hậu
Lao động ngoài trời, yếu tố giúp thành phố vận hành trơn tru, phải chịu ảnh hưởng lớn từ biến đổi khí hậu nhưng lại bị bỏ qua trong lưới an sinh xã hội.
Xe đạp Thống Nhất: Từ hào quang lụi tàn đến màn trở lại bùng nổ
Quyết tâm trẻ hoá thương hiệu đã đưa Thống Nhất từ một hãng xe đạp vắng bóng nhiều năm trên thị trường, dần trở lại mạnh mẽ, từng bước lấy lại niềm tin và tăng sự hiện diện trong từng ngôi nhà Việt.
Doanh nghiệp vật liệu, xây dựng sẵn sàng 'vào sóng'
Sau kết quả có phần chững lại năm vừa qua, doanh nghiệp xây dựng, đầu tư công được kỳ vọng sớm bứt phá trở lại, trở thành động lực dẫn dắt tăng trưởng năm 2025.