Trung Quốc dần nới lỏng các biện pháp phòng dịch trong nước từ đầu tháng 12/2022 và dự kiến sẽ mở cửa hoàn toàn nền kinh tế vào quý 2/2023.
Đây là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam, do đó việc nước này mở cửa trở lại được dự báo sẽ tác động nhất định đến hoạt động kinh tế, thương mại Việt Nam.
Trong báo cáo mới phát hành, ông Michael Kokalari, Kinh tế trưởng Tập đoàn VinaCapital cho biết các nhà đầu tư, nhà hoạch định chính sách và mọi người đều quan tâm đến tác động từ việc Trung Quốc nới lỏng chính sách zero COVID-19 đối với Việt Nam.
Dù Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam nhưng mức độ tiếp xúc của Việt Nam đối với nền kinh tế nội địa của Trung Quốc khá khiêm tốn. Do đó, dù các hạn chế COVID-19 của Trung Quốc ảnh hưởng đến 1/4 nền kinh tế của nước này trong năm 2022, nhưng tăng trưởng GDP của Việt Nam không bị tác động nhiều.
Ông Michael Kokalari cũng cho rằng một số lĩnh vực sẽ được hưởng lợi từ việc Trung Quốc mở cửa trở lại. Chẳng hạn như những công ty xuất khẩu thủy sản, các sản phẩm nông nghiệp khác và đặc biệt là du lịch.
Trong báo cáo mới đây, Công ty Chứng khoán Agribank (Agriseco Research) kỳ vọng rằng doanh nghiệp Việt Nam sẽ được hưởng lợi khi Trung Quốc mở cửa và nối lại đường bay giữa hai nước.
Trước đó, trong thời kỳ Trung Quốc đóng cửa, nhiều doanh nghiệp đã gặp không ít khó khăn do thiếu nguyên vật liệu, chi phí đầu vào tăng mạnh, hàng hóa tắc nghẽn. Việc giá cước vận tải hạ nhiệt hơn 50% từ đầu năm, hàng hóa lưu thông trở lại, thời gian nhập khẩu nguyên liệu không bị chậm trễ sẽ giúp cải thiện hoạt động sản xuất, thương mại của doanh nghiệp.
Theo Agriseco Research, nhóm doanh nghiệp có thể hưởng lợi bao gồm cơ khí, dệt may, da giày, điện tử, ô tô. Mặt khác, giá một số mặt hàng nguyên liệu đầu vào có thể tăng trở lại khi nhu cầu hồi phục như sắt thép, xi măng, kim loại cơ bản cũng sẽ cải thiện đầu ra cho doanh nghiệp. Nhóm công ty xuất khẩu chính vào Trung Quốc kỳ vọng sẽ phục hồi như cá tra, dệt may, cao su.
Tuy nhiên, bên cạnh những nhóm ngành được hưởng lợi, báo cáo của Agriseco Research cũng chỉ ra một số nhóm chịu bất lợi. Điển hình như ngành phân bón và hóa chất, các chuyên gia khuyến nghị nhà đầu tư cần theo dõi thêm chính sách khôi phục sản lượng của Trung Quốc.
Tại nhóm phân bón , mặc dù giá ure thế giới đã bắt đầu hạ nhiệt kể từ giữa năm 2022 trở lại đây, song vẫn neo ở mức khá cao so với trước đại dịch Covid-19. Việc Trung Quốc ban hành lệnh cấm xuất khẩu ure từ tháng 3/2021 và Nga áp dụng hạn ngạch xuất khẩu với ure kể từ tháng 7/2022 đã khiến giá ure tăng mạnh và neo ở mức cao. Từ đây, các doanh nghiệp như phân bón đã có kết quả kinh doanh tăng trưởng kỷ lục trong năm 2022.
Khi Trung Quốc mở cửa nền kinh tế, nước này có thể khôi phục lại sản lượng sản xuất và gỡ bỏ các hạn chế về xuất khẩu, qua đó khiến giá phân bón tiếp tục hạ nhiệt trong năm 2023. Trung Quốc vốn là nhà sản xuất và xuất khẩu phân bón hàng đầu thế giới. Việc nước này cắt giảm sản lượng và hạn chế xuất khẩu đã mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tăng trưởng xuất khẩu mạnh mẽ trong 2 năm qua. Những thuận lợi này có thể sẽ mất đi nếu Trung Quốc khôi phục lại sản lượng.
Tương tự, doanh nghiệp nhóm hóa chất trong 2 năm vừa qua đã hưởng lợi từ việc Trung Quốc cắt giảm sản lượng khiến cho giá hóa chất như xút hay phốt pho vàng tăng mạnh. Do vậy, các động thái về sản lượng từ phía Trung Quốc có thể là những điểm then chốt với nhóm doanh nghiệp này.
Báo cáo cũng chỉ ra rằng việc Trung Quốc mở cửa toàn diện nền kinh tế sẽ khiến cho nhu cầu phốt pho vàng tăng cao để phục vụ các ngành công nghiệp sản xuất như chip bán dẫn, linh kiện điện tử. Nếu chính sách cắt giảm sản lượng tiếp tục duy trì thì giá phốt pho vàng có thể tiếp tục neo ở mức cao, tuy nhiên nếu Trung Quốc khôi phục lại sản lượng có thể khiến giá phốt pho vàng hạ nhiệt mạnh hơn.
