Nỗi sầu đằng sau kỳ tích sầu riêng

Sơn Phạm Thứ ba, 21/05/2024 - 17:11

Ngành sầu riêng tăng trưởng nóng vô tình tạo ra nhiều hệ lụy tiêu cực đến cả người dân và doanh nghiệp.

Sầu riêng trở thành cây tỷ đô của nông nghiệp Việt Nam. Ảnh: Hoàng Anh

Xuất khẩu sầu riêng năm ngoái tạo ra một kỳ tích mới ngành nông nghiệp với tổng kim ngạch hơn 2,2 tỷ USD. Bốn tháng đầu năm nay, sầu riêng vẫn giữ phong độ khi đạt hơn 500 triệu USD kim ngạch xuất khẩu, tăng 30% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, đằng sau kỳ tích của trái sầu riêng, nhiều câu chuyện đáng buồn cũng được ghi nhận. Điển hình như Công ty CP Sầu riêng Tây Nguyên (Sarita) dù đã hỗ trợ hơn 3,7 tỷ đồng cho bà con nông dân trồng sầu riêng nhưng bị 80 – 90% nông dân hủy cọc, không bán hàng cho doanh nghiệp.

“Chỉ cần giá chênh nhau 1 ngàn đồng là nông dân sẵn sàng bỏ cọc”, ông Vũ Phi Hổ, Chủ tịch công ty Sarita, cho biết.

Dù không bị bỏ cọc, doanh nghiệp vẫn chưa thoát “kiếp nạn”. Bà Ngô Tường Vy, Tổng giám đốc Công ty CP Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu nêu thực trạng một số nơi bà con nông dân không tuân thủ tiến độ thu hoạch, hái trái non để bán cho doanh nghiệp, ảnh hưởng đến chất lượng của trái sầu riêng.

Bà Vy cho biết, trên thực tế đã có nhiều doanh nghiệp mất hàng trăm tỷ đồng vì bị hủy hợp đồng.

Đó là chưa kể đến những trường hợp sầu riêng vi phạm mã số vùng trồng hay vấp phải sự cạnh tranh gay gắt từ phía đối thủ như Thái Lan, Malaysia. 

Ở tầm vĩ mô hơn, Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, khuyến cáo, diện tích trồng sầu riêng đang tăng mạnh, có nguy cơ phá vỡ quy hoạch và đẩy sầu riêng vào tình trạng dư cung.

Có thể nói, dù vụt sáng trở thành ngành hàng xuất khẩu tỷ đô nhưng đằng sau trái sầu riêng vẫn còn nhiều câu chuyện “cười ra nước mắt”.

Luật hóa quản lý sầu riêng

Theo bà Vy, một trong những nguyên nhân dẫn đến thực trạng rối ren trong thu mua sầu riêng xuất phát từ việc chưa có quy định pháp lý ràng buộc bà con nông dân vào các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc hay tiến độ thu hoạch.

Trong khi đó, tại Thái Lan, đối thủ chính của Việt Nam, xuất khẩu sầu riêng được quản lý rất chặt chẽ, thậm chí là luật hóa. Bà Vy đề xuất, cần nghiên cứu áp dụng giải pháp này đối với ngành hàng đặc thù như sầu riêng.

“Cần có những cơ chế quản lý riêng để bảo vệ và phát triển bền vững hoạt động xuất khẩu sầu riêng”, bà Vy nhấn mạnh tại

Ông Võ Quan Huy, Giám đốc Công ty TNHH Huy Long An, nhìn nhận một giải pháp khác là minh bạch giống cây trồng và truy xuất nguồn gốc. Theo ông Huy, các quy định này có thể trở thành bắt buộc đối với nhiều thị trường trong giai đoạn 5 – 10 năm tới.

Còn theo ông Nguyễn Phong Phú, Giám đốc kỹ thuật Công ty Xuất nhập khẩu Vina T&T, cần phải tăng cường chuỗi liên kết giữa doanh nghiệp, thương lái và bà con nông dân. Bởi lẽ, khó khăn lớn nhất đặt ra cho ngành sầu riêng hiện tại là hiện tượng tranh mua, tranh bán, bỏ cọc, loạn giá, phá chuỗi liên kết.

Ghi nhận ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp, tại hội nghị sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và nông thôn Hoàng Trung nhìn nhận, cần phải nâng cao tư duy với cách làm ăn chân chính, chia sẻ hài hòa lợi ích giữa doanh nghiệp và nông dân để xây dựng liên kết chắc chắn.

Tuy nhiên, vẫn cần thiết phải có những chế tài đủ mạnh để kiểm soát hoạt động xuất khẩu sầu riêng. Thứ trưởng cho biết, bộ sẽ đề xuất, tham mưu với Chính phủ để lồng ghép những quy định quản lý sầu riêng vào các văn bản quy phạm pháp luật.

Xuất siêu nông sản quý I gấp đôi cùng kỳ 2023

Xuất siêu nông sản quý I gấp đôi cùng kỳ 2023

Tiêu điểm -  1 năm

Kim ngạch xuất khẩu nông sản tăng mạnh ba tháng đầu năm nhờ nhu cầu tăng cao tại nhiều thị trường trên thế giới. Trong đó, giá trị xuất siêu tăng tới 96% so với cùng kỳ năm 2023.

Xây dựng nền nông nghiệp thuận thiên

Xây dựng nền nông nghiệp thuận thiên

Phát triển bền vững -  1 năm

Một số mô hình canh tác nông nghiệp thuận thiên đã được chứng minh đem lại hiệu quả cao, giải quyết nhiều thách thức ngành nông nghiệp nói chung và nông nghiệp Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng đang phải đối diện.

‘Đừng để sầu riêng rơi vào bi kịch’

‘Đừng để sầu riêng rơi vào bi kịch’

Tiêu điểm -  2 năm

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho biết đã nhìn ra được những khó khăn, thách thức có thể xảy ra ngay từ khi ký nghị định thư về xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang Trung Quốc.

Xuất khẩu chuối, sầu riêng của HAGL vẫn bình thường

Xuất khẩu chuối, sầu riêng của HAGL vẫn bình thường

Doanh nghiệp -  2 năm

HAGL cho biết hoạt động xuất khẩu chuối của công ty sang Trung Quốc vẫn diễn ra bình thường mà không có bất kỳ hạn chế hoặc vướng mắc gì. Ngoài ra, sầu riêng cũng đã thu hoạch xong mùa vụ đầu tiên nên không còn hàng để xuất khẩu.

Gỡ vướng cho các dự án chờ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất

Gỡ vướng cho các dự án chờ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất

Tiêu điểm -  14 giờ

Trong thời gian chờ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất quốc gia, các dự án sẽ được tháo gỡ các vướng mắc để triển khai sớm theo quy định.

Nông sản Việt gõ cửa thị trường Halal 2,2 tỷ dân

Nông sản Việt gõ cửa thị trường Halal 2,2 tỷ dân

Tiêu điểm -  1 ngày

Xuất khẩu Halal mở ra thị trường 2,2 tỷ người, song đòi hỏi doanh nghiệp Việt cần có sự chuẩn bị kỹ lưỡng để chinh phục thị trường tiềm năng này.

HoREA đề xuất phương án giảm 'gánh nặng' tiền sử dụng đất cho người dân

HoREA đề xuất phương án giảm 'gánh nặng' tiền sử dụng đất cho người dân

Tiêu điểm -  1 ngày

Nhiều cơ quan kiến nghị Chính phủ sửa đổi Luật Đất đai 2024, với trọng tâm là giảm tiền sử dụng đất nhằm giảm gánh nặng cho người dân.

Bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh tìm chìa khoá thích ứng

Bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh tìm chìa khoá thích ứng

Tiêu điểm -  3 ngày

Công cụ số hóa mở ra như lời giải giúp nhiều hộ kinh doanh nhỏ lẻ vận hành dễ dàng hơn sau khi bỏ thuế khoán.

Bình ổn thị trường vàng: Đã đến lúc lập sàn vàng quốc gia?

Bình ổn thị trường vàng: Đã đến lúc lập sàn vàng quốc gia?

Tiêu điểm -  3 ngày

Theo các chuyên gia kinh tế, lập sàn giao dịch vàng là giải pháp quan trọng để đưa thị trường vàng về quỹ đạo minh bạch và ổn định

Vietnam Airlines được vinh danh 'Không gian trưng bày tiêu biểu' tại Triển lãm A80

Vietnam Airlines được vinh danh 'Không gian trưng bày tiêu biểu' tại Triển lãm A80

Nhịp cầu kinh doanh -  5 giờ

Đây là sự ghi nhận cho nỗ lực sáng tạo của Hãng hàng không quốc gia khi mang đến cho công chúng hành trình khám phá giàu trải nghiệm và cảm xúc.

Con trai 'bầu Hiển' đề xuất 3 nhóm kiến nghị quan trọng tại VPFS 2025

Con trai 'bầu Hiển' đề xuất 3 nhóm kiến nghị quan trọng tại VPFS 2025

Doanh nghiệp -  6 giờ

Trong khuôn khổ phiên đối thoại cấp cao tại VPFS 2025, ông Đỗ Vinh Quang, Phó chủ tịch HĐQT Tập đoàn T&T Group, Chủ tịch HĐQT Vietravel Airlines đã đề xuất nhiều kiến nghị quan trọng liên quan tới phát huy nội lực doanh nghiệp.

Năng suất lao động Việt Nam ì ạch: Lý giải từ GS. Trần Văn Thọ

Năng suất lao động Việt Nam ì ạch: Lý giải từ GS. Trần Văn Thọ

Leader talk -  9 giờ

Năng suất lao động kém đang là rào cản lớn cho khát vọng bứt phá của Việt Nam, mà nguyên nhân đến từ cả quá trình công nghiệp hóa lẫn khu vực tư nhân.

Thế giới không đáng sợ: AA Corporation liều và thắng

Thế giới không đáng sợ: AA Corporation liều và thắng

Diễn đàn quản trị -  9 giờ

Ra nước ngoài khi vẫn chỉ là một doanh nghiệp nhỏ và không có kinh nghiệm quốc tế, AA Corporation mang theo hành trang ba chữ: tự tin, tự lực và tự cường.

Khám phá sức hút của SeASoul - thẻ Visa 2in1 kết hợp đặc biệt giữa SeABank và ca sỹ Mỹ Tâm

Khám phá sức hút của SeASoul - thẻ Visa 2in1 kết hợp đặc biệt giữa SeABank và ca sỹ Mỹ Tâm

Nhịp cầu kinh doanh -  10 giờ

SeASoul là thẻ Visa 2in1 đánh dấu sự kết hợp đặc biệt giữa SeABank và ca sỹ Mỹ Tâm. Hơn một chiếc thẻ thông thường, thẻ SeASoul mang đến trải nghiệm tài chính cảm xúc cho khách hàng với những quyền lợi vượt trội và hành trình sẻ chia giá trị cộng đồng đầy ý nghĩa.

Sếp MoMo: Cần cơ chế IPO đặc thù cho công ty công nghệ

Sếp MoMo: Cần cơ chế IPO đặc thù cho công ty công nghệ

Doanh nghiệp -  12 giờ

Theo ông Nguyễn Bá Diệp, chiếu theo quy định hiện hành, một doanh nghiệp muốn IPO, đầu tiên là phải có lời, thứ hai là phải xóa bỏ tất cả các khoản lỗ lũy kế. Với điều kiện này, gần như các công ty công nghệ lớn trên thế giới đều không làm được, chứ chưa nói tới doanh nghiệp tại Việt Nam.

Bế mạc triển lãm 'thành tựu đất nước 80 năm' - triển lãm của những kỳ tích

Bế mạc triển lãm 'thành tựu đất nước 80 năm' - triển lãm của những kỳ tích

Ống kính -  12 giờ

Tối 15/9, tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam, triển lãm với chủ đề “80 năm Hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” bế mạc sau gần 20 ngày diễn ra.