Nữ doanh nhân thời đại dịch: Hướng nội để giữ vững trụ cột

“Phải làm khác đi - đó là mệnh lệnh”

Dịch Covid-19 đang hoành hành, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp và cuộc sống của mọi người. Lúc này, vai trò của người nữ lãnh đạo trong bảo vệ mái ấm gia đình, bảo toàn doanh nghiệp, truyền cảm hứng tích cực đến toàn xã hội bằng những giá trị sống nhân văn đang được đề cao hơn bao giờ hết.

Có lẽ vì thế mà cuộc tọa đàm hết sức đặc biệt “Quản trị thời khủng hoảng và vai trò nữ doanh nhân” dù triển khai “thần tốc”, nhưng đã thu hút rất nhiều nữ doanh nhân thuộc nhiều thế hệ tham gia.

Đang bão dịch, nhưng các chị đều rất đẹp trong tà áo dài thướt tha, gương mặt ai cũng ánh lên sức mạnh nội tâm, sức mạnh riêng có đã được truyền tiếp bởi người dẫn đầu HAWEE là bà Cao Ngọc Dung, một phụ nữ can trường và đầy lòng nhân hậu.

Chị Mỹ Linh, CEO một doanh nghiệp chuyên về nail (trang điểm móng tay) chia sẻ về việc xoay sở trong mùa dịch: “Khi nguồn nước sơn móng tay nhập từ Trung Quốc bị cắt đứt, phải thay bằng hàng Mỹ thì khá đắt, nên chúng tôi đã tập trung phát triển phòng Lab, nghiên cứu sản phẩm thay thế để chủ động nguồn nguyên liệu”.

Chị Nhan Húc Quân, đại diện cho Tập đoàn Newtoyo tại Việt Nam lại chia sẻ sự bình tĩnh và chủ động phòng bị. “Khi Covid lan nhanh, các tuyến vận tải kết nối với Trung Quốc bị cắt đứt, khiến đầu vào của chúng tôi bị gián đoạn. Song do chúng tôi đã có dự trữ tồn kho cho 6 tháng, nên đến nay, yêu cầu của khách hàng vẫn được đáp ứng”, chị nói.

Theo chị Quân, sự bình tĩnh của người lãnh đạo lúc này là rất quan trọng, người lãnh đạo phải quản trị được cảm xúc cá nhân, vì đây là sự cố mình chưa từng gặp, chưa từng bị, lo sợ sức khoẻ của mình và sức khoẻ doanh nghiệp là rất lớn. “Tôi phải tự đặt câu hỏi cho chính mình để kiềm chế bản thân, trấn an mình mới trấn an người khác được. Tôi đã mời chị Lý Thị Mai, chuyên gia tâm lý đến Công ty nói chuyện về vai trò của chị em phụ nữ nhân ngày 8/3, để lan truyền cảm xúc tích cực đến mọi người”.

Chị Nguyễn Thị Minh Phương, Giám đốc Công ty thương mại và dịch vụ Tư duy Sale, cho biết, công ty chị là một startup quy mô nhỏ, thiên về mảng công nghệ, nên nguy và cơ “hơi khác” doanh nghiệp lớn.

“Mối nguy lớn nhất là nguồn nhân lực, mọi người không muốn đến công ty làm việc, cũng không đủ nhân sự để thành lập bộ phận phòng chống thiên tai, dịch bệnh, không đủ sự tin tưởng từ các công ty đối tác với các dự án lớn để tiếp tục các dự án của họ, vì bản thân đối tác cũng đang hứng chịu ảnh hưởng của Covid-19.

Tuy nhiên, tôi thấy xu hướng làm việc online ngày càng nhiều. Công ty lập tức có giải pháp cho mọi người được làm việc trực tuyến, trao đổi qua email và các công cụ online khác để giải quyết vấn đề nhân sự. Cùng với đó là chính sách tăng lương, thưởng, để mỗi cá nhân bảo vệ bản thân và gia đình; hướng các đối tác sử dụng phần mềm và công cụ online Việt, tránh phụ thuộc vào các chương trình, website nước ngoài, đặc biệt là các công cụ đến từ Trung Quốc.”

Bà Lê Hoàng Diệp Thảo, CEO Trung Nguyên Internationnal, bày tỏ: “Tôi thấy những cuộc ‘truyền lửa’ như thế này rất bổ ích. Đây chính là cơ hội để mọi người chia sẻ, động viên, học hỏi nhau vượt qua đại dịch.

Chúng tôi bán hàng khắp nơi, có văn phòng bên Trung Quốc, rất nhiều vấn đề cần giải quyết ngay. Làm việc với nhân viên 24/24 giờ, tìm giải pháp cho các em bên đó, chuyển bán hàng từ offline sang online. Tuy nhiên sau Tết âm lịch thì… đứt luôn, vì Trung Quốc không cho bất kỳ ai ra ngoài, nhân viên phải ở nhà hết. Thị trường Trung Quốc phải đóng băng tới giờ này, khoan nói số lượng bao nhiêu người chết, nhân viên của mình ở bên đó rất khó khăn. Tinh thần của nhân viên rất quan trọng, đây là lúc lãnh đạo cần quan tâm, chia sẻ với nhân viên để vượt qua tâm bão.”

Trao đổi sâu về những kinh nghiệm trong thay đổi chính sách, thiết lập các hành động cụ thể để ứng phó với đại dịch, bà Cao Ngọc Dung cho biết:

“Trong lúc ai cũng rối ren bởi khẩu trang, nước rửa tay… thì phụ nữ càng cần phải bình tĩnh ngồi nhìn lại vấn đề quản trị công ty, quản trị đất nước, quản trị gia đình và quản trị chính mình. Con virus chút xíu đang khiến cho cả thế giới biến động. Tự nhiên ai cũng phải giật mình, tĩnh tâm nhìn lại, để tìm xem nguy và cơ ở đâu.

Khủng hoảng dịch bệnh dù rất đáng sợ nhưng cũng chỉ là mùa vụ, còn vấn đề quản trị khủng hoảng trong cuộc sống, với con cái, công việc… là chuyện phải đối mặt hàng ngày. Tham dự những cuộc họp bên các hiệp hội doanh nghiệp, tôi thấy các doanh nghiệp nhỏ và vừa rất hoảng loạn, khó khăn.

Trong lúc ai cũng rối ren bởi khẩu trang, nước rửa tay… thì phụ nữ càng cần phải bình tĩnh ngồi nhìn lại vấn đề quản trị công ty, quản trị đất nước, quản trị gia đình và quản trị chính mình.

Bà Cao Ngọc Dung

Chủ tịch HAWEE, Chủ tịch PNJ.

Đa số doanh nghiệp vừa và nhỏ thường nhắm đến lợi ích trước mắt, làm rất nhanh, thu lời ngay mà không nghĩ chuyện xây dựng nền tảng, nên khi gặp sự cố là khủng hoảng liền.

Quan sát dịch Covid 19, có thể thấy đối tượng bị chết phần lớn là những người già có bệnh nền, suy yếu hệ miễn dịch, không có sức để kháng tốt. Doanh nghiệp cũng như cơ thể con người, cần phải làm cho năng lực nội tại mạnh lên để có thể chống chọi với các cú sốc của thị trường.

Vấn đề quản trị tài chính lúc này là cực kỳ quan trọng, doanh nghiệp sẽ khó khăn về tài chính trong quý 1, quý 2, quý 3. Tâm tư khách hàng mà buồn bã thì chắc chắn nhu cầu tiêu dùng sẽ giảm, nền kinh tế bị ảnh hưởng. Khó khăn là chung cả thế giới rồi, khi kinh tế thế giới suy giảm, cần xem xét lại bài toán tài chính, chi phí, nên cắt giảm cái gì, giữ lại cái gì. Bài toán tài chính cho tương lai cũng cần phải suy tính ngay.

Để tận dụng chất xám của đội ngũ, có thể triển khai nhanh nhiều chiến lược truyền thông trong thời điểm nóng bỏng khi đại dịch kéo dài, không còn cách nào khác là phải làm khác đi. Đó là mệnh lệnh.”

Phụ nữ hãy quay vào bên trong, củng cố nội lực của mình

Phần cao trào, xúc động nhất của Tọa đàm là khi các nữ doanh nhân chia sẻ về những câu chuyện thật của chính mình để vượt qua những khủng hoảng cá nhân, gánh vác trọng trách làm mẹ, làm vợ chu toàn, để bảo vệ hạnh phúc gia đình, tránh sự gãy đổ của doanh nghiệp.

Chị Phan Hương Giang, Phó chủ tịch CLB Doanh nhân 2030, CEO Công ty PHG Group đã nghẹn ngào kể về 3 khủng hoảng lớn trong đời mình:

“Tôi có một đứa con bị tự kỷ, ngay trong thời điểm cần phải dành hết thời gian, tiền bạc, công sức để chữa bệnh cho con thì hạnh phúc vợ chồng không ổn, vì mình suốt ngày ở ngoài đường, vợ chồng không hiểu nhau. Mình phải quyết định dừng lại cuộc hôn nhân, chọn ra điều gì là quan trọng nhất.

Là phụ nữ, khi hạnh phúc gia đình không còn, khi con cái không khoẻ mạnh thì mất hết. Mình quyết định nghỉ việc. Con cái là núm ruột của phụ nữ, sức khoẻ là trong thân chứ không phải ngoài thân. Mình nghỉ 16 năm nhà nước, ra ngoài nghỉ hơn hai năm để chăm sóc cho con, không xuất hiện bất cứ đâu, đến giờ con mình đã phát triển bình thường. Đó là quyết định chọn lựa đúng”.

Chị Lâm Thuý Ái, Phó tổng giám đốc Công ty Mebipha đồng cảm: “Tôi cũng từng đứng trước thử thách đau đớn, một là bước tới đi cùng anh ấy, hai là ở lại một mình nuôi 2 con? Tại sao mọi người thấy mình tràn đầy năng lượng, vì mình biết chắt lọc kinh nghiệm mọi người để làm hành trang trong cuộc sống. Tôi rất ngưỡng mộ chị Cao Ngọc Dung, lắng nghe người đi trước, lấy kinh nghiệm các chị để vượt qua khủng hoảng nhẹ nhàng hơn. Năng lượng toả ra có sự tương tác, tạo ra sức mạnh, chị Dung cho đi rất nhiều, chia sẻ rất nhiều, truyền năng lượng tích cực cho mọi người. Nhìn lại đội ngũ HAWEE, thấy ai cũng trẻ ra so với 5 năm trước, đó là điều rất thực.”

Chuyện “nóng” nhất trong năm qua có lẽ là cuộc chia tay của vợ chồng cà phê Trung Nguyên. Chia sẻ rất chân tình với chị em phụ nữ, chị Lê Hoàng Diệp Thảo nói: “Mình bị sang chấn tâm lý rất mạnh, con cái một tay mình phải lo vì các cháu đang du học ở nước ngoài. Một năm rưỡi ở nước ngoài mình thực sự không muốn nghĩ tới nữa. Nhưng muốn quên cũng không được. Cuối cùng quyết định trở về tìm cách giải quyết.

Một thân một mình không giải quyết được, cần có gia đình là chỗ dựa để dựng lên King Coffee. Khởi nghiệp lần thứ 2 khó khăn vô cùng, nhưng nhờ có kinh nghiệm quá trình kinh doanh trước đó, tất cả cái gì Trung Nguyên có ngày xưa giờ nằm ở King Coffee, còn Trung Nguyên bây giờ thì… khác hẳn rồi.

Nhiều người hỏi tôi tại sao lại cạnh tranh trực tiếp với Trung Nguyên? Theo tôi thị trường rất rộng lớn, đâu chỉ có 2 thương hiệu. Chiến lược King Coffee là làm ăn với quốc tế, khách hàng yêu quý ủng hộ từ trước rồi, đánh Đông đánh Tây hơn 100 nước trong vòng 2 - 3 năm đâu dễ.

Nhân toạ đàm này, tôi rất muốn có lời khuyên của các chị đi trước. Mình đang trong tâm bão, không muốn nghe gì luôn, chỉ tập trung giải quyết chuyện của mình thôi. Chính điều đó giúp mình vượt qua. Chỉ nên quan tâm những gì thực sự quan trọng với cuộc đời mình thôi.”

Chị Trần Ngọc Phương Thảo, Trợ lý Tổng giám đốc PNJ cũng chia sẻ kinh nghiệm để vượt qua những khủng hoảng cá nhân, tạo lập sự tự tin của người nữ khi gặp những sự cố trong cuộc đời:

“Bộ phim truyền gây cảm hứng mạnh mẽ nhất cho riêng tôi là ‘Phải sống’ của đạo diễn Trương Nghệ Mưu. Người vợ, người mẹ do Củng Lợi đóng đã trải qua những biến cố đầy đau thương của cách mạng văn hoá, nội chiến tương tàn, nhưng vẫn vượt qua mọi nỗi đau và sự vất vả để sống bằng nội lực, sự bao dung và tình thương yêu con người.

Có giai đoạn tôi rất căng thẳng, nhưng luôn tự nhủ đối với mình, phải sống trước đã, gia đình phải tồn tại. Vai trò người phụ nữ trong những cơn sóng gió rất quan trọng, mình còn sự kiên trì, còn sự bao dung và tình yêu thương vô bờ thì gia đình mình còn tồn tại. Hơn ai hết, người vợ, người mẹ phải kiên trì, mạnh mẽ thì gia đình mới vượt qua được. Đổi lại nếu là đàn ông, ít người có sức mạnh, sự chịu đựng nhẫn nại như vậy.

Bộ phim này tôi đã xem cách đây 10 năm, nhưng những thông điệp của nó luôn khiến tôi phải nhớ. Với nữ doanh nhân, bên cạnh cuộc sống của riêng mình, còn phải nuôi nấng dạy dỗ con cái, phải duy trì sự phát triển của doanh nghiệp, thì càng cần Phải Sống!”

Bà Cao Ngọc Dung lắng nghe lời con gái chia sẻ, mắt bà ngấn lệ. Người phụ nữ từng xuyên qua khủng hoảng ấy hoá ra lại thật tĩnh lặng, nhẹ nhàng. Bà Dung chia sẻ:

“Tôi rất đồng cảm với chia sẻ của chị Lê Hoàng Diệp Thảo của cà phê Trung Nguyên, khi đứng trong tâm bão hãy nhìn vào chính mình, đừng nhìn ra ngoài thì sẽ vượt qua. Mình mới chia sẻ với con gái, trong tâm bão mình rất lặng, vì không hề phải suy nghĩ xem người ta sẽ nhìn mình thế nào để phải sống khác đi. Nếu chỉ lo lắng về cảm nhận của người ngoài thì gương mặt mình sẽ méo mó đi.

Giá trị của HAWEE là kết nối và nâng tầm ảnh hưởng của nữ doanh nhân đến cộng đồng thông qua sự phát triển tư duy lãnh đạo, hình ảnh và sức mạnh nội tâm. Cùng nhau xây dựng, kết nối các thành viên, tạo cơ hội cho các lãnh đạo nữ trao sức mạnh để cùng nhau phát triển, cân bằng và tiến bộ.

Hơn lúc nào hết, trong tâm bão của dịch Covid-19, các nữ lãnh đạo cần tạo dấu ấn với công tác xã hội và các hoạt động cộng đồng mang tính bền vững và hiệu quả như lúc này. Cuộc toạ đàm hôm nay cũng là một trong những nỗ lực ấy, để truyền sức mạnh cho các chị em, và truyền cảm hứng tích cực đến toàn xã hội.

Phụ nữ hãy quay vào bên trong, củng cố nội lực của mình thì không có cơn bão nào có thể kéo mình đi cả.

Mình cũng ngạc nhiên tại sao trong nguy nan lại bình tĩnh vậy, có lẽ nhờ không so đo, hơn thua với ai. Người phụ nữa là trụ cột gia đình, trong tâm bão càng cần phải vững chãi. Có như vậy mới giữ được mái ấm gia đình, giữ được doanh nghiệp, qua cơn bão mình sẽ mạnh hơn lên.

Ai trong các bạn nếu đứng vào chỗ tôi cũng sẽ hiểu ra và hành động như vậy, để bảo vệ những gì mình yêu thương nhất. Bởi trong biến cố, chỉ có hai con đường, hoặc mình sẽ gục ngã luôn, hoặc sẽ rất mạnh. Tôi tin thách thức sẽ làm mình trưởng thành hơn và học hỏi được rất nhiều…”