Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) mới đây cho biết ngành công nghiệp dầu khí Việt Nam có thể chịu thiệt hại nặng nề trong năm 2020.
Theo đó, đánh giá tác động của dịch Covid-19 đối với thị trường dầu khí thế giới, Ngân hàng Goldman Sachs dự báo nhu cầu dầu toàn cầu năm 2020 giảm kỷ lục khoảng 1,1 triệu thùng/ngày.
Trong khi nhu cầu được dự báo giảm, việc OPEC và Nga không đạt được kết quả cắt giảm sản lượng khai thác dầu thô đã khiến giá dầu thế giới giảm kỷ lục. Ngày 18/3, giá dầu Brent giảm “sốc”, chỉ còn dao động quanh mốc 24-25 USD/thùng. Với tốc độ giảm 7-8%/ngày như hiện nay, giá dầu thô thế giới có nguy cơ giảm xuống mức dưới 20USD/thùng trong thời gian tới.
Với PVN, từ khâu đầu đến khâu cuối, có thể nói đang bị ảnh hưởng rất mạnh. Những dự án trọng điểm về tìm kiếm, thăm dò, khai thác đều chịu tác động của dịch bệnh Covid-19. Nhiều nhà thầu sẽ không thể điều động nhân sự sang triển khai các phần việc thuộc các dự án; tiến độ cung cấp vật tư thiết bị cho dự án từ các nước có dịch đang thực hiện phong toả, cách ly cũng bị gián đoạn hoặc chậm…
Tập đoàn cho biết doanh thu bán dầu và nộp ngân sách Nhà nước từ dầu thô cũng sẽ giảm mạnh vì kế hoạch kinh doanh của Tập đoàn đang dựa trên kịch bản giá dầu ở mức 60 USD/thùng.
Cụ thể, nếu giá dầu giao dịch bình quân ở mức 60 USD/thùng thì doanh thu bán dầu thô là 4,668 tỷ USD. Nhưng nếu giá dầu xuống bình quân 30 USD/thùng thì doanh thu từ bán dầu thô chỉ còn 2,362 tỷ USD. Nộp ngân sách Nhà nước cũng tương ứng sẽ giảm từ 1,594 tỷ USD xuống còn 806 triệu USD. Con số này tương ứng PVN mất 2,3 tỷ USD doanh thu và giảm gần 800 triệu USD nộp ngân sách Nhà nước.
Trong kịch bản xấu hơn nữa, nếu giá dầu tiếp tục ở mức 20 USD/thùng như hiện nay, thiệt hại cho PVN sẽ càng nặng nề.
Hoạt động sản xuất và kinh doanh xăng dầu cũng chịu tác động tiêu cực từ dịch bệnh Covid-19 và giá dầu xuống thấp khi nhu cầu vận tải, lưu thông sụt giảm.
Các cửa hàng, đại lý xăng dầu hạn chế nhập hàng để chờ giá giảm, chiết khấu bán lẻ trên thị trường tăng mạnh so với thời điểm tháng 1/2020, ảnh hưởng nghiêm trọng tới sản phẩm của nhà máy Lọc dầu Dung Quất và nhà máy lọc dầu Nghi Sơn.
Hiện tại tồn kho xăng dầu của nhà máy Nghi Sơn ở mức rất cao, khoảng 70-85%. Tồn kho của nhà máy Dung Quất có xu hướng tăng nhanh khi các khách hàng lùi lịch nhận hàng do tình hình tiêu thụ và sức chứa khó khăn.
Do tồn kho và khoảng chênh lệch giữa giá sản phẩm với giá dầu thô thấp khiến hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty Cổ phần Lọc hóa dầu Bình Sơn lỗ 313 tỷ đồng trong tháng 2. Lũy kế 2 tháng, số lỗ là 228 tỷ đồng.
Thậm chí cả trong lĩnh vực sản xuất phân bón, trong những tháng đầu năm 2020, mặc dù sản lượng sản xuất hầu hết các sản phẩm phân bón của các nhà máy thuộc PVN đều đạt và vượt mức kế hoạch tháng nhưng sản lượng tiêu thụ phân ure và NPK không như kỳ vọng, nguyên nhân do hầu hết các khu vực sản xuất nông nghiệp nhu cầu vẫn còn thấp.
Đặc biệt, khu vực Miền Tây tình hình hạn mặn rất cao đã làm thiệt hại các diện tích trồng lúa. Bên cạnh đó, do dịch Covid-19 đã làm ảnh hưởng đến việc xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc. Vì vậy, nông dân cẩn trọng không đầu tư nhiều lúc này, làm giảm diện tích canh tác và dẫn đến nhu cầu phân bón giảm trong ngắn hạn.
Tình hình kinh doanh của PVN dự kiến sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn, thua lỗ tăng cao nếu tình hình dịch bệnh không được kiểm soát trong thời gian tới.
Hệ lụy từ việc giảm này sẽ tác động nặng nề không chỉ đối với PVN mà các địa phương liên quan. Đơn cử như tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, số thu ngân sách 2 tháng đầu năm của Tỉnh đạt 15.177,8 tỷ đồng thì trong đó có 46% từ dầu thô.
Hiện tai, với giá dầu thô khoảng 30 USD/thùng, nhiều lô hợp đồng dầu khí sau khi nộp các loại thuế, doanh thu không đủ bù chi phí. Tuy nhiên, do đặc thù của các hoạt động dầu khí ngoài khơi thường có các hợp đồng dài hạn nên nếu dừng sản xuất vẫn phải chi trả chi phí khiến nhà thầu càng thiệt hại lớn hơn.
Bên cạnh đó, về mặt kỹ thuật, sau khi dừng sản xuất thời gian dài, lúc khôi phục lại sản xuất, sản lượng thường bị sụt giảm do giếng bị nhiễm bẩn, ngập nước. Vì vậy, chưa có nhà thầu nào đề xuất đóng mỏ.
Để ứng phó với tác động kép của dịch bệnh và giá dầu, PVN cho biết đang xây dựng những kịch bản đối phó với những diễn biến trên thị trường.
Tập đoàn đã đưa ra các kịch bản đối phó với từng tình huống giá dầu xuống thấp nhất, thậm chí là kịch bản xấu nhất như buộc phải dừng hoạt động các mỏ, nhà máy lọc dầu,…
Các đơn vị của PVN đã tính toán trên cơ sở công suất chứa khả dụng hiện tại, xem xét phương án mua dự trữ dầu thô, sản phẩm xăng dầu nhằm tranh thủ cơ hội giá dầu chạm đáy làm động lực tăng trưởng khi thị trường ấm trở lại.
Cách làm này vừa gia tăng dự trữ dầu thô cho đất nước, củng cố vấn đề an ninh năng lượng khi đây luôn là mặt hàng chiến lược trong các mối tương quan chính trị khu vực và thế giới, vừa giúp ngân sách tiết kiệm một khoản ngoại tệ không nhỏ khi phải nhập khẩu dầu lúc giá dầu lên cao và tránh lãng phí tài nguyên.
Để hỗ trợ ngành Dầu khí, PVN kiến nghị Bộ Tài chính cần phải rà soát lại các chính sách thuế, phí đối với lĩnh dầu khí để kịp thời có những đề xuất, kiến nghị tháo gỡ kịp thời cho PVN và các đơn vị thành viên, như vấn đề thuế VAT đối với mặt hàng phân Ure, thuế thu nhập doanh nghiệp áp dụng với hoạt động khai thác dầu khí, cơ chế tài chính cho Quỹ tìm kiếm thăm dò cho các đơn vị hoạt động trong lĩnh vực thăm dò – khai thác dầu khí...
