Quy định mới khiến phát hành trái phiếu doanh nghiệp giảm mạnh

Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) tổng hợp tình hình phát hành trái phiếu trong tháng 9/2020 cho thấy chỉ có 30 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp được diễn ra. Giá trị phát hành đạt 10.521 tỷ đồng.

Trong đó, khoảng 90% lượng trái phiếu phát hành ra đến từ các ngân hàng. Nhóm doanh nghiệp bất động sản – đối tượng đứng đầu về lượng phát hành trái phiếu từ đầu năm đến nay chỉ phát hành vỏn vẹn 150 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 1,43%.

Lũy kế 9 tháng, đã có tới 1.660 đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp với giá trị phát hành tổng cộng 303.802 tỷ đồng. Tính ra trung bình mỗi tháng, có 184 đợt phát hành trái phiếu diễn ra với giá trị phát hành trung bình 33.755 tỷ đồng.

Có thể thấy, số đợt phát hành và giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong tháng 9 ở mức thấp kỷ lục. Nếu so với số liệu của tháng trước, mức sụt giảm của tháng 9 còn đột ngột hơn. Ước tính riêng trong tháng 8, đã có tới trên 80.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp phát hành thành công.

Việc doanh nghiệp giảm phát hành trái phiếu trong tháng 9 là điều đã được dự báo từ trước, bởi những thay đổi trong quy định phát hành kể từ 1/9.

Cụ thể, Nghị định số 81/2020/NĐ-CP đã nâng cao tiêu chuẩn, giới hạn về phát hành trái phiếu riêng lẻ nhằm hạn chế hoạt động phát hành quá mức để phân phối cho nhà đầu tư cá nhân; đồng thời tăng trách nhiệm của các tổ chức tư vấn, đại lý giam gia vào đợt phát hành. Đây là bước điều chỉnh được cho là cần thiết để đảm bảo thị trường trái phiếu doanh nghiệp hoạt động chuyên nghiệp, lành mạnh, trong đó, hướng đến mục tiêu tách bạch rõ hoạt động chào bán trái phiếu ra công chúng với hoạt động chào bán riêng lẻ.

Với quy định này, các doanh nghiệp phát hành trái phiếu phải đáp ứng, bao gồm dư nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại thời điểm phát hành không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu theo báo cáo tài chính gần nhất được cấp thẩm quyền phê duyệt; Mỗi đợt phát hành phải hoàn thành trong thời hạn 90 ngày, kể từ ngày công bố thông tin trước khi phát hành; Và đợt phát hành sau phải cách đợt phát hành trước 6 tháng. Doanh nghiệp phải ký hợp đồng tư vấn phát hành với tổ chức tư vấn hồ sơ phát hành...

Bộ Tài chính đưa ra quy định mới sau khi thị trường trái phiếu có dấu hiệu tăng nóng mất kiểm soát. Bộ Tài chính đã nhiều lần khuyến cáo nhà đầu tư không nên mua trái phiếu chỉ vì lãi suất cao, bởi lãi suất cao sẽ đi kèm với rủi ro cao. Chỉ khi nắm rõ thông tin về trái phiếu, về tình hình tài chính của doanh nghiệp để đánh giá được các rủi ro gặp phải, nhà đầu tư mới nên thu gom trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ.

Nhà đầu tư khi mua trái phiếu doanh nghiệp cần hiểu rõ rằng, nếu doanh nghiệp phát hành gặp khó khăn, nhà đầu tư có khả năng không thu hồi được khoản tiền đầu tư trái phiếu, bao gồm cả gốc và lãi.