Quỹ ngoại chịu lỗ sau khi mua cổ phần doanh nghiệp nhà nước

Báo cáo của quỹ Vietnam Opportunity Fund (VOF) do VinaCapital quản lý cho biết, trong quý I, quỹ này đã chi hơn 1.000 tỷ đồng (khoảng 45 triệu USD) để mua cổ phần chào bán lần đầu ra công chúng (IPO) của Công ty Lọc - Hóa dầu Bình Sơn (BSR) và Tổng công ty Điện lực Dầu khí Việt Nam (PV Power).

Đây là hai doanh nghiệp nhà nước quy mô lớn đã được IPO đầu năm 2018. BSR, PV Power cùng với các công ty khác như PV Oil, IDICO, Vinafood, Genco3, Hapro đã tạo nên kỷ lục trên thị trường chứng khoán về giá trị IPO thời gian qua. Nhà nước thông qua các đợt chào bán cổ phần này đã thu về hàng chục nghìn tỷ đồng.

Tuy vậy, sau khi IPO, cổ phiếu của các doanh nghiệp này đưa vào giao dịch trên thị trường chứng khoán đều đã giảm mạnh. Điều này khiến cho các nhà đầu tư, trong đó có nhà đầu tư nước ngoài, những người mua phần lớn số cổ phần trong các phiến IPO chịu các khoản lỗ tạm thời.

Cụ thể, VOF cho biết đã mua khoảng 10% số cổ phần chào bán trong đợt IPO của BSR với giá khoảng 22.000 đồng, thấp hơn 4% so với giá trúng bình quân và ghi nhận giá trị đầu tư khoảng 25 triệu USD.

BSR là công ty vận hành nhà máy lọc dầu Dung Quất. Đây là nhà máy đầu tiên của Việt Nam đang cung cấp khoảng 30% nhu cầu xăng dầu trong nước. Nhà máy đang có kế hoạch nâng cấp và mở rộng để tăng công suất thêm 20% lên 7,9 triệu tấn dầu thô mỗi năm

Theo đánh giá của VOF, doanh nghiệp lọc dầu có xu hướng ít bị ảnh hưởng bởi giá dầu hơn so với các doanh nghiệp khác trong ngành dầu khí. Quỹ này ước tính doanh thu và lợi nhuận ròng năm 2017 của BSR lần lượt là 3,5 tỷ USD (gần 80.000 tỷ đồng) và 350 triệu USD (gần 8.000 tỷ đồng).

Mức lợi nhuận này giúp BSR có mức định giá hấp dẫn hơn nhiều (chỉ số P/E khoảng 5,6 lần) so với mức định giá bình quân của thị trường chứng khoán cũng thời điểm (chỉ số P/E lên tới 20 lần).

Trái với kỳ vọng của nhà đầu tư với công ty, diễn biến cổ phiếu BSR sau khi niêm yết rất tiêu cực. Sau khi chào sàn ở giá 31.300 đồng, cổ phiếu BSR đã giảm liên tục và hiện có giá dưới 22.000 đồng, thấp hơn giá gốc đầu tư của quỹ VOF.

Gần đây, các nhà đầu tư nước ngoài còn hoàn toàn bị bất ngờ khi Phó Tổng giám đốc Vũ Mạnh Tùng, Chủ tịch HĐTV Nguyễn Hoài Giang và Kế toán trưởng Phạm Xuân Quang của công ty lần lượt bị khởi tố, bắt tạm giam trong vụ án có liên quan đến ngân hàng Ocean Bank.

Ngoài ra, BSR còn bị Kiểm toán Nhà nước xác định tổng giá trị thực tế của doanh nghiệp so với khi cổ phần hóa tăng thêm gần 8% tức 5.359 tỉ đồng. Điều này có nghĩa là giá trị vốn nhà nước tại BSR có thể sẽ được điều chỉnh tăng.

Thêm nữa báo cáo tài chính 2017 vừa công bố của BSR cho thấy lợi nhuận sau thuế của doanh nghiệp năm ngoái là hơn 7.672 tỷ đồng, thấp hơn nhiều mức mà công ty ước tính (khoảng 8.000 tỷ đồng) được công bố trước IPO.

Ngoải BSR, VOF cũng đã chi hơn 20 triệu USD để mua cổ phần của PV Power khi đấu giá. Đây là nhà sản xuất điện lớn thứ hai cả nước, chiếm khoảng 10% tổng công suất, sau Tập đoàn điện lực Việt Nam (EVN).

PV Power được đánh giá có lợi thế lớn để phát triển trên thị trường điện Việt Nam, đặc biệt là điện khí, nhờ lợi thế công ty mẹ (PetroVietnam) đang là đơn vị độc quyền mua và cung cấp khí. Năm ngoái, lợi nhuận của công ty này đã tăng gấp đôi, đạt hơn 2.000 tỷ đồng.

Tuy nhiên cũng như BSR, sau khi niêm yết cổ phiếu của PV Power giảm liên tục từ 17.800 đồng xuống còn 13.300 đồng (giảm 25%). Gần đây cổ phiếu này phục hồi trở lại và có giá 14.800 đồng sau khi công bố lợi nhuận quý I tăng trưởng 37%.

PV Power vừa được giao làm chủ đầu tư các dự án nhà máy nhiệt điện chạy khí Nhơn Trạch 3 và Nhơn Trạch 4, có tổng công suất 1.500 MW. Hiện các nhà máy của công ty có tổng công suất hơn 4.208 MW.

Công ty cho biết đang tiếp tục tìm kiếm đối tác chiến lược để bán tiếp 28,9% cổ phần Nhà nước. Tập đoàn Hàn Quốc, Taekwang Power Holdings đang là một trong những nhà đầu tư tiềm năng nhất và đã có các cuộc tiếp xúc với PV Power.