Sự phát triển rất nhanh của khoa học công nghệ đang đem lại lợi ích lớn trong cuộc sống của người dân thời gian qua, trong đó có những dịch vụ trung gian thanh toán. Rất nhiều sản phẩm, đơn vị cung ứng những dịch vụ này đã ra đời. Song song cũng có ý kiến cho rằng khó kiểm soát được hoạt động của các ví điện tử, trung gian thanh toán trong các giao dịch ngoại hối, tiền ảo, chứng khoán quốc tế...
Như nhóm Lion Group đã có gần 40.000 người tham gia. Nhóm này huy động vốn để đầu tư trong lĩnh vực ngoại hối tại sàn FX Trading Markets, với lãi suất cam kết lên tới 1% ngày, 288%/năm, theo phương thức đa cấp (4 cấp). Tuy nhiên, theo phản ánh trên bản tin tài chính kinh doanh VTV, khoảng 1 tháng gần đây thì sàn này đã không cho nhà đầu tư rút tiền.
Hay gần đây, hàng nghìn người cũng đang tham gia vào mô hình Emas Fintech, đây là hệ thống mua bán tiền điện tử (trade coin).
Liên quan đến vấn đề này, tại họp báo chính phủ ngày 2/3, Phó thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho biết việc cung ứng dịch vụ mua bán ngoại tệ, dịch vụ phái sinh ngoại tệ trong nước và quốc tế đều phải do các tổ chức tín dụng, các ngân hàng thương mại được Ngân hàng Nhà nước cấp phép, đủ các điều kiện mới được phép kinh doanh các loại hình dịch vụ này.
Đến nay, Ngân hàng Nhà nước chưa cấp phép cho bất cứ doanh nghiệp, tổ chức nào ngoài những tổ chức tín dụng mà cơ quan này đã cấp phép.
Do đó, ông Tú khẳng định những tổ chức hoạt động sàn Forex hiện nay là hoàn toàn không đúng với quy định của pháp luật và phải được xử lý theo quy định.
Những người tham gia đầu tư vào hình thức này hết sức rủi ro và chắc chắn không được pháp luật bảo vệ. Chính vì thế, ông đề nghị mỗi người dân hết sức thận trọng, nhất là với dạng kinh doanh mời chào đến mấy trăm phần trăm lãi suất lợi nhuận khi trong điều kiện hiện nay rất khó khăn để có được lợi nhuận cao như thế. Ngay từ đầu đã thấy dấu hiệu của sự không minh bạch, không đúng đắn và lừa đảo.
Các nhà đầu tư, người dân có tiền được khuyến cáo, trước khi đầu tư vào lĩnh vực nào đó, nên tham khảo, tư vấn thêm từ các cơ quan chức năng, ngân hàng thương mại, các tổ chức tín dụng.
Ngoài ra, theo ông Tú, người dân cần bảo vệ thông tin dữ liệu cá nhân của mình và đảm bảo quyền lợi của mình trước các hệ thống thanh toán không hợp pháp ở Việt Nam.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú tại buổi họp báo Chính phủ. Ảnh: VGP/Nhật BắcVề đầu tư vào tiền ảo, từ năm 2014, Phó thống đốc cho biết Chính phủ đã có tinh thần chỉ đạo rất rõ ràng, xác định tiền ảo như Bitcoin hoặc một số loại tiền ảo khác không phải đồng tiền pháp lệnh (hình thức tiền tệ do chính phủ ban hành và được xem là hợp pháp). Nó là loại tài sản ảo, tiền ảo được mã hóa, là sản phẩm hiện đại của sự phát triển công nghiệp.
“Chính vì thế, việc sử dụng đồng tiền ảo này làm phương tiện thanh toán là vi phạm pháp luật”, theo ông Tú.
Cơ quan chức năng như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Tư pháp, Bộ Tài chính đang phối hợp triển khai thực hiện quyết định của Thủ tướng để làm rõ vấn đề quản lý, cơ sở pháp lý để quản lý việc kinh doanh tiền ảo, tài sản ảo. Tiền ảo này hoàn toàn không phải là tiền điện tử”, ông Tú cho biết.
Làm rõ hơn về loại hình này, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh, sàn Forex hay tiền ảo không phải là kinh doanh đa cấp mà là hình thức kinh doanh theo phương thức đa cấp.
Theo quy định của pháp luật, trong kinh doanh đa cấp, hàng hóa phải rất rõ ràng. Tức là đối với sàn Forex hay tiền ảo, không phải là mặt hàng có thể kinh doanh đa cấp mà có thể nói đây là mặt hàng cấm trong kinh doanh đa cấp.
“Việc nhà đầu tư tham gia vào sàn Forex hay tiền ảo cũng là vi phạm pháp luật vì đây là hình thức bị cấm. Đồng thời, quyền lợi của người tham gia chắc chắn bị ảnh hưởng và không có phương thức nào để họ có thể đòi lại tiền”, ông Hải cảnh báo.
Cũng liên quan đến vấn đề này, Thiếu tướng Tô Ân Xô, Chánh văn phòng Bộ Công an cho biết, bộ đã tập trung vào 3 giải pháp.
Thứ nhất, Bộ Công an kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tư pháp chủ trì phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Bộ Tài chính và các bộ, ban, ngành có liên quan nghiên cứu về loại hình đầu tư kinh doanh Forex, từng bước đưa loại hình này vào khuôn khổ, theo nhiệm vụ, chức năng của pháp luật Việt Nam.
Thứ hai, tăng cường công tác tuyên truyền để cảnh báo các nhà đầu tư không bị lừa đảo, lôi kéo vào các hoạt động trá hình như cho vay nặng lãi, kinh doanh đa cấp, nghe tư vấn của người không có trình độ chuyên môn, bằng cấp, chứng chỉ hành nghề.
Thứ ba, các trường hợp cá nhân, tổ chức lợi dụng, sử dụng hình thức đầu tư, kinh doanh, môi giới của những hoạt động lừa đảo, chiếm đoạt tài sản nếu có dấu hiệu vi phạm pháp luật, khi có đầy đủ chứng cứ thì cơ quan công an có thể tiến hành xử lý các cá nhân, tổ chức đó.
